Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye’de ‘muhalefete yönelik baskıları kınayan’ bir karar aldı.
DW Türkçe’den Kayhan Karaca’nın aktardığına göre kararda, muhalefet partilerine yönelik ‘giderek artan baskı’, ‘kaygı verici’ olarak tanımlanıp, kınandı. Muhalefet partilerine yönelik baskının ‘siyasi partilerin haklarını kullanma ve demokratik rollerini gerçekleştirme kapasitelerini kısıtladığına’ vurgu yapılan kararda siyasi muhalefetin işleyiş özgürlüğündeki bu gerilemenin ‘insan haklarının Türkiye’deki dramatik durumunu ve demokrasi ve hukuk devletinin devam eden çöküşünü açığa vurduğu’ görüşü not edildi.
‘HDP karşıtı kampanyaları beslemekten kaçının‘
Yaklaşık dört bin üyesinin hapiste olduğu belirtilen HDP’nin durumuna özellikle dikkat çekilen kararda, partinin kapatılması girişimi kınandı.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) bugüne kadar altı ‘Kürt partisi’ kapattığı belirtilerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) parti kapatmaların ‘örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğuna dair geçmişte aldığı kararlar’ hatırlatıldı. HDP’nin kapatılmasının ‘orta vadede ciddi bir siyasi hata olacağı, çoğulculuğa ve demokratik ilkelere tersinmez darbe indireceği ve Türkiye’de milyonlarca seçmenin temsil edilememesi sonucu yaratacağı’ kaydedildi.
Kararda HDP’nin hapisteki eski iki eş başkanı, Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın durumlarına da değinildi. AİHM’nin 20 Aralık 2020 tarihli kararı gereği Demirtaş’ın ‘derhal serbest bırakılması’ talep edilerek Türk makamlarına “HDP karşıtı kampanyaları beslemekten kaçının” çağrısına da yer verildi. Bunun yanında terörle mücadele mevzuatının ‘keyfi kullanımının’ kaygı verici olduğu kaydedildi.
Kılıçdaroğlu ve Akşener’e baskı; AYM’nin Gergerlioğlu kararı
Muhalefet partilerine mensup bazı milletvekilleri hakkında hazırlanan fezlekeler de gündeme geldi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun dokunulmazlığının kaldırılması talebi kınanırken Kılıçdaroğlu’na yönelik ‘giderek artan baskının’ AP açısından ‘derin kaygı unsuru’ oluşturduğu vurgulandı. Muhalefet partilerine karşı bu ‘düşmanca atmosferin’ İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener gibi liderleri de olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Vekilliği düşürülen HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu hakkında AYM tarafından açıklanan hak ihlali hükmünün ‘memnuniyet verici’ olarak tanımlandığı kararda, Gergerlioğlu’na milletvekilliğinin ‘derhal iade edilmesi’ istendi. AP kararında, hapiste olan diğer HDP milletvekillerinin serbest bırakılması da talep edildi.
‘Belediyelerin çalışmaları engelleniyor’
Türkiye’de son yerel seçimlerde demokratik olarak seçilmiş çok sayıda belediye başkanının görevden alınması ve yerlerine vali veya kayyım atanması da kınandı.
İstanbul, Ankara ve İzmir’de muhalefet tarafından yönetilen belediyelerin ‘çalışmalarının engellenmesi için hükümetin siyasi, yasal ve idari önlemlere başvurduğunun gözlemlendiği’ ifade edildi. Hükümetin, ‘devletin mali kaynakları ve idari otoritesini muhalefeti susturmak veya zayıflatmak amacıyla keyfi biçimde kullanmasının’ üzücü olduğu ifade edildi.
Pozitif gündeme insan hakları koşulu
Kararda, AB tarafından Türkiye’ye sunulacak her türlü pozitif programın insan hakları, yurttaşlık hakları ve hukuk devleti alanlarında iyileşme şartına bağlanması talep edildi.
Bu alanlara Türkiye’nin 1 Temmuz’dan itibaren çekildiği İstanbul Sözleşmesi tarafından güvence altına alınmış kadın hakları, dini özgürlükler, azınlık hakları ve LGBTİ+ haklarının da dahil olduğu not edildi.
Avrupa Parlamentosu, hukuk devleti, azınlık hakları ve temel haklar konusunda iyileşme için Türkiye’ye, üyesi olduğu Avrupa Konseyi ile ‘dört dörtlük işbirliği’ çağrısında bulundu.