EFE SÖNMEZ
efesonmez@diken.com.tr
Türkiye’de ilk kez bir mahkeme, hayvan barınağında kötü muamele iddiasıyla açılan davada sanıkları ‘görevi kötüye kullanma’ suçundan cezalandırdı.
Hayvan hakkı savunucuları, Aydın büyükşehir belediyesine ait Kuşadası’ndaki köpek rehabilitasyon merkezinde görevlilerin hayvan hakları ve kanununa aykırı olarak köpeklere müdahale ettikleri öne sürerek durumu yargıya taşıdı.
Görevlilerin görevlerini kötüye kullanarak birçok hayvanın ölümüne neden oldukları iddia edildi.
Valilik önce görevliler hakkında soruşturma izni vermedi ancak karar idari mahkemece bozuldu. Soruşturma sonunda Kuşadası başsavcılığınca iddianame hazırlandı.
İddianamede, Kuşadası 3’üncü Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015’te merkezde yaptığı keşfin bulgularına yer verildi.
Keşifte, barınakta küflenmiş ekmek yığınlarının olduğu, hasta bir köpeğin diğer köpeklerle tutulduğu, ameliyat odasının steril olmadığı ve köpek cesetlerinin çöp bidonunda bulunduğu belirlendi. Veteriner hekimin bilirkişi raporunda da benzer bilgiler yer aldı.
İddianamede şüphelilerin savunmalarına da yer verildi. Üç görevli, haklarındaki suçlamaları reddederek kanunlara uygun şekilde görevlerini yaptıklarını söyledi.
İddianamede veteriner hekim E.T., çalışanlar S.G. ve H.A.’nın ‘görevi kötüye kullanmak’ ve ‘çevreyi kirletmek’ suçlarından ayrı ayrı cezalandırılmaları istendi.
‘İhlaller sürüyor’
Kuşadası 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması geçen günlerde görüldü.
Duruşmaya Aydın Barosu Hayvan Hakları Komisyonu başkanı ve Hayvanlara Adalet Derneği başkan yardımcısı Ilgın İstenç Yalçınkaya ile sanık S.G.’nin avukatı Hayriye Çengel katıldı.
Tanıkların ifadelerinin ardından söz alan Yalçınkaya, üç yıldır merkezde ihlallerin devam ettiğini söyledi. Avukat Çengel ise müvekkilinin beraatini istedi.
Üç sanığa da aynı suçtan ceza
Mahkeme, E.T.’ye ‘görevi kötüye kullanmak’ suçundan altı ay hapis cezası verdi. Ceza, ‘sanığın geleceği üzerindeki etkisi göz önüne alınarak’ beş aya düşürüldü. Bu ceza da 3 bin lira para cezasına çevrildi. E.T. hakkında hükmün açıklanmasını geri bırakan mahkeme, sanığın beş yıl denetime tabi tutulmasına karar verdi.
Sanık H.A.’ya da aynı suçtan önce altı ay hapis cezası verildi. Aynı gerekçeyle cezayı beş aya indiren mahkeme, beş yıl süreyle hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
Üçüncü sanık S.G.’ye de aynı suçtan verilen altı aylık ceza, beş aya indirildi. Bu ceza da 3 bin liraya çevrildi. Ceza ertelenmedi.
Karara üst mahkemede itiraz edilebilecek.
‘İlk kez böyle bir karar çıktı’
Diken’e konuşan avukat Ilgın İstenç Yalçınkaya, yerel yönetimlerin hayvanları yönetmelik gereği topladığını, aşı ve tedavilerini yaptığını, aldığı yere de geri bıraktıklarını söyledi.
Bunun için de hayvan barınaklarının oluşturulduğunu dile getiren avukat, “Türkiye’de hayvan barınaklarının korkunç hali ise ortada” dedi.
Yalçınkaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz yıllardır hayvan hakları savunucusu hukukçular olarak, barınaklardaki mevzuata aykırı koşulların ortaya çıkmasına, oradaki hayvanların öldürülmesine neden olan kamu görevlilerinin Türk Ceza Kanunu’nun 257’nci maddesinde düzenlenen ‘görevi kötüye kullanmak’ suçundan yargılanıp cezalandırılmaları için mücadele ediyoruz. Daha önce suç duyurusunda bulunduğumuz barınakların durumuyla ilgili dosyaların büyük kısmında cumhuriyet savcılıkları dava açmaya dahi gerek görmüyorlardı, takipsizlik kararı veriyorlardı. Aynı konuda idealist savcılar tarafından açılmış devam eden diğer davalarda ise henüz karar verilmiş değil. Kuşadası 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nin kararı bu anlamda bir ilk. Böylelikle, bu emsal kararı da ekleyerek usulüne uygun koşulların sağlanmadığı barınaklarla ilgili, sorumlu veteriner hekimleri ve çalışanları hakkında suç duyurusunda bulunacağız. Artık en azından takipsizlik kararı verilmeyeceğini umuyoruz. Bu karar elbette benzer davalarda emsal teşkil edecektir. Türkiye’nin her tarafındaki içler acısı haldeki barınakların koşullarının düzeltilmesinde yetkili kamu görevlilerine ceza verilmesinin etkili olmasını umuyoruz.”