Milli İstihbarat Teşkilatı’nı ‘dokunulmaz’ kılacağı ve Türkiye’yi bir ‘muhaberat devleti’ne dönüştüreceği gerekçeleriyle ciddi tartışmalara yol açan yeni MİT düzenlemesi Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. 15 maddeden oluşan yeni düzenlemede, TBMM’de Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu adıyla yeni bir komisyon kurulması da öngörülüyor.
CHP’nin iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne götüreceğini açıkladığı düzenleme için gözler şimdi Çankaya’ya, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e çevrildi.
Yasa neler getiriyor?
Genel Kurul’dan geçen MİT yasası ile getirilen belli başlı bazı düzenlemeler şöyle:
– MİT müsteşarı hakkında soruşturmalarda, Genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılanmalarına ilişkin usul uygulanacak.
İmralı düzenlemesi
– MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek, görüşmeler yaptırabilecek, görevinin gereği ‘terör örgütleri’ dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecek.
Savcılar MİT’le irtibat kuracak
Savcıların Adana’da MİT’e ait tırları silah taşıdıkları gerekçesiyle aramak istemesi krize neden olmuştu. Fotoğraf: DHA
– Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde, MİT ile temasa geçecek. Konunun MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunun anlaşılması veya belgelendirilmesi üzerine adli yönden başkaca bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak.
Belge temin edene 10 yıla kadar hapis
-MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini herhangi bir yolla ifşa edenler, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak
– MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bunları yok eden kişiye dört yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. Kanun kapsamındaki, görev ve yetkilerin kullanılmasını engelleyenlere üç yıldan beş yıla kadar, ihmal ve suistimal suretiyle önleyenlerle, yükümlülükleri yerine getirmeyenlere iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilecek.
– MİT, istihbari faaliyetler için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecek, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecek, tüzel kişilikler kurabilecek. Kimliğin oluşturulması veya tüzel kişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlar ile araç ve gereçler hazırlayabilecek, değiştirilebilecek, kullanılabilecek.
MİT ‘telekomünikasyon kanallarından’ veri toplayabilecek
– MİT yabancıların ülkeye giriş, çıkışları, vize, ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek. Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek. Yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilecek, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
MİT mensupları MİT hakkında tanıklık yapamayacak
– MİT mensupları ile MİT’te görev yapmış olanlar, MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin hususlarda tanıklık yapamayacak. Ancak, devletin çıkarlarının zorunlu kıldığı hallerde MİT mensuplarının tanıklığı MİT Müsteşarının, MİT Müsteşarının tanıklığı ise Başbakanın iznine bağlı olacak.
Meclis’te güvenlik komisyonu kurulacak
– Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar, MİT kanununda yazılı görevlerin yerine getirilmesi sırasında ihtiyaç duyulan hallerde, kullanımlarında bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı, diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın MİT’e geçici tahsis edilebilecek veya bedelsiz devredebilecek.
– TBMM’de Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu kurulacak.
– Doğrudan MİT tarafından tedarik edilmesi uygun görülen istihbarat ve güvenlik amaçlı ihtiyaçlar için gereken kaynak; MİT Müsteşarının teklifi, Milli Savunma Bakanının uygun görüşü ve Başbakanın onayıyla, Savunma Sanayi Destekleme Fonundan MİT adına açılmış olan hesaplara aktarılacak. Aktarılan bu tutarlar, MİT’in tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre harcanacak.