İsrail gazetesi Haaretz, Türkiye’yle İsrail’in geçen hafta Mavi Marmara baskını konusunda taslak bir anlaşma üzerinde uzlaştığını ancak İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun metni beklettiğini öne sürdü. Gazeteye göre, İsrailli diplomatlar Netanyahu’nun kararsızlığı yüzünden yeni bir pürüz çıkmasından endişeli. Barak Ravid imzalı haberde öne çıkan unsurlar şöyle:
‘Türkiye yasa çıkarmayı bile kabul etmişti’
* İki ülkenin müzakere heyetleri 10 gün önce, Kudüs’te yapılan görüşmelerde taslak bir anlaşma metni üzerinde uzlaştı. Taslakta İsrail tazminat ödemeyi, Türkiye de kanlı Mavi Marmara baskınına katılan İsrailli asker ve yetkililer hakkındaki davaların geçersiz sayılmasını öngören bir yasa çıkarmayı kabul ediyordu. Anlaşmada, ilişkilerin normalleşmesi için atılacak adımlar da sıralanıyordu.
‘Birkaç gün içinde imzalaması bekleniyordu’
* Haaretz’e göre, İsrail’in müzakere heyeti anlaşmayı geçen haftanın başında Netanyahu’ya gönderdi ve imzalamasını tavsiye etti. Zira heyete göre, taslak metinde İsrail’in taleplerinin büyük çoğunluğu karşılanıyordu. Heyet, imzaların birkaç gün içinde atılmasını bekliyordu. Fakat Netanyahu nihai kararını hâlâ vermedi.
İsrailli diplomatlar endişeli
* Gazete, İsrailli yetkililerin Netanyahu’nun fikrini değiştirmesinden endişe duyduğunu yazdı. Buna göre, anlaşmanın bir an evvel imzalanmaması halinde taraflardan birinin uzlaşmayı erteletecek bir hamlede bulunmasından korkuluyor.
‘Erdoğan’ın yazılı garanti açıklaması şok yarattı’
* Gazeteye göre, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın salı günü İsrail’le normalleşme için Gazze ablukasının kaldırılacağını dair yazılı bir garantiyi şart koşmasıyla da, korkulan anlardan biri yaşandı. Zira Netanyahu’nun ofisi jet hızıyla, yazılı taahhüt bir yana, ablukanın kaldırılmasının bile planlanmadığını duyurdu.
‘Abluka konusu müzakere gündeminde değil’
* Üst düzey bir İsrailli yetkili, Erdoğan’ın sözlerinin şaşkınlık yarattığını çünkü abluka meselesinin müzakere gündeminde yer almadığını söyledi. Yetkiliye göre bu konu resmi müzakerelerde değil, ‘paralel bir kanal’ üzerinden ele alınıyordu ve üstelik ilerleme de kaydediliyordu. Haaretz’e konuşan yetkililer, Erdoğan’ın bu açıklamalarının Netanyahu’yu vazgeçirebileceği endişesini beyan etti.
Ne olmuştu?
İsrail askerlerinin abluka altındaki Gazze’ye yardım taşıyan Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010’da şafak baskını düzenlemesi sonucu, dokuz Türkiye vatandaşı hayatını kaybetmiş, yaklaşık 60 kişi yaralanmıştı. Ehud Olmert hükümetinin Hamas yönetimine karşı başlattığı Gazze savaşı ve ardından dayatılan ablukayla zaten gerilen ilişkiler, Mavi Marmara sonrasında kopmuştu.