Hazine ve Maliye Bakanlığı, enflasyonla mücadele kapsamında bazı sektörlerine yönelik uygulanan vergi indirimlerinin kamu gelirinde 102,6 milyar lira azalmaya neden olduğunu açıkladı.
Hazine’nin bu ‘mücadelesine’ rağmen, yıllık enflasyon ağustos ayında yüzde 18,95’ten yüzde 19,25’e yükselmiş, gıda enflasyonundaki hızlı yükseliş ise ayrıca dikkat çekmişti. Geçen yıla göre yüzde 29 artan yıllık gıda enflasyonunda Nisan 2019’dan bu yana en yüksek artış görülmüştü.
Bakanlığın reform programı kapsamında üç ayda bir açıklamaya başladığı ‘kamu maliyesi raporu’nun eylül sayısında hızla yükselen enflasyon oranları, gıda ve temel mal fiyatlarındaki artışlar ve Türk Lirası’ndaki değer kaybı gibi konular ele alındı. Yıl sonu için belirlenen yüzde 16,2’lik enflasyon hedefinin geçerli olduğu belirtildi.
Rapora göre, kalıcı fiyat istikrarının sağlanması amacıyla gelir politikaları da enflasyonla mücadeleye destek olacak şekilde uygulanıyor.
Bu kapsamda, eşel-mobil sistemi uygulaması sonucunda 2021 yılı için toplam 46 milyar liralık KDV ve ÖTV gelirinden feragat edileceği hesaplanıyor.
Eşel-mobil, motorin, benzin ve otogazda vergilerin azaltılması yoluyla zamların tüketiciye yansımasının önüne geçen bir sistem.
Uzmanlar, eşel-mobil sisteminin Ocak-Ağustos 2021 döneminde enflasyona etkisi eksi 1,42 puan doğrudan, eksi 1,06 puan ise dolaylı olmak üzere toplamda eksi 2,48 puan olarak hesaplamıştı.
Rapora göre, salgınla mücadele kapsamında belirli sektörlerde geçici vergi indirimleri yapılması da fiyat düzeyini aşağı yönlü etkilerken, bu düzenlemelerle yılın dokuz ayı için toplam 25,2 milyar lira vergi gelirinden vazgeçilecek.
Ayrıca işyeri kiraları üzerindeki gelir vergisi stopaj oranının yüzde 20’den yüzde 10’a indirilmesi 3,6 milyar lira gelir kaybı oluşturdu.
Tütün mamullerinde uygulanan ÖTV nispi vergi oranı yüzde 67’den yüzde 63’e indirildi ve tütün mamullerinde yılın birinci ve ikinci yarısı için içkilerde ise yılın ikinci yarısı için maktu vergi tutarları artırılmadı. Bu uygulamalar ile bu yıl için sigarada 8,8 milyar lira, içkide 2 milyar lira KDV ve ÖTV nedeniyle gelir kaybı hesaplandı.
Motorlu araçlarda ÖTV matrah eşiklerinin güncellenmesi ile otomotiv sektöründe fiyatların aşağı yönlü etkilenmesi de bekleniyor. Bu düzenlemeyle yılın kalanında yaklaşık 340 milyon lira gelir kaybı oluşacağı tahmin ediliyor.
Raporda, TL cinsinden yatırımların teşvik edilmesi amacıyla TL cinsi ürünlere yönelik gelir vergisi tevkifat oranlarında indirim yapılarak enflasyonla mücadeleye dolaylı yoldan destek verildiği belirtildi. Bu düzenleme ile dokuz ay için 17 milyar lira gelirden vazgeçilmiş olacak.