Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün dış ticaret raporuna göre Türkiye, yolsuzluğa karşı yaptırımları ‘az uygulayan ya da hiç uygulamayan’ ülkeler arasında.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, dünya ihracatının yaklaşık yüzde 85’ini oluşturan 47 ülkeyi incelediği ‘Yolsuzluğun İhracı 2022’ raporunu yayımladı.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre 2009’dan bu yana ülkelerin uluslararası ticarette yolsuzlukla mücadelesini takip eden çalışmada Türkiye de incelendi.
Ticarette yabancı kamu görevlilerine rüşvet verilmesini suç sayan ve bu yönde yasal olarak bağlayıcı standartlar belirleyen Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi kapsamında hazırlanan raporda Türkiye, yasaları ‘az uygulayan/hiç uygulamayan’ kategorisinde yer aldı.
İncelenen 47 ülkede ihracatta yolsuzluğa karşı uygulanan yaptırımların 2009’dan bu yana en düşük seviyede olduğu kaydedildi.
Rapor, dünyanın birçok ülkesinde yolsuzluk vakaları yüzünden kamu fonlarının yasa dışı bir şekilde özel kârlara doğru yönlendirildiğine ve çokuluslu dev şirketlerin hükümetlerin karar alma süreçlerini etkilediğine işaret ediyor.
Bu yıl dünyada yalnızca İsviçre ve ABD’nin ‘aktif’ bir şekilde ihracat paylarıyla orantılı bir şekilde bu tür vakaları soruşturduğu ve yaptırım uyguladığı tespit edildi. Bu iki ülke küresel ihracatın sadece yüzde 11,8’ini oluşturuyor.
Küresel ihracatın neredeyse yüzde 40’ını oluşturan 20 ülkeyse yolsuzluğun ihracatına karşı ‘az’ yaptırım uyguluyor ya da ‘hiç uygulamıyor.’
İhracatın yüzde 32’sini oluşturan 25 ülke ise rüşvet veren şirketlere karşı ‘orta veya sınırlı’ seviyede yaptırım uyguluyor.
Türkiye daha önce defalarca kez uyarıldı
İhracat payı yüzde 1 olan Türkiye, yolsuzluğa karşı yaptırımları ‘az uygulayan ya da hiç uygulamayan’ ülkeler arasında sıralanıyor.
2020 raporundan bu yana hiçbir değişiklik kaydedilmeyen Türkiye’nin yurt dışında rüşvet veren şirketlere karşı yalnızca bir soruşturma başlattığı, yaptırım uygulanan hiçbir dava olmadığı belirtiliyor.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’ne göre Türkiye, yolsuzluk konusunda yasal çerçevesindeki eksiklikler hakkında yetkili çalışma grupları tarafından defalarca kez uyarıldı.
Türkiye bu kapsamda aynı zamanda tüzel kişilerin yabancı rüşvetten sorumlu olduklarına ilişkin mevzuatını güçlendirmeye ve ihbarcılar için yeterli korumayı uygulamaya çağırıldı.
Mart 2021’de yayımlanan Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO) 2020 Raporu’na göre Türkiye, milletvekillerinin, hakimlerin ve savcıların tavsiyeleri yerine getirmesinde en başarısız ülkeydi.