OHAL sonrasında terörle mücadeleye yönelik olduğu belirtilen kanun teklifi Meclis’te kabul edildi.
Teklifinin 13 maddesinin yer aldığı birinci bölümü dün kabul edilmişti.
Bazı kanunlardaki değişikliğe ilişkin kanun teklifi geçen günlerde Meclis başkanlığına sunulmuştu.
Meclis Adalet Komisyonu’nda teklif üzerindeki görüşmeler 20 Temmuz 2016’da ilan edilen ve üç aylık aralıklarla yedi kez uzatılan OHAL’in sona erdiği 19 Temmuz’da başlamış, teklifteki maddelerin tümü ertesi gün kabul edilmişti.
Söz konusu teklif OHAL’in devamı niteliğinde olduğu gerekçesiyle muhalefet tarafından eleştiriliyor.
Teklifin ilk bölümü valilere geniş yetkiler ve bazı konularda ek gözaltı süreleri getiriyordu.
Yüksek mahkeme üyeleri
AA’nın haberine göre, kanunla, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle, Mili Güvenlik Kurulu’nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’nun salt çoğunluğunca, Yargıtay daire başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu’nca, Danıştay daire başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık Kurulunca, hakim ve savcılar hakkında Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunca, askeri hakimler hakkında Milli Savunma Bakanı’nın başkanlığında oluşan komisyonca ve Sayıştay meslek mensupları hakkında Sayıştay Başkanı başkanlığında oluşan komisyonca meslekten çıkarılmalarına karar verilecek.
Kararlar, Resmi Gazete’de yayımlanacak ve yayımı tarihinde ilgililere tebliğ edilmiş sayılacak.
Meslekten çıkarılan kişiler hakkındaki kararlar 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirilecek.
Lojmandan 15 gün içinde tahliye edilecek
Görevden uzaklaştırılanlar veya görevlerine son verilenlerin, silah ruhsatları ve pasaportları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek. Görevden alınan kişiler, bağlı bulundukları ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından kamu görevinden çıkarılacak. Ayrıca askeri hakimlerin askeri rütbeleri, mahkumiyet kararı aranmaksızın alınacak.
Yeniden kamu görevlerine kabul edilmeyecekler
Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nden çıkarılanların, mahkeme kararı aranmaksızın, karar tarihinden geçerli olmak üzere rütbe ve memuriyetleri geri alınacak. Bu kişiler yeniden kamu görevlerine kabul edilmeyecek ve 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığı’na bildirilecek.
Görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları, gemi adamlığına ilişkin belgeleri ve pilot lisansları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak.
Görevine iade edilenler
Görevine iade edilenlere kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilecek.
Pasaportlar
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle, haklarında bu yasa kapsamında idari işlem tesis edilenler ile aynı gerekçeyle haklarında suç soruşturması veya kovuşturması yürütülenler, işlemi yapan kurum ve kuruluşlarca ilgili pasaport birimine derhal bildirilecek ve pasaportları iptal edilebilecek. İlgili pasaport birimine isimleri bildirilen kişilerin eşlerine ait pasaportlar da genel güvenlik açısından mahzurlu görülmesi halinde aynı tarihte İçişleri Bakanlığınca iptal edilebilecek.
Her türlü bilgi ve belge verilecek
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle hakkında inceleme ve soruşturma yürütülen kişiler ile bunların eş ve çocuklarına ilişkin olarak yetkili kurul, komisyon ve diğer mercilerce ihtiyaç duyulan, Bankacılık Kanunu uyarınca müşteri sırrı kapsamında kabul edilenler hariç, telekomünikasyon yoluyla iletişimin tespiti de dahil olmak üzere her türlü bilgi ve belge, kamu ve özel tüm kurum ve kuruluşlarca vakit geçirilmeksizin verilecek.
Bank Asya
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle, kamu kurum ve kuruluşlarının personeline ve bunların eş ve çocuklarına ait olup Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen ve faaliyet izni kaldırılan Asya Katılım Bankası AŞ’de veya bu bankayla ilgili olarak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunda ya da Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında bulunan her türlü bilgi, bu personelin çalıştığı kurum ve kuruluşlarca talepte bulunulması durumunda gecikmeksizin verilecek.
Rütbe ve unvan alınacak
TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndan ve Emniyet Teşkilat Kanunu kapsamında bulunanlardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca, devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilenlerin rütbeleri ilgili bakanın onayıyla alınacak.
