İstanbul Sözleşmesi’nin feshi kararına karşı Danıştay 10’uncu Daire’de açılan davada, savcı Nazlı Yanıkdemir kararın iptal edilmesini talep etti.
Kamuoyunda İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen ‘Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’, 20 Mart 2021’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kararıyla feshedilmişti.
Feshe ilişkin Danıştay’da açılan davanın üçüncü duruşması bugün görüldü. Danıştay 10’uncu Daire, bugün İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Türkiye İşçi Partisi, KESK’e bağlı Tarım Orkam-Sen, Sedef Erken ile İzmir, Trabzon, Mersin, Giresun, Eskişehir, Budur, Adana, Manisa, Uşak, Bolu ve Hatay barolarının başvurularını ele aldı.
Cumhurbaşkanlığı avukatı: Mahkeme, Erdoğan’ı denetleyemez
ANKA’nın aktardığına göre Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Anlaşmalar Daire Başkanı Emre Topal, fesih işleminin hukuka uygun olduğunu savunarak, şunları dedi: “Ülkemiz bakımından onaylanan ve yürürlüğe giren bir anlaşmanın iç hukukumuz bakımından doğrudan uygulanabileceğini ifade ettik. İstanbul Sözleşmesi’nde ülkemizde doğrudan uygulanmaya ilişkin bir hükmün yer almıyor.”
Topal sözleşmenin nasıl uygulanacağının taraf devletlere bırakıldığını savundu.
Topal, antlaşmalarının imzalanması ve sona erdirilmesinin ‘cumhurbaşkanının yetkisinde olması nedeniyle kamu yararı bakamından herhangi bir mahkeme tarafından denetlenemeyeceğini’ iddia etti.
İYİ Parti Kadın Politikaları Başkanı Ünzile Yüksel, Topal’ın iddialarını kabul etmediklerini dile getirerek, şunları dedi: “Bu yürütmenin faaliyetleri içerisine giren bir konu değil. Bu yasamanın konusu. Temel hak ve hürriyetleri yasamanın içerisinde değerlendirirken bile çok dikkatli olmamız gerekir. Değerli meslektaşlarımız yabancı ülkelerin uygulamalarından örnek verdiler. Keşke ekonomi, insan hakları uygulamalarında da örnek verseler.”
Türkiye İşçi Partisi avukatı Yelda Koçak, Topal’ın beyanlarına karşı “Temel insan haklarına ilişkin konularda cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle karar çıkmaz. Meclis’in hakkı gasp edilmiştir” dedi.
‘Kendisi bizlere sürtük diyor ama’
Duruşmada, TİP Sözcüsü ve İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil’le mahkeme başkanı arasında ‘sürtük’ tartışması da çıktı.
“Bir parlamento mensubu olarak şunu ifade etmek istedim. İstanbul Sözleşmesi önümüze geldiğinde tüm milletvekilleri olarak sözleşmenin oy birliği ile kabul edilmesi gerektiğine karar verdik. Usul ve yetkide paralellik ilkesi gereği, bu sözleşmeden tek bir herifin lafı ile çıkabileceğimizi sanmıyorum” diyen Kadıgil’e mahkeme başkanı “Sayın cumhurbaşkanın şahsına söz söylemeyelim” yanıtını verdi.
Kadıgil de bunun üzerine “Kendisi bizlere sürtük diyor ama” diye konuştu.
Kadıgil’in bu sözleri salonda uzun süre alkışlandı.
Savcı: Sadece cumhurbaşkanı kararıyla feshedilemez
Danıştay 10’uncu Daire Savcısı Nazlı Yanıkdemir, feshin Anayasaya aykırı olduğunu söyleyerek “İptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmalıdır” diye görüş bildirdi. Yanıkdemir’in değerlendirmeleri şöyle: “Bir işlem hangi usule uygun tesis edilmişse aynı usule uyularak feshedilmesi gerekmektedir. TBMM’nin uygun bulma kanunuyla yürürlüğe giren bir anlaşmanın feshi ancak TBMM’nin uygun bulma kanunuyla kaldırılması kararı ve cumhurbaşkanının uygun bulmasıyla yürürlükten kaldırılacaktır. Sadece cumhurbaşkanı kararıyla feshedilemez.”
Yanıkdemir, dosyanın iptal talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesini aksi takdirde iptal edilmesini talep etti.
Danıştay 10’uncu Daire, 23 Haziran’da Kocaeli, Kayseri, Batman, Samsun, Antalya, Ordu, Yalova, Bursa, Muğla barolarıyla Ankara Diş Hekimleri Odası’nın fesih kararına karşı başvurularını görüşecek.