MESUDE ERŞAN
@mesudersan
İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Başkanı Dr. Serkan Özbakış, SMA (Spinal Muskuler Atrofi) tarama programının faaliyete geçtiğini Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın sosyal medya hesabı mesajıyla öğrendiklerini, ekipman ve lojistik hazırlığın tamamlanmadığını söyledi.
Bakan Koca, 23 Aralık’ta, Twitter hesabı üzerinden, SMA hastalığının önlenmesine yönelik, evlilik öncesinde çiftlerin taşıyıcılık testinden geçmesini amaçlayan tarama programının, aile hekimliklerinde o gün itibariyle uygulamaya konduğunu, 27 Aralık’ta da laboratuvarda kan örneği kabulüne başlanacağını açıklamıştı.
Diken’e konuşan Özbakış, “Bu yeni görevimizi, altyapısı oluşturulmadan, gerekli lojistik planı sağlanmadan, ekipmanlar henüz aile sağlık merkezlerimize ulaşmadan sosyal medyadan öğrendik. Anladık ki sağlık il müdürlerinin dahi böyle haberi olmuş” dedi.
‘Kanları nerede bekletelim’
Aile sağlığı merkezlerinde alınan kan örneklerinin, salı günleri sağlık il müdürlüğü tarafından toplanarak çarşambaları Ankara’ya gönderileceğini belirten Özbakış, “Bakanlığın belirlediği şema, ‘İl sağlık müdürlüklerinin kanları toplar, depolar, arkasından Ankara’ya gönderir’ diyor. Kanlar bizden her gün toplanmalı. Çünkü kanları tutabileceğimiz yerimiz yok” dedi.
Sağlık il müdürlüğünün kanları sadece salı günleri toplamasının sorun yarattığını anlatan Özbakış, şunları söyledi:
“Haftanın diğer günleri test için gelenlere ne diyeceğiz? ‘Bugün git, salı gel’ desek işlerinden izin sorun olacak, kabul etmeyecek, sıkıntı yaşanacak. Kanı alırsak bekletmemiz lazım. Ama salı gününe kadar tutabileceğimiz bir alan yok. Kan, aşı dolabına konabiliyor ancak kan ve kan ürünlerinin buraya konması yasak. Hatta geçmiş yıllarda bebeklerden aldığımız topuk kanlarını dolapta tuttuğumuz için ceza vermişlerdi.”
SMA, anne ve babanın taşıyıcı olduğu durumlarda genetik geçişli bir hastalık. Taşıyıcı çiftlerin her doğal gebelikte yüzde 25 ihtimalinde hasta çocuklarının olma riski var. Evlilik ya da gebelik öncesi ebeveyn adaylarına yapılacak bir testle çiftlerin taşıyıcı olup olmadıklarını tespit etmek mümkün. Taşıyıcılığı tespit edilen çiftlerin tüp bebek yöntemleriyle sağlıklı bebek sahibi olmaları mümkün.
