MESUDE ERŞAN
@mesudersan
mesudeersan@diken.com.tr
Doğuma hazırlanan bir ailenin Ankara’daki bir kadın doğum hastanesinden talep ettiği 10 maddelik liste doktorları şaşırttı. İstekleri arasında, plasentanın kendilerine verilmesinden, hastalıkların erken tanısı için bebekten topuk kanı alınmamasına kadar farklı maddeler var.
Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi’nden Dr. Ömer Oğuzhan Ünsal, kendi sosyal medya hesabından listeyi “Hastanemize başvuran bir hastanın istekleri… Kendi için istemek cahillik, eğer çocuğa bir şey olursa cinayettir. Bunu böyle anlatan piyasadaki popüler doktorlar(!) mesleğe en büyük ihaneti yapıyorlar” yorumuyla paylaştı.
Ailenin taleplerinin yer aldığı listede, doğuma girecek doktora yapacakları madde madde tarif ediliyor ve talimat veriliyor.
Hiçbir standart uygulamayı kabul etmedikleri, onaysız işlem yapılması durumunda Hasta Hakları Yönetmeliği’nin 24 ve 25’inci maddelerine dayanarak yasal haklarını kullanacakları belirtiliyor. ‘En doğal doğum’u yapmak istediklerini belirten ailenin listesindeki bazı maddeler şöyle:
*İhtiyaç olmadığı halde epizyotomi (doğum kesisi) uygulanmaması
*Bebek doğduğunda göbek bağı kesilmeden, anneni göğsüne konularak en az üç dakika bekledikten sonra göbek bağının kesilmesi
*Plansentanın doğal yolla doğması için beklenmesini ve hastanede bırakmayıp aileye teslim edilmesi
*Doğumdan sonra tüm bakımların anne kucağında yapılmasını ve odaya birlikte geçilmesini
*Topuk kanının alınmaması
*Bebek ağlamasına rağmen aspirasyon (nefes yolunun açılması) yapılmaması
*Anüsten hortum sokulmaması ve göz damlası damlatılmaması
*Kesinlikle hepatit B, K vitamini veya başka aşılamanın yapılmaması.
Talepler ‘fantezi’ gibi
Konuyla ilgili Diken’e konuşan, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cansun Demir sözlerine “Bu bir moda. Bir grup hastanın ‘doğal doğum’ arzusuyla benzer talepleri var. Yine bir grup hekim de maalesef isteklerini yerine getiriyor” diye başladı. Benzer taleplerle gelen hastalarla karşılaştığını belirten Demir’e, “Plasentayı alıp yemek istiyoruz” diyen bile olmuş.
Söz konusu taleplerin yersiz olduğunu belirten Demir, “Listeyle ‘Doktor sen bunu yapacaksın’ deniyor. Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın doktorlara yönelik sonuçlarından biri de bu. Doktor hasta ne derse yapılacak, dayak yiyecek, öldürülecek…” dedi.
Bu tür talepleri ‘fantezi’ olarak nitelendiren Demir, şöyle devam etti: “Birtakım şeyler çok da fazla bilmeden ama ahkam keserek yazılmış. Bazıları malpraktise (doktor hatası), anne ve bebeğin zarar görmesine yol açabilir. Örneğin doğum kesiği gerektiği halde açılmazsa annenin rektum, anüsü yırtılabilir. Daha büyük sıkıntıya yol açar. K vitamini yeni doğanı kanamalardan korur, ölümünü engeller. Topuk kanı almak rutin uygulamalardan biri ve bazı hastalıkların erken yakalanmasına olanak verir. Aspirasyon yapılmaması, anüsten hortum sokulmaması basit ameliyatlarla düzeltilebilecek sorunların atlanmasına, daha büyük sıkıntılara yol açar.”
‘Ben bu koşullarla geleni doğurtmam’
Doktorların da böyle taleplerle gelen hastalara acil durumlar hariç “Sizi doğurtmak istemiyorum” deme özgürlüğü bulunduğunu belirten Demir, “Ben bu koşullarla gelenleri doğurtmam, geri çeviririm. Kabul etmek zorunda değilim. Metne bakınca, hasta hakları bahane edilerek, doktorun tehdit edildiği de görülüyor” dedi.
Anne ve bebek için önemli
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Etik ve Hukuk Kurulu üyesi Dr. Samet Bayrak “Listede ‘Yapmayın’ denenler bizim doğumda yaptıklarımızın kısa bir özeti. Anne ve bebeğin sağlığı için önemli. Yerleşik, modern doğum kurallarına göre ne gerekiyorsa biz yaparız, yapmamız gerekir. Aksi halde tıbbi kurallara uymamış oluruz. Böyle ön yargılı gelenlerle işimiz zor” dedi.
“Bu ve benzer taleplerle gelen hastayı doğurtur musunuz” sorusunu Bayrak’a da sorduk ve şu yanıtı aldık: “Aciller hariç almam. Kaldı ki taleplerin bir kısmı yeni doğanı riske sokan uygulamalar. İleride çocuğun sağlığı için olumsuzluklara yol açabilir.”