CANAN COŞKUN
canancoskun@diken.com.tr
@canancoskun
Boğaziçi Üniversitesi’nin eski ‘kayyım rektör‘ü Prof. Dr. Melih Bulu’nun yüksek lisans ve doktora tezlerinde intihal yaptığı akademik olarak da sabit bulundu. Yeni ‘kayyım’ın yönetimindeki rektörlük ise ‘bilirkişi değerlendirmesi‘ istedi.
‘Teyit’li, ispatlı intihal
Bulu’nun Ocak 2021’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanmasından sonra yüksek lisans ve doktora tezinde intihal yaptığı öne sürülmüştü.
Doğrulama platformu Teyit’e göre, tezlerde, “Birçok uzun alıntı tırnak içine alınmadan, yorumlanmadan veya doğru bir biçimde atıfta bulunulmadan doğrudan aktarıldığı için intihal yapıldığı söylenebilir”di.
Boğaziçi Üniversitesi İçin Mezunlar Girişimi üyeleri de Bulu’nun yüksek lisans ve doktora tezlerini bilimsel kriterlere göre inceleyip bir rapor hazırladı. Haziran 2021’de Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) gönderilen rapora göre Bulu’nun doktora tezinde 32 kaynaktan yapılan 70 ayrı alıntıda intihal bulgusu vardı; 59 alıntıda fikir sahibi kişiye ve esere atıfta bulunulurken tırnak işareti kullanılmamıştı; bu şekilde 59 yanıltıcı referans söz konusuydu. Ayrıca kelimesi kelimesine yapılan dört alıntı başkasına aitti ve kaynakçada anılmamıştı. Alıntılar, tezin 40 sayfasına dağılmıştı ve yüzde 30’unu oluşturuyordu.
Bulu’nun yüksek lisans tezinde de intihal olduğu belirtildi: “İlk 30 sayfada yedi yayından bloklar halinde ve yoğun alıntılar var. Yalnız yayınlara atıfta bulunarak, alıntı olduğu belirtilmeksizin, kendi ifadesi gibi kullandı. Bazı paragraflarda yazarlara atıf bulunmuyor.”
Raporda intihalin YÖK tarafından tescili durumunda Bulu’nun tezlerinin iptali, unvanlarının geri alınması ve suç duyurusunda bulunulması da istendi.
Göreve geliş biçimi nedeniyle ilk günden itibaren Boğaziçili akademisyen, öğrenci ve mezunların direnç gösterip protesto ettiği Bulu, söz konusu raporun YÖK’e ulaşmasından bir ay sonra, Temmuz 2021’de görevden alındı.
Rektörlük topu taca attı
YÖK, mezunlardan gelen raporu Bulu’nun kadrosunun bulunduğu İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nin incelemesi gerektiğini belirtti. Dosya Şubat 2022’de sevk edildi.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi ise Bulu’nun intihal yaptığı öne sürülen tezi Boğaziçi Üniversitesi’ne sunduğu için dosyayı tekrar Boğaziçi Üniversitesi’ne gönderdi.
Bunun üzerine dosya Boğaziçi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu tarafından incelendi.
Diken’in Boğaziçili bir kaynaktan edindiği bilgiye göre yedi kişilik kurul, Mart 2022’de Bulu’nun tezlerinde ‘intihal bulunduğuna’ hükmetti. Karar, gereğinin yapılması için rektörlüğe gönderildi.
Yine Erdoğan tarafından atanan, bir dönem Bulu’nun yardımcılığını yapmış Naci İnci yönetimindeki rektörlük aynı kaynağın aktardığına göre Nisan 2022’de dosyanın bağımsız ve tarafsız bilirkişilerce değerlendirilmesi gerektiğini bildirdi. Rektörlük gerekçe olarak konunun yargıya taşınma ihtimalini gösterdi.
Sürecin akıbetini sorup daha fazla ayrıntı öğrenmek için aradığımız rektörlük yetkilisi ve bir etik kurulu üyesi bilgi veremeyeceğini söyledi.
Unvanı YÖK alabilir
YÖK’e iletilmesi durumunda Bulu’nun intihal dosyası bir kere daha değerlendirildikten sonra nihai bir karara varılacak.
Süreç normal şartlarda işletilir ve etik kurulun kararıyla aynı hükme varılırsa yıllardır profesörlük yapan ve üniversitelerde ders veren Bulu’nun akademik unvanının YÖK tarafından alınması gerekiyor.
Bulu’nun kadrosu hâlâ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü’nde görünüyor.