MESUDE ERŞAN
@mesudersan
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuğrul Erbaydar, Türkiye’deki günlük yeni Omicron vaka sayısının yılbaşında 10 bini geçebileceği uyarısında bulundu.
Erbaydar, toplam vaka sayısının 30-35 bini aşabileceğini belirterek, “Yılbaşı için kapalı alanda etkinlik planınız varsa iptal edin. İlla planlayacaksanız grubu küçük tutun veya açık alanda yapın” dedi.
ODTÜ İstatistik Bölümü araştırma görevlisi Ozancan Özdemir’in verdiği bilgiye göre, Covid-19 test pozitif oranı bugün, uzun süredir takip ettiği durağan halini bozarak Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) normalleşme için belirlediği güvenli sınır olan yüzde 5’i aştı ve yüzde 7.2’ye keskin bir artış gösterdi.
Özdemir, şunları söyledi: “Omicron’un etkisi kendini yavaş yavaş göstermeye başladı. İlerleyen günlerde daha yüksek vaka sayılarının açıklanması muhtemel gibi duruyor. DSÖ’nün normalleşme için belirlediği sınır yüzde 5 ve alt yüzdeler. Test pozitif oranı yüzde 5’ten ne kadar uzaklaşırsa, risk de o denli artıyor.”
Bakan Koca iyimser
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca geçtiğimiz günlerde, Türkiye’deki vakaların yüzde 10’unun Omicron olduğunu açıklamış ancak yeni varyanta karşı ayrıca önlem alma yoluna gitmemişti.
Koca, birkaç gün önce de sosyal medya hesabı üzerinden Omicron’la ilgili alınması gereken önlemleri ‘tedbirlere özenle uymak, hatırlatma dozunu aksatmadan yaptırmak, sosyal hayatı olması gerektiği gibi sürdürmek’ şeklinde sıralamıştı. Varyantın hızlı yayılması, bu iyimser önlemlerin yetersiz kalacağını işaret ediyor.
‘Hastanelerin yükü ağırlaşabilir‘
Bakan Koca’nın ‘sosyal hayatın olması gerektiği gibi sürdürülmesi’ yönündeki tavsiyesine temkinli yaklaşan Prof. Dr. Erbaydar, şu uyarıları yaptı: “Önümüzdeki günlerde Omicron vakalarında hızlı bir tırmanış olması kaçınılmaz. Bakan Koca, toplam vakaların içindeki Omicron oranının yüzde 10 olduğunu açıklamıştı. Ancak aradan geçen zamanda bu oran yüzde 15-20’ye çıkmış olabilir.
Bundan sonra hızlı bir tırmanış olacaktır. Şimdiye kadar ki uluslararası veriler, Omicron’un daha ölümcül ve ağır hastalık yapmadığını gösterse de bazı hastalarda ağır seyredebiliyor veya ölümcül olabiliyor. Toplam hasta sayısının artması, hastane yatışları ve ölümlere de yansıyacaktır. Birkaç hafta içinde hastane yükü çok ağırlaşabilir.”
‘Risk yükseliyor, ortada önlem yok‘
Kapalı alanlardaki etkinlikler hız kesmeden ve önlem alınmadan sürdürülüyor. Hemen herşey pandemi öncesine döndü.
Bu koşulların Omicron’un hızla yükselmesine hizmet edeceğini söyleyen Erbaydar, şöyle devam etti: “Veriler gösteriyor ki Omicron, temasta bulunanların yüzde 70-80’ine bulaşabiliyor. Aşının belli bir oranda koruyuculuğu devam ediyor. Ama Omicron ile birlikte koruyucu etkinin azaldığını da biliyoruz. Pandemi uzun sürdü ve yorgunluk yaşanıyor. Yöneticilerimiz de önlem almaktan vazgeçince tehlikeli bir durum ortaya çıkıyor. Önümüzdeki günler için risk yükselirken, önlemler ortada yok.”
Erbaydar, Omicron’un yeni bir ‘sağlık kurumları krizine’ yol açabileceğini anlattı: “Hastanelerde sadece yataklar dolmayacak, aynı zamanda tehlikeli (virüs bulaşma riski) hale geldiği başka ihtiyacı olan hastaların, acil vakaların bile hizmet alması aksayacak.”
Hareketliliği azaltıcı önlemler almak gerekiyor
Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü, Omicron enfeksiyon sayısının toplumda iki katına çıkma süresinin 1.5-3 gün arasında olduğunu duyurmuştu.
Covid-19 aşılamaları konusunda son bir yılda elde edilen bilimsel veriler, salgının tek başına aşılarla kontrol altına alınmasının mümkün olmadığını ve hızlı yapılan aşılamalara ek olarak sosyal mesafelenme, kalabalıkların azaltılması gibi önlemlerin alınmasının zorunlu olduğunu gösterdi. Bu durum, önceki varyantlardan çok daha bulaşıcı olan Omicron için de geçerli. Aşı ek dozları yapılsa bile salgının kontrol altındatutulabilmesi için hareketliliği azaltıcı önlemlerin alınması gerekiyor. Nitekim, ABD ve Avrupa ülkeleri yayılımı durdurmak için farklı önlemleri hayata geçirdi.
