Anayasa Mahkemesi (AYM) sulh ceza hakimlikleri tarafından verilen erişim engeli kararı hakkında kendisine yapılan başvuruları kabul etti. AYM, ‘pilot karar’ını Meclis’e göndererek yasal düzenleme istedi.
İnternet sitelerinde çıkan haberler hakkında, kurum ve kişileri sulh ceza hakimliklerine başvurarak haberin erişime engellenmesini isteyebiliyor. Talepler çoğunlukla kabul ediliyor.
İfade Özgürlüğü Derneği’ne (İFÖD) göre 2020 sonu itibariyle 467 bin 11 web sitesi, 764 farklı kurum tarafından verilen 408 bin 808 farklı kararla erişime engellendi.
Habertürk’ten Fevzi Çakır’ın haberine göre AYM, erişim engellerine dair bireysel başvurulardan dokuzunu karara bağladı. Yüksek mahkeme sulh ceza hakimlerince pek çok habere ilişkin verilen erişim engeli kararlarının ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti.
İhlallerin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararların birer örneği ilgili sulh ceza hakimliklerine gönderildi. Ayrıca başvuruculara 8’er bin lira tazminat ödenmesi de kararlaştırıldı.
AYM, bu konuda birçok başvuru bulunduğunu belirterek hak ihlali yaşanmaması için kararı Meclis’e gönderdi. AYM, benzer başvuruları bir yıl boyunca görüşmeyecek, Meclis’ten kanun çıkmasını bekleyecek.
Yüksek mahkemenin kararında şunlar öne çıktı:
* Erişim engeli usulünün kapsamı hukuki ve yeterli açıklıkta olmalı.
* Erişim engeli için acil toplumsal ihtiyaç zorunluluğu getirilmeli.
* Kamu makamların müdahale sınırı ortaya konulmalı.
* Keyfi uygulamalara yol açmayacak güvenceler oluşturulmalı.
* Erişim engelli kararları istinaf ve temyiz denetimine açılmalı.
* Sulh ceza hakimlikleri erişim engeli kararlarına son çare olarak başvurmalı.
Eğer kanun çıkmazsa, AYM’nin benzer başvurular için de aynı kararı vermesi bekleniyor.
‘Pilot karar’, bireysel başvurunun yapısal bir sorundan kaynaklandığı ve sorunun başka başvurulara da yol açacağını öngörülmesi halinde veriliyor. Bu yöntemde birden fazla başvuru için tek bir ilke kararı alınıyor.