Dev köprü, tünel ve otoyol projelerinde müteahhit firmalara yapılan ödemelerin 2019 bütçesinde, ‘hane halkına yapılan transferler’ kaleminin altında 4.5 milyar liralık ödenek olarak yer aldığı ortaya çıktı. Bu bütçe kalemi, normalde yoksul aileler ve öğrenciler gibi dar gelirli kesimlere yapılan ödemeler için kullanılıyor.
Fotoğraf: DHA
Müteahhit firmalara verilen gelir-geçiş garantisiyle 80 milyonun üzerine yük bindirdiği gerekçesiyle eleştirilen köprüler, otoyollar ve tüneller gibi dev projelere yapılan ödemelerin TBMM’ye sunulan 2019 devlet bütçesinin neresine yazımdığı anlaşılamamıştı. Bu durum, muhalefet milletvekilleri tarafından ‘projelerin ağır maliyetinin halktan gizlenmesi’ olarak yorumlanmıştı. Yapılacak ödemelerin bilançosu Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde ortaya çıktı.
2019’da 4.5 milyar lira ödenecek
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan komisyonda ısrarlı sorular üzerine rakamları açıkladı. Turhan, muhalefet milletvekillerinin, “Garanti ödemelerini bütçenin neresine gizlediniz?” sorusu üzerine, “Gizlemedik, Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları bütçesinde ‘hane halkına yapılan transferler’ kaleminde” yanıtını verdi.
Turan’ın dağıttığı tablolarda, Osman Gazi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile bağlantılı otoyollarından geçmeyen araçlar için müteahhitlik firmalarına 2016’da 1 milyar 127 milyon, 2017 yılında 3 milyar 403 milyon lira para ödenmiş. Geçmeyen araçlar için 2019 bütçesine de 4.5 milyar lira ödenek konmuş.
Üç yıllık ödeme 8 milyar 371 milyon
Ayrıca 2017’de 124 milyon lira garanti ödemesi yapılan Avrasya Tüneli için de 2019 bütçesine 167 milyon lira ödenek konmuş. Buna göre üç proje için 2016, 2017 ve 2019’da (2018 belli değil) toplam 8 milyar 371 milyon lira garanti ödemesi yapılmış olacak.
Yapacak müteahhit bulamayınca vermek zorunda kalmışlar
BakanTurhan, kamu özel işbirliği (KÖİ) projelerinin kamuoyunda çok eleştirildiğini, Van’daki vatandaşın bile geçmediği köprülere para ödediği yolunda benzetmeler yapıldığını ifade ederken, projeleri yapacak firma ve kredi bulamadıkları için araç garantilerini vermek zorunda kaldıklarını söyledi.