Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, şu ana kadar 7 bin 518 insanın hayatını kaybetmesine neden Ebola virüsünün bu kadar hızlı yayılmasından Uluslararası Para Fonu’nun (IMF)Batı Afrika’da yürüttüğü ekonomi programları sorumlu tutuldu.
Araştırmaya göre söz konusu programlar sağlık harcamalarına ayrılan kaynakların kısılmasına neden olarak Batı Afrika ülkelerini savunmasız hale getirdi.
Lancet Global Health dergisinde yayınlanan araştırmayı Cambridge Üniversitesi akademisyenleri yürüttü.

Fotoğraflar: Reuters
Aratıştırmada Batı Afrika’daki ebola kriziyle 90’lı yıllardan bu yana bu ülkelerde reform programları yürüten IMF arasındaki bağı incelendi. Sonuç: IMF’in Gine, Liberya ve Sierra Leone’deki politikaları bu ülkelerde sağlığa ayrılan kaynağın azalmasına yol açtı; yetersiz sağlık çalışanı ve özelleştirilen sağlık sistemi nedeniyle ölümler hızlı yayıldı.
‘Kamuda tasarruf politikaları buna sebep oldu’
Araştırmada yer alan çarpıcı analizler şöyle:
* Yıllardır süren IMF programları, Gine, Liberya ve Sierra Leone gibi zaten kırılgan rejimlere sahip ülkelerde bulaşıcı hastalık salgınlarıyla mücadele edebilecek güçlü bir sağlık sisteminin kurulmasının önüne geçti.
* IMF bu ülkelerde kamu harcamalarının kısılmasını tavsiye etti. Kaynakları kısan sert politikalar, sağlık sorunlarıyla mücadeleyi doğrudan baskıladı. IMF’in politikaların toplumu etkilememesi için ‘fakirlikle mücadele harcamaları’ yapılmasına yönelik tavsiyeleri sağlık bütçelerinin desteklenmesini içerse de hükümetler uygulamada yetersiz kaldı.
* IMF aynı zamanda kamu sektöründeki ücret giderlerinin azaltılmasını istedi. Ancak bu durum ülkelerde donanımlı sağlık çalışanlarının işe alınmalarının önüne geçti. Böylece ücret kesintileri, bu ülkelerdeki donanımlı sağlık çalışanlarının beyin göçüne katılmasına da yol açtı. IMF’nin 2000 yılında Sierra Leone’ye ücretlerde kısmaya gidilmesini tavsiye etmesinin hemen ardından beyin göçü arttı.
* IMF sadece kamu bütçelerinin kısılmasını salık vermedi, aynı zamanda sağlık sisteminin kamudan özel sektöre de kaydırılmasını tavsiye etti. Böylece yerel ihtiyaçların karşılanmasında daha etkili olacağı amaçlansa da sistemdeki değişiklikler Ebola gibi koordine hareket edilmesi gereken salgınlara müdahale edilmesini zorlaştırdı.
IMF: Gerçek dışı
Cambridge News’ta adı verilmeyen, ancak bölge ülkelerle ilişkilerde yetkili olduğu belirtilen IMF temsilcisi, söz konusu ülkelerde aksine 2010-2013 yılları arasında sağlık harcamalarının arttığını savundu. Yetkili, “Ebola salgınına IMF politikalarının yol açtığı iddiası tamamen gerçek dışıdır” dedi.
IMF temsilcisi, 2009 yılından bu yana bölge ülkelerine verilen kredilerin sıfır faizli olduğunu ve bu kaynakların eğitim ve sağlıkta kullanılmasında bir sınırlama koyulmadığını da söyledi.