Yılın geri kalanını ‘unutan’ Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, ”İstanbul-İzmir Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü’nü 29 Nisan-4 Mayıs’ta, yani sadece bir haftada 290 bin araç kullandı” diye ‘müjde’ verdi.
Türkiye’de kamu özel işbirliği projelerine verilen garantiler önemli tartışma konularından biri.
Osmangazi Köprüsü’nde 40 bin, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde 135 bin, Çanakkale Köprüsü’nde 45 bin araç geçiş garantisi bulunuyor. Bu geçiş garantileri, yılın büyük kısmında tutmuyor ve Hazine’den karşılanıyor, yani ‘cebimizden’ çıkıyor.
Ancak bayramdaki yoğunluktan Osmangazi Köprüsü’ndeki garantinin tutması, Bakan Karaismailoğlu’nu sevindirdi.
‘Yüzde 120’nin üstünde’
Karaismailoğlu, ‘müjde’ olarak garantinin tuttuğunu duyurdu: “İstanbul-İzmir Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü’nü 29 Nisan-4 Mayıs tarihlerinde, yani sadece 1 haftada 290 bin araç kullandı. Yani, garanti karşılama oranı yüzde 120’nin üstüne çıktı. Otoyolun kalanı içinde yine araç garantilerinin en az yüzde 100’ü karşılandı. Bu fizibiliteleri biz üç-beş yıllık yapmıyoruz. Aynı planlamanın Çanakkale Köprüsü’nde de gerçekleşeceğine hep birlikte şahit olacağız. Memlekete çivi çakmayan, çivi çakılmasını da engellemek için çırpınan birileri gibi boş laflarla yürümüyoruz”
Ancak garantinin tutması da Hazine’den para çıkmasını engellemiyor. Çünkü Osmangazi Köprüsü’nün geçiş ücreti yapılan sözleşmeye göre 668 lira. Köprüden geçişi teşvik etmek için ücret 184,5 liraya düşürüldü. Yani aradaki 483,5 liralık fark bütçeden karşılanıyor.
Diğer projelerde de durum aynı
Sayıştay’ın tespitlerine göre, 2020’de Avrasya Tüneli için 25 milyon 376 bin 878 araç geçiş garantisi verilmişti. Ancak geçen araç sayısı 12 milyon 609 bin 103’te kaldı. Devletin kasasından tüneli işleten şirkete 456 milyon 310 bin TL ödendi.
Köprü ve otoyolların yanı sıra havalimanlarında da uçuş garantilerine ulaşılamaması nedeniyle şirketlere 2015’te 42, 2016’da 47,4, 2017’de 60, 2018’de 65, 2019’da 133, 2020’de 172 milyon dolar garanti ödendi.
