17 Aralık yolsuzluk operasyonundan dört gün sonra yürürlüğe konularak başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı oğlu Bilal Erdoğan olmak üzere iktidara yakın bir dizi ismi 25 Aralık’ta gözaltına alınmaktan kurtaran yeni Adli Kolluk Yönetmeliği’ne, Danıştay’dan ret geldi. Danıştay 10’uncu Dairesi, adli kolluğun mülki idare amirini bilgilendirmesi uygulaması getiren, yani mahkeme kararlarının uygulanması için en üst amirden de onay öngören tüm değişikliklerin yürütmesini durdurdu.
Danıştay: ‘Açıkça hukuka aykırı’
Cumhuriyet’ten Alican Uludağ’ın haberine göre, kararda, adli makamların yargı sürecine ilişkin görev ve yetki alanına ‘herhangi bir şekilde müdahale bulunulamayacağı’ vurgulandı. Danıştay gerekçeli kararında, cumhuriyet savcısının başında olduğu hiyerarşik düzeni bozan hükümlerin ‘açıkça hukuka aykırı’ olduğuna dikkat çekti.
(Fotoğraf: DHA)
Durdurulan maddeler
İptal edilen yönetmelik maddelerinde,
* Valilere adli kolluk sorumlusunu belirleme yetkisi veriliyor;
* En üst dereceli kolluk amirinin, doğrudan hükümet tarafından atanan il emniyet müdürü veya jandarma komutanı olmasını öngörüyor;
* En üst dereceli kolluk amirine, adlî kolluk görevlileri üzerinde ‘gözetim, denetim, planlama ve gerektiğinde diğer idari tedbirleri alma ve iş bölümünü yapma’ yetkisi veriyor; yani emniyet müdürünün polisleri görevden almasına imkan tanıyor;
* Adli kolluk görevlerine ilişkin emir ve talimatları savcının değil, Cumhuriyet Başsavcısı’nın vermesi uygulaması getiriyor;
* En üst dereceli kolluk amirinin adlî olayları, mülki idare amirine derhal bildirmesini öngörüyor;
* Telefon dinlemesi yapılan gizli soruşturmaların aşamaları hakkında cumhuriyet savcısının Cumhuriyet başsavcısına yazılı olarak bilgi vermesi zorunluluğu getiriyordu.
17 Aralık operasyonunun ardından acilen değiştirilmişti
Hükümet, 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonu sonucunda bakan çocuklarının ve Rıza Sarraf’ın gözaltına alınması üzerine, olası yeni operasyon dalgalarından haberdar olmak için Adli Kolluk Yönetmeliği’ni21 Aralık 2013’te değiştirmişti. Bu yolla Bilal Erdoğan ve çok sayıda işadamını kapsayan25 Aralık’ta yolsuzluk operasyonu deşifre olmuş, iktidarın müdahalesi sonucunda polis, savcının gözaltı talimatını uygulamamıştı.
Avukat Atilla Özen’in yönetmelik değişikliklerine karşıİstanbul Barosu adına açtığı davayı görüşen Danıştay 10’uncu Dairesi, davalı İçişleri ve Adalet Bakanlıkları’nın savunması alınıp yeniden bir karar verilinceye kadar yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini geçici olarak durdurmuştu. Bakanlıkların 9 Ocak 2014’te bu karara yaptığı itiraz da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nda reddedilmişti.
Sonuç olarak, Danıştay 10’uncu Dairesi’nin, İstanbul Barosu’nun yönetmeliğin tamamının yürütmesinin durdurulması talebini 22 Ekim’de esastan görüşerek karara bağladığı ortaya çıktı.
