CANAN COŞKUN
canancoskun@diken.com.tr
@canancoskun
Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Ataköy sahilinde yeşil alana konut inşa etmek istiyor. Bakanlığın planının iptal edilmesi için açılan davada bilirkişi raporu hazırlandı. Beklenen Marmara depreminin hatırlatıldığı raporda, burada nüfus yoğunlaştırmanın kamuya bir yararının olmadığı belirtildi.
Dava kapsamında idarelerle yazışmalara göre konut planı önden yapılmış, Bakırköy Belediyesi de Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün talebiyle söz konusu yeşil alanı afet toplanma alanı olmaktan çıkarmış.

Bakanlığın plan yapma yetkisi
Dava konusu yeşil alan, Ataköy 1’inci kısımda 7 hektarlık 564 numaralı adanın bir parçası. Burası, 2004 yılında TOKİ tarafından Albatros Turizm ve Otelcilik şirketine ihale yoluyla satılmıştı. Satıştan sonra ‘turizm tesis alanı’na çevrilen alanda inşaat yüksekliği de serbest bırakıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Turizm Teşvik Kanunu’ndaki ‘kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri içinde her ölçekteki planları yapma, yaptırma, re’sen onaylama ve tadil etme’ yetkisine dayanarak yeni imar planı hazırladı. Yeni planla imar adasına otel ve rezidanslarla alışveriş merkezi yapıldı.
Çevre sakinleri ve TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, söz konusu imar adasının turizm merkezine çevrilmesine karşı davalar açmıştı. Mahkeme, imar planlarını iptal etmiş, Danıştay da 2014’te bu kararı onanmıştı.
Yeni planla bakanlık ev yapacak
Dava konusu parsel ise bahsedilen imar adasında Türkiye’deki Bauhaus mimari akımının ilk örneklerinden olan binaların arasında kalmış, ağaçların yer aldığı 2 bin 649 metrekarelik bir alan.
Söz konusu yeşil alanla ilgili Nisan 2022’de yeni imar planı yapıldı. Bu planla turizm fonksiyonu bulunan adanın dava konusu parseline konut fonksiyonu eklendi. Plan raporuna göre konutun oturum alanı 900 metrekare. Aynı adada bulunan diğer konutlar 500-600 metrekare taban oturumuna sahip olduğu için yeni planla form olarak farklı bir yapı inşa edilmek isteniyor.
Bilirkişi raporuna göre yeşil alana yapılmak istenen blok, 1’inci etaptaki yapı yoğunluğunu artıracak, alandaki doluluk-boşluk dengesini bozacak, diğer blokların güneşlenme ve manzara imkanlarını etkileyecek.
Bilirkişi raporu hazırlandı
Bahsedilen yeşil alana konut yapılmaması için İstanbul 5’inci İdare Mahkemesi’nde dava açıldı. Bu dava kapsamında üç kişilik bilirkişi heyeti bir rapor hazırladı. Rapordaki planlama notlarına göre bu alan için öngörülen nüfus yoğunluğu 2 bin 352 ila 4 bin 704 kişi arasında değişiklik gösteriyor. Bilirkişiler ise, nüfus yoğunluğunun sabit bir değer yerine bir aralık olarak ifade edilmesinin muğlaklık yaratacağına işaret ediyor.

Bilirkişilerin tespitlerine göre bir önceki plana kıyasla yapılan tek değişiklik parsele eklenen ‘konut’ fonksiyonu. Bu durumda artan nüfusun ihtiyaç duyduğu donatı alanlarının sağlanması gerektiğini belirten bilirkişiler, planlama yapılırken bunun için ilave bir donatı alanı bulunmadığını aktardı.
Bakırköy Belediyesi ‘uygun’ görmüş
Bilirkişi raporu, Bakırköy Belediyesi’nin söz konusu alanın afet toplanma alanı olmaktan nasıl çıkardığını da ortaya koyuyor. Bakırköy Belediyesi mahkemeye yolladığı 4 Ağustos 2022 tarihli cevapta, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 7 Temmuz 2022 tarihli yazısına istinaden söz konusu alanın afet ve acil durum toplanma alanından çıkarıldığını belirtti. İstanbul Valiliği İl Afet Acil Durum Müdürlüğü tarafından 18 Ağustos 2022’de mahkemeye yollanan yazıda Bakırköy Belediye Başkanlığı tarafından bu talebin uygun görüldüğü aktarıldı.
Mevzuat uyarınca özel mülkiyetteki alanların afet toplanma alanı olarak belirlenmesinde bir engel yok. Bilirkişi heyeti, dava konusu parsel gibi üzerinde yapı bulunmayan halihazırda kentlinin açık alan ihtiyacını karşılayan alanların, afet anlarında toplanma ve acil ihtiyaçların karşılanması için değerlendirilmesinin önemli olduğunu değerlendirdi.
İlk planlarda çocuk yuvasıydı
Bilirkişilerin aktarımına göre, imar planının hazırlık aşamasında Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım Projeler Dairesi’nden alınan görüşte alanın kreş olarak planlanması belirtilmiş, ancak mülkiyet sahibi şirket tarafından konut olarak tasarlanmış.