AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Sayıştay 2021 raporuna göre, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’nün kullanması için yapılan yeri lisansüstü eğitim enstitüsü ve uluslararası ilişkiler ofisine tahsis etti. Bu enstitü deprem araştırmaları için önemli. Zaten enstitü için yapılan inşaat yazısında da ‘Türkiye’nin en önemli gündeminin deprem’ olduğu vurgulanmış.
Ama buna rağmen inşaat amacına aykırı kullanıldı. Hatta araştırmalarda kullanılmak için yapılan laboratuvarlar, alınan cihazlar da atıl bırakılmış. Sayıştay bu cihazlar hakkında bilgi istediğindeyse de üniversite yönetimi bilgi vermekten kaçınmış.
Bilimsel çalışmaları aksatıcak bu hamlenin yanı sıra Sayıştay kamunun da zarara uğratıldığına dikkat çekti: “Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’nün faaliyetleri gözetilerek yapılan binanın fiili kullanımının, kamu kaynaklarının etkili ve ekonomik kullanılmasına katkıda bulunmadığı anlaşılmıştır.”
İTÜ’de deprem üzerine de önemli araştırmalar yapan bu enstitü için 2017’de inşaatla ilgili kurumlardan onay alınmış.
Sayıştay’ın raporuna göre onay yazısında da, ‘enstitünün faaliyet alanın ve uğraşlarının ülkemizin en önemli gündemi olan deprem, arazi yapıları, hava ve çevre koşulları konularına ilişkin olduğu ve bunları yürütebilmek için fiziki mekân ihtiyacının arttığı’ belirtilmiş.
Kamu tarafından yüklenici firmalara eksiksiz ödemeyle inşaat tamamlanmış ama enstitü için ayrılan alan amacın dışında kullanıldı.
Bu nedenle yaptırılan laboratuvarlar, laboratuvar mobilyaları, cihazlar, havalandırma sistemleri ve yer döşemeleriyle ofisler için imal edilen büro mobilyaları da atıl hale geldi.
Rapora göre söz konusu enstitüde, maden fakültesi dekanlık bloğunun bodrum katında kısıtlı imkanlarla ders veriliyor.
‘Tarafımıza gösterilmedi’
Sayıştay’ın Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü için inşa edilen yeri denetiminde tespitleri şunlar:
* İşin projesine uygun olarak yapılan beş laboratuvar, bu laboratuvarlar için yapım işi kapsamında imal edilen mobilya sistemleri, yapılacak deney ve testlerde açığa çıkacak yoğun ısı, koku, asit buharlarını emniyetli ve standartların öngördüğü kriterlerde laboratuvar ortamına yaymadan tahliye eden ve yanıcı, patlayıcı maddelerin kullanıldığı laboratuvarlar için özel olarak üretilen çeker ocaklar ve bu ocakların bağlantılı olduğu havalandırma sistemleriyle laboratuvarlara özel zemin döşemeleri atıl hale geldi, zira binaya enstitü yerine lisansüstü eğitim enstitüsü ile uluslararası ilişkiler ofisinin taşındı.
* Laboratuvarlardan birindeki tüm mobilya sistemleri ve çeker ocağı binanın henüz
kesin kabulü yapılmadığı halde, geçici kabul heyetinin bilgisi dışında fen edebiyat fakültesi
dekanlığının kullanımına verildi.
* Enstitü çalışanlarının ofis faaliyetlerine yönelik yapılan odalar için yapım işi kapsamında alınan ofis malzemelerinin kaçının binada bulunduğu, kaçının bina dışına çıkarıldığı bilgisine ulaşılamadı ve tarafımıza gösterilemedi.
Sayıştay tespitlerinden sonra şu notu düştü: “Görevli ve yetkili olanlar kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olup Avrasya Yer Bilimleri Enstitü’sünün faaliyetleri gözetilerek yapılan binanın fiili kullanımının, kamu kaynaklarının etkili ve ekonomik kullanılmasına katkıda bulunmadığı anlaşılmıştır.”