İzmir’de yerel mahkeme, Aliağa’daki termik santral için çevre ve şehircilik bakanlığının verdiği ‘ÇED olumlu’ kararını, ‘hukuka ve yasal mevzuat hükümlerine uygun değil’ diyerek iptal etti.
Fotoğraf: DHA
ENKA Enerji Üretim A.Ş., Aliağa’daki Çakmaklı köyüne Aliağa Enerji Santralı yapmak için lisans aldı. Ancak yurttaşlar, lisansın iptali için Danıştay’a dava açtı. Danıştay, ‘ÇED incelemesi’ yapılmadan lisans verilemeyeceğini belirtip lisansı iptal etti, yürütmeyi de durdurdu.
Bakanlığın 5 Mayıs 2010’da ‘ÇED olumlu’ kararı vermesiyle projeye devam edildi. Yurttaşlar yine yargıya gitti. İzmir 2’nci İdare Mahkemesi’nde açılan davanın 2013’te reddedilmesiyle yeniden Danıştay’a gidildi. Danıştay da yerel mahkemenin atadığı bilirkişi heyetinde çevre mühendisinin dışında, ziraat mühendisi ile arkeologların da olması gerektiğini belirtip, 2015 yılında kararı bozdu.
Bakanlığın ‘ÇED’ raporu yeterli değil
İzmir 2’nci İdare Mahkemesi de Danıştay’ın talebi üzerine yeni bilirkişi atadı.
Heyetin hazırladığı raporda, şunlar kaydedildi: “Termik santral gibi önemli tesislerin kurulacağı alanlara ilişkin çevresel etki değerlendirmesi sadece tesisin kurulacağı alanlara ilişkin sınırlı kalmış, çevresinde mevcut Kozbeyli ve Yeni Foça kentsel SİT alanları ve bölgenin turizm potansiyeli, bölgede imar plan kararları dikkate alınmamıştır. Termik santralın kül ve cüruf depolama alanı konusunda yeterli açıklama bulunmamaktadır. Tesisin yakın çevresindeki yerleşim alanları üzerinde yaratacağı etkiler analiz edilmemiştir. Bu bağlamda, çevredeki ekili ve dikili tarım alanları üzerinde yaratacağı etkileri bilimsel bir çerçevede, kapsamlı olarak değerlendirmemiş, gözardı etmiş olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda sıralanmakta olan tespitler doğrultusunda dava konusu ‘ÇED Raporunun’, doğal ve yapılı çevre üzerindeki etkileri ile arkeolojik- tarihsel değerler ve tarımsal potansiyele olan etkilerinin bilimsel bir yaklaşımla değerlendirmesi açısından yeterli olmadığı kanaatine varılmıştır.”
‘Hukuka aykırı’
Mahkeme de bu raporu dikkate alarak, bakanlığı ‘ÇED olumlu’ kararını geçen ay iptal etti.
Kararda, bakanlığın kararının hukuka aykırı olduğuna vurgu yapıldı: “Bilirkişi raporu mahkemece de hükme esas alınabilecek mahiyette görülmüştür. Çevre Şehircilik Bakanlığı’nca 05.05.2010 tarihinde verilen dava konusu çevresel etki değerlendirmesi olumlu kararında hukuka ve yasal mevzuat hükümlerine uygunluk görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.”
Diğerlerine emsal olabilir
Avukat Enis Dinçeroğlu, bu karar üzerine eğer yeniden değerlendirme yapılıp izin verilmezse, santralın çalışamayacağını söyledi. Dinçeroğlu, “Halk sağlığı kazandı. Zeytinler, balıklar, doğa, orada yaşayan insanlar kazandı” dedi.
Avukatlardan Arif Ali Cangı da, “Bu karar Aliağa’da termik santrallara karşı yürütülen mücadele için önemli bir karar. 1990 yılındaki termik santrala karşı yürütülen ve kazanılan hareketten sonra ilk termik santral girişimidir. İptal kararındaki gerekçenin hepsi diğer projeler için de geçerlidir. Yeni kirleticilere izin verilmemesi için başlangıç olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