Aynı kapsamda haklarında işlem tesis edilenler, uhdelerinde taşımış oldukları büyükelçi, vali gibi unvanları ve yüksek mahkeme başkan ve üyeliği, müsteşar, hakim, savcı, kaymakam ve benzeri meslek adlarını ve sıfatlarını kullanamayacak ve bu unvan, sıfat ve meslek adlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamayacak.
Emniyet Teşkilat Kanunu uyarınca resen emekliye sevk edilen, kendi isteğiyle emekli olan veya disiplin hükümlerine göre meslekten veya devlet memurluğundan çıkarılanlar ile müstafi sayılanlardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilenlerin rütbeleri ilgili bakanın onayıyla alınacak.
Görevler yerine getirilirken görevin niteliğinden doğan veya görevle ilgili olmak şartıyla görevin ifası sırasında işlendiği iddia olunan suçlardan dolayı kamu görevlileri hakkında adli ve idari soruşturma ve kovuşturma yapılması, ilgisine göre ilgili bakan, cumhurbaşkanı veya yetkilendireceği cumhurbaşkanı yardımcısının iznine tabi olacak.
Soruşturmaya başlama süresi uygulanmayacak
Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirildiği için görevden uzaklaştırılanlar veya açığa alınanlar hakkında, soruşturmaya başlama süresi uygulanmayacak, disiplin soruşturması sebebiyle görevden uzaklaştırma süreleri bir yıl uygulanacak ve bu süre bir yıla kadar daha uzatılabilecek.
Adli soruşturma ve kovuşturma sebebiyle görevden uzaklaştırma veya açığa alma işlemlerinde değerlendirme süreleri uygulanmayacak.
Kayyım atanmasına ilişkin hüküm üç yıl daha devam
Bu kapsamda, görevden uzaklaştırma veya açığa alınma işlemi tesis edilen ve ilgili mevzuatta yer alan süreleri dolan kamu görevlilerinin durumu, işlemi tesis eden makamca en geç üç ay içinde gözden geçirilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle TMSF’nin OHAL süresince kayyım atanmasına ilişkin hüküm, üç yıl daha devam edecek.
Olağanüstü hal döneminde yürürlüğe konulan ve fon ile fonun ilişkili olduğu bakan ve fonun kayyımlık yetkisi kapsamında atananlar veya görevlendirilenlerin görev, hak, yetki ve sorumluluklarını, şirket ve mal varlığı değerlerine ilişkin, kefalet ve takip dahil tüm muafiyetleri düzenleyen kanun hükümleri, fonun kayyım atandığı dosyalar bakımından ceza soruşturması veya kovuşturması kesinleşinceye ya da satış veya tasfiye işlemleri tamamlanıncaya kadar uygulanacak.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun, şirket yönetimi için kayyım tayiniyle ilgili maddesi uyarınca kayyım atanan şirketlerde ortaklık pay ve haklarına ilişkin olarak, soruşturmanın başladığı tarihten TMSF’nin kayyım olarak atandığı tarihe kadar şirket ortakları tarafından yapılmış olan devir ve temlik işlemleri muvazaalı kabul edilerek geçersiz sayılacak ve ticaret sicilinden resen terkin edilecek.
Müracaat edene 30 günü geçmemek üzere süre verilecek. Bu süre içinde, geçerli bir mazeret olmaksızın eksikliğin tamamlanmaması halinde müracaat reddedilecek.
Bu madde uyarınca komisyona yapılan başvurular için karar verme süresi, dokuz ay yerine 16 ay olarak uygulanacak.
Kamu görevinden çıkarılan ya da ilişiği kesilenler
OHAL döneminde doğrudan KHK ile ihraç edilip Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’nca başvurusu kabul edilenler hakkında uygulanacak usul hükümlerinin bir kısmı yeniden belirleniyor.
Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvurunun kabulü halinde karar Devlet Personel Başkanlığına bildirilirken yapılan düzenlemeyle karar, kadro veya pozisyonunun bulunduğu kuruma, yükseköğretim kurumlarında kamu görevinden çıkarılan öğretim elemanları için YÖK’e bildirilecek.
Kamu görevine iade edilecekler, eski kadro veya pozisyonuna atanacak. Ancak müdür yardımcısı veya daha üstü ile bunlara eşdeğer yöneticilik görevindeyken kamu görevinden çıkarılanların atamalarında, yöneticilik görevlerinden önce bulundukları kadro ve pozisyon unvanları dikkate alınacak.
Kanunla, YÖK’e bildirilenlerin atama tekliflerine ilişkin hükümde herhangi bir değişikliğe gidilmiyor.
