MESUDE ERŞAN
@mesudersan
mesudeersan@diken.com.tr
2018’den bu yana, HIV’le yaşayanlara karşı hak ihlali yüzde 300’den fazla arttı.
HIV pozitifler ve yakınlarıyla ilgilenen Pozitif-iz Derneği’nin raporu HIV’le yaşayanlara karşı ayrımcılık ve damgalamanın derinleştiğini ortaya koydu.
Dernek 2022 boyunca gelen başvuruların yüzde 28’inde (271) hak ihlali tespit etti. Bu oran 2018’de yüzde 8, 2019’da yüzde 12, 2020’de yüzde 9, 2021’de yüzde 14’tü.
Yabancı uyrukluların maruz kaldığı ayrımcılık ve hak ihlalleri de 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 36 arttı. Pozitif-iz’e göre artışın nedenlerinden biri yabancıların HIV’ı baskılayıcı ARV tedavisinin ücretsiz karşılanamaması.
Pozitif-iz Derneği gönüllü avukatı Cihan Tuğcu bu gidişle yabancı uyrukluluların bir halk sağlığı sorunu haline geleceğine işaret etti.
Pozitif-iz Derneği kurucu üyesi Çiğdem Şimşek ise HIV ile yaşayanlara ‘Her zaman yanınızdayız’ mesajı verdi.
HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü), vücudun farklı virüsler, enfeksiyonlar ve kanserlere karşı savunmasında önemli bir role sahip akyuvarları (C4T hücrelerini) hedef alıyor. Bu enfeksiyon sonucunda akyuvarlar işlevini kaybediyor. Akyuvarların kaybı, vücudun mikroplara ve kanserlere karşı savunma sisteminin etkisiz kalmasına yol açıyor. Böylece HIV enfeksiyonuna sahip kişilerin, (tedavi almadıkları takdirde) sağlıkları ciddi oranda zarar görüyor ve durum yaşamın sonlanmasıyla sonuçlanabiliyor.
HIV’i etkin olarak baskılayan ilaçlar (ARV) HIV ile yaşayan kişilerin, söz konusu sorunlardan hiçbiriyle karşılaşmamasını, yani sağlıklı bir yaşam sürdürmesini ve AIDS evresine girmemesini sağlıyor.
Birleşmiş Milletler AIDS Örgütü (UNAIDS) HIV’in yol açtığı AIDS epidemisini sonlandırmak amacıyla tanı-tedavi-viral baskılama (tedavi) hedeflerini, 95-95-95 olarak güncelledi. Buna göre 2030’a kadar, HIV ile yaşayan bireylerin yüzde 95’inin tanı alması, tanı alanların yüzde 95’inin tedavi altında olması, tedavi görenlerin de yüzde 95’inin viral yükünün baskılanması hedefleniyor.
Türkiye tedaviye erişim ve tedavi başarısı konularında bu hedeflere yakınsa da tanı alanında hedefin gerisinde; yüzde 40-45’lerde.
HIV ile Yaşayanların Maruz Bırakıldıkları Hak İhlalleri başlıklı rapor, Avrupa Birliği desteğiyle hazırlandı.