Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, kamuoyunda ‘deprem vergisi’ adıyla bilinen Özel İletişim Vergisi’nin (ÖİV) ‘Hazine birliği’ kapsamında kullanıldığını belirterek, “Herhangi bir gidere harcanmış olabilir” demeye getirdi.
1999 depremi sonrasında ekonomik kayıpları azaltmak amacıyla çıkarılan altı vergi arasındaki ÖİV, günümüze kadar alınmaya devam eden tek vergi. Bu yüzden ‘deprem vergisi’ adını aldı.
Uzmanlara göre 2002 ile 2020 arasında yaklaşık 70 milyar lira tutarında deprem vergisi toplandı. Bunun yıllık kurlar dikkate alındığında 30 milyar dolardan fazla olduğu tahmin ediliyor.
Deprem vergisini sordu
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun “2002-2020 arasında deprem vergilerinin nerelerde kullanılmıştır” sorusunu yanıtlayan Elvan, kanundaki ‘Hazine birliği’ ilkesini hatırlatarak, mealen, bütçedeki herhangi bir gider için kullanılmış olabileceğini ifade etti.
Elvan şu ifadeleri kullandı: “Belirli gelirler karşılığı olarak belirli harcama kalemleri veya projeler için ödenek tahsis edilmemekte, Hazine birliği kapsamında tüm gelirler halkımıza hizmet için yapılan tüm giderlerin karşılanması amacıyla kullanılmaktadır.”
‘Hazine birliği’ nedir?
‘Hazine birliği’ ilkesine göre merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimini ‘Hazine birliği’ni sağlayacak şekilde yürütülür.
Kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine girer, giderleri bu veznelerden ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz.
Dolayısıyla, Özel İletişim Vergisi her ne kadar deprem için çıkarılmış olsa da ‘diğer bütçe vergi gelirleri’ kapsamında kaydedilir ve bunun içine yol, köprü, hastane yapımı, ücretlerin ödemesi gibi harcamalar da girebilir.
‘Deprem vergileri nerede’ sorusunu 2011’de Mehmet Şimşek şöyle yanıtlamıştı: Duble yollara, havayollarına…