Suriyeli sığınmacıların, nüfus oranıyla karşılaştırıldığında büyükşehirler içinde birinci sırada olan Hatay’ın belediye başkanı Lütfü Savaş, sığınmacıların gelişinde yapılmayan planlamanın onlar Türkiye’den giderken yapılması gerektiğini söyledi.
Savaş sığınmacılarla ilgili marttaki çıkışında, kentte dünyaya gelen her dört bebekten üçünün Suriyeli olduğunu belirterek, “Önlem alınmaması halinde 12 yıl sonra Hatay Suriyeli bir başkana teslim edilecek” demişti. “Suriyelilere vatandaşlık, seçme ve seçilme hakkı verilmesi büyük hata oldu. Böyle giderse biz azınlığa düşeceğiz. (…) Toprak almaları yasak ama Türk ortakları üzerinden ara senediyle sürekli toprak alıyorlar. Uyarıyorum, Hatay gidiyor” diye uyarmıştı.
‘Olmayacak vaatler’
Reuters ajansının sorularını yanıtlayan Savaş, Hatay’daki geçici koruma kapsamındaki kayıtlı Suriyelilerin sayısının 433 bin 124 olduğunu belirterek, “Gelirken bir planlama yapılmadı bari gönderirken planlama yapalım. Bir seçim malzemesine dönüşmeye başlıyor bu konu; söz konusu insan kimse bu şartlar altında yaşamayı tercih etmez. ‘Otobüslere bindirelim gönderelim’ gerçekçi çözümler değil, olmayacak vaatlerde bulunmanın bize faydası yok” dedi.
CHP ve İYİ Parti’nin içinde yer aldığı ‘altılı masa’yı Türkiye’de demokrasi adına çok önemsediğini ve Suriye konusunda liderlerin bir araya gelmesi gerektiğini kaydeden Savaş, şöyle devam etti: “Bu konuda da muhalefetiyle iktidarıyla çözüm aranmalı, kendi bekamız ve çocuklarımızın geleceği için, böylesine milli bir meselede liderler bir araya gelmeli. Bu bir devlet politikası olmalı, bir parti politikası değil. Artık uluslararası hukukun koruyuculuğunda ülkelerine dönmeleri gerekiyor.”
‘Din kardeşlerimizle neden küsüz?’
Savaş, Türkiye’nin sorunlar yaşadığı İsrail, BAE, Ermenistan, Suudi Arabistan ve Mısır gibi ülkelerle barış ya da barış çabası içinde olduğunu kaydederek, şöyle konuştu: “Kendi din kardeşlerimizle neden küsüz?… Barış ortamıyla birlikte orada güvenlik sağlanırsa, bu insanlara yaşayabilecekleri bir altyapı oluşturulursa ülkelerine döneceklerdir. AB, BM yardım ediyor. O fonlar orada harcansın üç-dört sene. Altyapıları yapılsın insanlara orada çalışabilecekleri oturabilecekleri mekanlar yapılırsa bir kısmı dönmek ister.”
Savaş, konuya ideolojik ya da partizanca değil tamamen insani baktığını belirterek, “Burada Türkiye Cumhuriyeti olarak hükümetin de barış için bir çaba sarf etmesi lazım” dedi.
“Savaşın gölgesinde bir şehir olarak sadece oturup ağlayarak kaderimizle baş başa kalmadık. İnsanlarımızın gelecek adına umutlanması için önemli projeler yapıyoruz” diyen Savaş, UNESCO gastronomi şehri unvanı ve EXPO 2021’in bazı örnekler olduğunu kaydetti.
Kendi mücadelelerini verirken EXPO gibi projelere gerekli desteği göremediklerini vurgulayan Savaş, “Türkiye Cumhuriyeti devletinin ve mevcut hükümetin de gereken değeri vermesini istiyoruz. Hatay gibi tarihi medeniyetlerin beşiği gastronomi kenti bir şehrin Turizm Bakanlığı’ndan hiç destek almaması adeta görmezden gelinmesi kabul edilir değildir” dedi.
Savaş, Suudi Arabistan’ın EXPO adaylığını destekleyeceğini açıklayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı EXPOHatay’a davet etti.
Teşvik bölgesi olmak istiyoruz
Savaş, dördüncü bölgedeki Hatay’ın beşinci teşvik bölgesi olması gerektiğini, bunun için üç haftada 500 binden fazla imza topladıklarını belirterek, “Şu anda mücadelemizle Arsuz, Reyhanlı, Yayladağı, Hassa, Kumlu ve Altınözü’nde yapılacak yatırımlar beşince bölge desteklerinden yararlanacak. Ancak yeterli değil” dedi.
Mevcut ortamda Hatay’da birçok gerekçeyle ekonomik sorunların gittikçe arttığını belirterek, şöyle konuştu: “Biz Suriye’ye günde 250 TIR ihracat yapardık. Basra Körfezi’ne kadar bunu gönderirdik… İhracat durunca şu anda sadece 25 günde bir Basra Körfezine ro-ro seferleriyle 100 konteyner gönderiliyor ortalama… Bu şartlarda elbette çözüm arıyoruz.”
Savaş, yaz aylarında uluslararası kuruluşları da çağırarak serbest bölge için bir çalıştay düzenleyeceklerini söyledi.
Son 11 yılda tarımda çalışan insan sayısının 36 binlerden 9 binlere düştüğünü belirten Savaş, “Girdi masrafları artınca üretici tarımdan kaçıyor ve şehre göç ediyor” dedi.
Hatay’ın dünyayla deniz yolu bağlantısını sağlayan HADO’nun 19 Mayıs’ta KKTC’ye ilk seferini düzenlediğini, ilk kez bir belediyenin uluslararası sularda yolcu taşıdığını kaydeden Savaş, daha sonra Libya ve Lübnan’a da sefer düzenlenmeyi de planladıklarını belirtti.
Savaş ayrıca, daha önceki açıklamaların “Türkiye’de cumhurbaşkanını uluslararası güçlerin seçtiğine yönelik” çarpıtıldığını belirterek, “Anadolu çok değerli bir coğrafya. Başka ülkeler Türkiye’nin kendi tercihleri doğrultusunda yönetilmesini istiyorlar. Ben buna karşıyım. Milli endişelerimi dile getirdim, ülkemize yönelik bir tehlikeye dikkat çektim. Cumhurbaşkanının gerçekten milli olması gerektiğini vurguladım. Sonuna kadar bu düşüncemin arkasındayım” dedi.