Şarkıcı Nez’in ‘Sakın Ha’ adlı şarkısına çektiği video klip üzerine yüksek lisans tezi yazıldığı ortaya çıktı.
Fotoğraf: Youtube
2004 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde savunulan tezde sonuç olarak şu tespit yapıldı: “Videoda farklı kültürlerin dans figürlerini kimi zaman art arda, kimi zaman da birbiriyle kaynaştırarak yani aynı figür içersinde farklı dans kültürlerinden öğeleri bir arada kullanmasıyla Nez’in ‘Sakın Ha’ videosu eklektik yapısıyla postmodernizmin çoğulculuk ve çokkültürlülük temel esasına hizmet eder.”
Yüksek lisans öğrencisi Başak Ünal’ın enstitünün müzik bilimleri anabilim dalında yazdığı ‘Postmodern perspektifte müzik videoları ve Nez’in ‘Sakın Ha’ videosunun analizi’ başlıklı tezin danışmanıysa Prof. Dr. Fırat Kutluk.
‘Hem dansı hem müziği kendine özgü’
Fotoğraflar: Ulusal Tez Merkezi
Nez’in ‘kimliğinden kaynaklanan çeşitlilikten ötürü’ hem müziğinde hem de dansında kendine özgü bir tarz oluşturduğu öne sürülen çalışmada, ‘Sakın Ha’ şarkısının videosunun ‘üç farklı mekandan buna bağlı olarak da üç farklı müzik ve kostümden’ meydana geldiği vurgulandı.
Sahne sahne
Tezde söz konusu klip sahne sahne incelendi.
Klipten görsellerin kullanıldığı çalışmada sahnelerle ilgili şu tespitler yapıldı:
“Sahne 3: Nez bacaklarını iki yana açık çömelmiş bir vaziyetteyken kendini yukarı doğru çeker. Kamera arka plandan çekmektedir. Yine kollar iki yana doğru açıktır ve vücudunu yukarı doğru kaldırırken kolların biri aşağıya, biri yukarıya doğru sırayla kıvrılır.”
“Sahne 4: Nez kalçasını bacakları iki yana hafif açık biçimde sağa ve sola titreterek sallar. Bu sallama hareketi oryantal ama sambacılar da kullanıyor.”
Teorik bölümler de var
Tezin teorik kısmındaysa Nez’in ‘Sakın Ha’ şarkısına çekilen klibin, ‘kapitalizm’, ‘modernizm’, ‘postmodernizm’ ve ‘çokkültürlülük’ gibi kavramlarla bağlantısı şöyle ‘temellendiriliyor’: “Kapitalizmin 20. yüzyılın son çeyreğine damgasını vurmasıyla insan ve toplum yaşayışında meydana gelen değişimler sanattan bilime kadar her alanda yeni yaklaşımlara neden olur. Bu yaklaşımlardan ve günümüz popüler kavramlarından biri olan postmodernizm, son yıllarda diğer alanlarda olduğu gibi popüler müzik veya müzik video üzerine yapılan araştırmalarda da üzerinde en çok tartışılan konulardan biri haline gelmiştir. Kelime anlamı itibariyle de post(sonrası)-modernizm, modernizmin gönderme yaptığı seçkinci/biçimci/elitist estetik anlayışının 20. yüzyılın sonlarına doğru kalıplarını kırarak çoğulculaşması-popülistleşmesi sürecidir. Postmodernizm ile betimlenen temel olgular arasında genel geçerlik iddiası taşıyan önermelerin reddedilmesi, çok-kültürlülüğün, parçalanmanın kabul edilmesi, farklılığın ve çeşitliliğin vurgulanıp, benimsenmesi, çoğulculuk ve eklektikliğin yer aldığım söylemek mümkün. Müzik videoları ise, taşıdıkları özellikler bakımından postmodern perspektifli araştırmaların keşfi için uygun bir alan temin eder. En başta müziğin izlenebilirliği kendi basma postmodern bir durum sergilerken, müzik videoları var olan kültürel ve sanatsal formlara uymayan yeni ve özgün bir form olarak dikkat çeker.”
