İsrail’in 20 gündür devam eden Gazze harekatında hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 1060’ı bulurken, Benyamin Netanyahu hükümetinin ‘halkla ilişkiler stratejisi’nin sırrı çözüldü. İsrail hükümetinin, Avrupa ve Amerikan kamuoyunu etkileyecek ‘sihirli‘ sözcükleri kullanmak için özel olarak hazırlatılmış gizli bir kitapçıktan yararlandığı ortaya çıktı.
İngiliz gazetesi The Independent’ın deneyimli Ortadoğu muhabiri Patrick Cockburn’ün haberine göre 112 sayfalık kitapçığın adı, ‘İsrail Projesi’nin Küresel Dil Sözlüğü – 2009’.
ABD’de Cumhuriyetçi Parti’ye yakın uzman anketçi ve siyaset stratejisti Dr. Frank Luntz’a beş yıl önce hazırlatılan 112 sayfalık kitapta, İsrailli yetkililerin hangi konu hakkında nasıl konuşması gerektiği madde madde anlatılıyor.
Her sayfada ‘gizli’ ibaresi var
İsrail’le Gazze’deki Hamas yönetimi arasındaki ateşkes bu sabah yeniden bozuldu.
(Fotoğraf: Reuters)
Cockburn’e göre, ölen Filistinlilerin çoğunun sivil olmasına karşılık İsrail’in 49 can kaybının sadece üçünün sivil olmasına rağmen, İsrailli sözcülerin son derece rahat olmasının sebebi de işte bu halkla ilişkiler kitapçığı.
‘Gizli’ kitapçıkla ilgili bilinenler şöyle:
* Çalışma beş yıl önce, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği ve 1387 Filistinli ve dokuz İsrailli’nin öldüğü Dökme Kurşun Operasyonu sonrasında yapılmış. ABD ve İsrail’de ofisleri bulunan ‘İsrail Projesi’ isimli grubun hazırlattığı raporun amacı da, ‘İsrail’in medya savaşında ön saflarda savaşan kişiler‘e yardımcı olmakmış.
* Kitapçığın 112 sayfasının her birinde ‘dağıtım ve yayım amaçlı değil‘ ibaresi bulunuyor.
‘1967’ demeyin!
* Kitapçıkta İsrailli yetkililere verilen tavsiyelerden biri, 1967 sınırlarına dayalı iki devletli çözüm planıyla Filistinlilere vaat edilen ancak en azından henüz hayata geçmeyen bağımsız devletle ilgili. Kıtapçığa göre, ”Amerikalılar İsrail’in ‘savunulabilir sınırlar’a sahip olma hakkını kabul ediyor.”
Fakat İsrailli yetkililer bu sınırların adını tam anlamıyla koymaktan kaçınmalı, zira 1967 savaşı öncesi ve sonrası sınırlarından söz edildiğinde Amerikalılara İsrail’in askeri tarihi hatırlatılmış oluyor.
Kitapçıkta, ”Sözgelimi, 1967’den söz edildiğinde İsrail’in savunulabilir sınırlara sahip olma hakkına verilen destek yüzde 89’dan yüzde 60’ın altına düşüyor” deniliyor.
‘Dönüş hakkı’nda zorlanırsanız seçenekler ne?
* Kitapçıkta, İsrail’in bağımsızlığını ilan ettiği 1948 ve sonrasında sınırdışı edilerek ya da kaçma zorunda kalarak mülteci konumuna düşünen Filistinlilerin ve ailelerin geri dönüş hakkına dair tavsiyeler de eksik değil.
Luntz’un tespiti açık: ”Dönüş hakkı İsraillilerin etkili iletişime imza atması açısından zorlu bir konu. Çünkü İsraillilerin kullandığı dil büyük ölçüde 1950’lerdeki ırkçıların ve 1980’lerde apartheid yönetimini savunanların ‘eşit ama ayrı’ sloganına benziyor. Gerçek şu ki, Amerikalılar bu kavramı sevmiyor, buna inanmıyor ve kabul etmiyor.”
Luntz dönüş hakkı gibi zorlu konularda İsrailli yetkililere ‘kültürel‘ bir tavsiyede bulunmuş: ”Dönüş hakkına ‘talep’ deyin zira Amerikalılar talepte bulunan insanlardan hoşlanmaz. Sonra da Filistinlilerin kendi devletlerinden memnun olmadığını, şimdi de İsrail içinde toprak talep ettiğini anlatın.”
Luntz’un bir diğer tavsiyesi de, dönüş hakkının ‘gelecekte bir noktada varılacak nihai anlaimanın parçası olabileceğinin‘ söylenmesi yönünde.
Bir diğer öneri de şu: ”Amerikalılar ABD’ye toplu göçten korkar, dolayısıyla ‘Filistinlilerin İsrail’e toplu göçü’ne değinmek onlar nezdine hoş karşılanmayacaktır. Eğer hiçbir şey işe yaramazsa, Filistinlilerin geri dönüşünün barış çabalarını raydan çıkaracağını söyleyin.”
‘Empati kurun’
* Luntz, İsrailli yetkililere her iki tarafa da empati göstermelerini özellikle öneriyor.
Öyle ki, kitapçıkta altı çizili sözcüklerle, ‘masum çocuk ve kadınların kasıtlı biçimde öldürülmesinin her ne şekilde olursa olsun, hiçbir zaman meşrulaştırılmaması gerektiği‘ özellikle vurgulanıyor. Hatta, İsrail’i kasıtla suçlayanlara saldırgan bir biçimde karşı konulması öneriliyor.
‘İki devletli çözüme dikkat’
* Kitapta, İsrail’in esasında iki devletli çözüm istemediği de itiraf ediliyor fakat ‘Amerikalıların yüzde 78’ü bunu istediği için‘ iki devletli çözüme karşı ifadelerin kullanılmaması tavsiye ediliyor.
‘Annelere sesleniyorum’
* Luntz, İsrailli yetkililer için kullanılması gereken belirli ifadelerin bir listesini sunup en etkili cümlelerden birine de şu örneği veriyor: ”Özellikle çocuklarını kaybeden annelere seslenmek istiyorum. Hiçbir anne çocuğunu toprağa vermek zorunda kalmamalı.”