30 gün içinde atama işlemlerini tamamlayacak
Kurumlar, bildirim veya atama teklif tarihini takip eden 30 gün içinde atama işlemlerini tamamlayacak. Bu kapsamda yer alan personele ilişkin kadro ve pozisyonlar, ilgililere ilişkin atama onaylarının alındığı tarih itibarıyla ihdas, tahsis ve vize edilmiş sayılacak.
Söz konusu kadro ve pozisyonlar, herhangi bir şekilde boşalırsa başka bir işleme gerek kalmadan iptal edilmiş olacak.
Atama emri, ilgili kamu kurum ve kuruluşunca Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgililere tebliğ edilecek. Tebliğ tarihini takip eden 10 gün içinde göreve başlamayanların bu maddeden doğan atanma hakkı ile mali hakları düşecek.
Kamu kurum ve kuruluşları, atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu, işlemlerin tamamlanmasını takip eden 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.
İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin KHK hükümleri, bu düzenlemede belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılacak.
Görevine iade edilenlere, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak.
Araştırma merkezlerinde istihdam
Kanunla, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında KHK’nin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun’a, “Türk Silahlı Kuvvetleri ile genel kolluk kuvvetleri personeli ve Dışişleri Bakanlığı diplomatik kariyer memurlarına ilişkin kararların uygulanması” başlığı ekleniyor.
MGK’ca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilmesiyle kamu görevinden, meslekten, görevden çıkarılan ya da ilişiği kesilen subay, astsubay, uzman jandarmalar ile Emniyet Genel Müdürlüğünde emniyet hizmetleri sınıfına tabi olanlar ve Dışişleri Bakanlığı diplomatik kariyer memurlarından mahkemelerce göreve iade kararı verilenlerle OHAL Komisyonunca başvurunun kabulü kararı verilenlerden, eski kadro, rütbe veya unvanına atanması ilgili bakan onayı ile uygun görülmeyenler, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bünyelerinde kurulan araştırma merkezlerinde istihdam edilecek.
Bu kapsamdaki binbaşı ve üstü rütbelerde olanlar ile emniyet hizmetleri sınıfında bulunan her sınıftaki emniyet müdürlerinin atamaları, araştırmacı kadrosuna, diğerlerinin atamaları ise İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilen araştırma merkezlerindeki diğer kadrolara 30 gün içinde ilgili bakan onayıyla yapılacak.
Tebliğ tarihini takip eden 10 gün içerisinde göreve başlamayanların atanma hakkı düşecek. İlgili bakanlık atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu, işlemlerin tamamlanmasını takip eden 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak.
Çalışma grupları
Bu düzenleme kapsamına giren personel, önceki statülerinden kaynaklanan rütbe, unvan, kimlik ve sosyal haklarını kullanamayacak, emniyet hizmetleri sınıfındakiler hariç olmak üzere muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak, bunlara kanun kapsamında verilen silahları irat kaydedilecek. Talepte bulunanların Ordu Yardımlaşma Kurumu üyelikleri devam edecek.
Bakan onayı ile Ankara dışında araştırma merkezlerine bağlı çalışma grupları oluşturulabilecek.
Kanunla, OHAL döneminde KHK ile ihraç edilip, OHAL işlemlerini inceleme komisyonu kararıyla ihraç kararı kaldırılarak göreve iade edilenlerden Devlet Personel Başkanlığı’na bildirilenlerin atanmalarına ilişkin usul ve esaslarla bunların mali ve sosyal hakları düzenleniyor. Böylece bu kişilerin KHK’ler ile iade edilenlerle aynı haklara sahip olması amaçlanıyor.
Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunanlar
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen, Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre; il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini karşılayan şirketlerin koruma ve güvenlik hizmeti alanındaki faaliyetlerinde Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümleri uygulanacak.
Bu şirketlerin faaliyet alanının münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olması zorunluluğu aranmayacak. Şirketler, bu kapsamdaki faaliyetlerini ayrı bir bölüm halinde yürütecek.
Şirketlerde özel güvenlik alanında istihdam edilen özel güvenlik görevlisi sayısının 10 kişiyi geçmemesi halinde en az lise mezunu olma ve özel güvenlik temel eğitim şartı sadece özel güvenlik bölümünde görevli yöneticiler için aranacak.
Bu şirketler, Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’da yer alan ruhsat harcından muaf olacak. Şirketler, kendi kurumları dışındaki özel ve kamu kurumlarına özel güvenlik hizmeti veremeyecek.