Bugün Temmuz 1995’te, Bosna Hersek’in doğusunda yaşanan soykırımın 26’ncı yıl dönümü. Avrupa’da, 2’nci Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen soykırımda hayatını kaybedenler anıldı. Ölenlerin mezarı başında da bugün defnedilen 19 kişinin defnedilişi sırasında da gözyaşları sel oldu. Yüreklerdeki acı ilk günkü gibi tazeydi…
11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar Sırplara teslim edilmişti. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletti ve toplu mezarlara gömmüştü.
Bu nedenle ölenlerin aileleri, sevdiklerinin cenazesine bile sahip olamadı. Yıllar geçtikçe yapılan aramalar sonucunda bulunan cansız bedenler kısım kısım defnedildi.
AA’nın haberine göre savaşta Birleşmiş Milletler (BM) askerlerinin üs olarak kullandığı eski akümülatör fabrikasında düzenlenen anma programında konuşan Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Sefik Caferoviç, Srebrenitsa’da sözcüklerin kifayetsiz kaldığını belirterek, “Burada olup bitenleri, kurbanların beyaz mezar taşları ve evlatlarını kaybeden annelerin gözyaşları anlatıyor” dedi.
Baba oğul kavuştu
Caferoviç bu yıl toprağa verilecek çocuk kurbanlardan biri Fikret Kiveric’in, babası Ramiz Kiveric’in yanına defnedileceğini anımsatarak, “Babası 10 yıl önce toprağa verildi. Baba ve oğul, 26 yıl sonra nihayet kavuşacaklar” dedi.
Soykırımın hedeflerinden birinin bölgede yaşayan Boşnakların bir daha toparlanamaması olduğunun altını çizen Caferoviç, uluslararası mahkemelere, verdikleri kararların arkasında durmaları ve soykırımın inkar edilmesine engel olmaları çağrısında bulundu.
Programa video mesajla katılan Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi de sivillerin kendini güvende hissettikleri BM üssünde ölümle karşılaştıklarını belirterek suçluların cezasız kalmadığına işaret etti. Varhelyi, “İki uluslararası mahkeme, yaşananları soykırım olarak nitelendirdi. Bizim için soykırımın inkarına yer yoktur” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da video mesajında, “Avrupa ve insanlık tarihinin bu kara lekesinin, ne surette olursa olsun, geri plana itilmesine müsaade etmeyeceğiz” ifadelerini kullanarak Türkiye’nin Bosna Hersek’in ve Boşnak kardeşlerinin yanında olmaya devam edeceğini dile getirdi.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam’ın katıldığı törende, Srebrenitsa’da 56 yakınını kaybeden bir annenin, Kada Hotic’in konuşması yürekleri burktu. Yapılan tüm zulümlere şahitlik ettiğini söyleyen Hotic, “Küçük kapalı alanlara kapatıldık. İnsanlar tüfek ve silahlardan kaçtı. Çatısı olan her yer insan doluydu. Yollar Sırpların kontrolündeydi. 11 Temmuz 1995’te de en sevdiklerimizden sonsuza kadar ayrıldık” dedi.
Defnedilenlerin sayısı 6 bin 671’e yükseldi
Anma töreninin ardından kimlik tespiti yeni yapılan 19 kişi için cenaze namazı kılındı. Cenazeler, Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnedildi. Tek tek isimleri okunan 19 soykırım kurbanının yakınlarınca toprağa verilmesiyle anıt mezarlıkta defnedilenlerin sayısı 6 bin 671’e yükseldi.
Aralarında iki reşit olmayan erkek çocuk ve bir kadının bulunduğu 19 kişi defnedilirken gözyaşları sel oldu. Her yıl yaşanan acı bir kez daha tazelendi. Bu yıl defnedilen isimlerin en genci öldürüldüğünde 16 yaşında olan Azmir Osmanovic, en yaşlısı ise 63 yaşındaki Husein Kurbasic’ti.
Cenaze namazlarını Bosna Hersek İslam Birliği (Diyanet İşleri) Başkanı Husein Kavazovic kıldırdı.
Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) ve Brcko’da 11 Temmuz yas günü ilan edildi.