Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan ‘Suriye’de sorun askeri olarak çözülmez’ görüşünde uzlaşan ABD ve Rusya liderlerine: “Madem öyle çeksinler askerlerini.”
Fotoğraf: Reuters (Arşiv)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ortak bir bildiri yayınlayarak, Suriye’de askeri çözümü dışlayan ve tüm tarafları içeren bir siyasi çözümde mutabık olduklarını duyurmuştu.
‘Dünyayı aldatma yöntemlerine gitmeyelim’
Rusya, Katar ve Kuveyt’i kapsayan üç günlük ziyarete çıkan Erdoğan, Rusya’nın Soçi kentine hareketinden önce Ankara Esenboğa Havalimanı’nda düzenlediği basın toplantısında söz konusu mutabakattaki ifadeleri ‘anlamakta zorlandığını’ söyledi.
Erdoğan şöyle devam etti: “Yani şimdi ‘Askeri çözüm mümkün değil’ deniliyor, öbür tarafta merkezi yönetimin şu ana kadar askeri yöntemlerle öldürdüğü insan sayısı 1 milyona ulaştı. Nasıl oluyor bu iş? Eğer askeri çözüm söz konusu değilse o zaman çeksinler askerlerini. Orada Türkiye’nin askeri yok ki onların askerleri var. Onların bütün güçleri orada. Çeksinler askerlerini, siyasi yönteme başvurulsun ve siyasi yönteme başvurmak suretiyle bir an önce hep birlikte orada seçime gitmenin yolları aransın. Bunu Putin’le de konuşacağız, dünyayı aldatma yöntemlerine gitmeyelim.”
‘Dünya ahmak değil’
Bölgeyi en iyi tanıyanın Türkiye olduğunu savunan Erdoğan şöyle devam etti: “Bu süreç içerisinde, 15 yıldır bu bölgede olanı biteni A’dan Z’ye en ideal şekilde bilen biziz. Şu yedi yıllık Suriye olayı… 15 yılı biraz da aştı, Irak olayı… Bunların hepsini A’dan Z’ye biliyoruz. Biz Irak’a Amerika’nın girmesini istememiştik, bunu kendilerine söyledik. ‘Gelin’ dedik, ‘Bu işi diplomatik yollardan çözelim.’ Dinlemediler ve girdiler. Sonra dikkat ederseniz bir şey söylendi, (eski ABD başkanı Barack) Obama’nın gelişinden önce, ‘Biz Irak’ta durmayacağız, kalmayacağız’ dediler, ‘Irak’ı tamamen boşaltacağız’ dediler. Boşalttılar mı? Boşaltmadılar. Şu anda Irak’ta halen var mı, var. Yani dünya ahmak değil.”
‘Anlatıldığı gibi değil’
Cumhurbaşkanı bazı gerçeklerin farklı söylendiğini ancak uygulamasının farklı olduğunu vurguladı: “Şu anda Amerika’nın Suriye’nin kuzeyinde beş üssü var, hava üssü. Bir de Rakka’ya hazırlıyorlar, altı. Bunun dışında da sekiz tane ayrıca üs var, kendilerine ait. Rusya’nın beş tane var. Bunlar ortada. Şimdi bu gerçekleri nereye koyacağız? Sadece Amerika’nın Suriye’ye zırhlı taşıyıcı olarak 3 bin 500’ü aşkın tırlarla getirdiği silahlar var, araç gereç, mühimmat var. Askeri yöntem değilse bunlar ne? Kime geliyor bunlar? Ya bunlar PYD’ye geliyor, YPG’ye geliyor veyahutta Amerika’nın kendi üslerine geliyor. Şimdi bütün bu gerçekler ortadayken öbür taraftan Vietnam’dan böyle bir ses geliyor. Kusura bakmasınlar. Anlatıldığı gibi değil.”
Afrin meselesi
Erdoğan, Suriye’de sahada gelinen noktayı da anlattı: “Rusya ile İdlib merkezli görüşmelerimiz önem arz ediyor, bu konuyu Putin ile görüşeceğiz. Ziyaret sırasında Rusya’nın önerdiği Suriye Ulusal Diyalog Kongresi hakkında fikir teatisinde bulunacağız. Suriye’de Fırat’ın doğusuna gitmesi gerekenler verilen sözlere rağmen gitmedi; Menbiç boşaltılmadı; YPG orada işgalci olarak duruyor. İdlib ile birlikte Afrin de sınırlarımıza komşu; biz Afrin’den bize karşı zaman zaman olan tacizi göz ardı edemeyiz, gerekli adımları atmakta kararlıyız. Afrin’de farklı bir durum söz konusu. Demografik yapı içinde bize müzahir olanlar da var karşı olanlar da var. Gerekli adımları atmakta kararlıyız. Türkiye olarak biz Rusya ile müşterek adım atmanın görüşmelerini yaptık. Onların olumlu yaklaşımı bizim planımızı her an uygulamaya fırsat veriyor.”