EMRE ZOR
ABD’de 8 Kasım’da yapılan ara seçimlerin oy sayımı sürerken eski başkan Donald Trump’ın desteklediği adayların kaybetmesi Cumhuriyetçiler arasında soru işaretleri yarattı.
Pensilvanya, Arizona ve Nevada gibi çoğunluk için kritik eyaletlerin Senato seçimlerinde Trumpçı adayların yenilmesiyle Demokratlar Senato’da 50 sandalyeye ulaşarak çoğunluğu korudu.
2016’da başkan seçilen Trump 2020’de Demokrat Joe Biden’a yenilmişti. Trump’ın ilk seçildiği tarihten bu yana Cumhuriyetçi Parti içindeki etki alanı geniş. Bu durum Biden’a yenilmesi sonrası da sürdü. Öyle ki partisinin ismi kendi adıyla özdeşleşti. Trump, 2020 başkanlık seçimlerinde oyların çalındığı söylentisiyle binlerce insanı 6 Ocak Kongre baskınına itmiş ve kutuplaşmayı artırmıştı.
Trump, ara seçimlerin kampanya döneminde birçok adaya desteğini açıkladı ve mitingler yaptı. Eski başkan seçimden önceki gece Cumhuriyetçilerin rengine atıfla ‘kırmızı dalga’ yaşanacağını söylemişti. Anketlerde de Cumhuriyetçiler favoriydi. Ancak işaret ettiği birçok Cumhuriyetçi adayın kaybetmesi ve beklenen ‘kırmızı dalga’nın yaşanmaması, Trump’ın gücünü sorgulattı.
Örneğin Pensilvanya eyaletindeki Senato seçimlerinde Demokrat Mark Kelly’ye yenilen Türk asıllı Cumhuriyetçi aday Mehmet Öz kampanyasını Trump’la yürüttü. Öz, aktif siyasete Trump’ı destekleyerek girmişti.
Diğer yandan Arizona eyaletindeki Senato seçimlerinde Trumpçı Blake Masters’ın kaybı Cumhuriyetçilerde kızgınlık yarattı. Nevada eyaletinde kaybeden Cumhuriyetçi Adam Laxalt, Trump’ın ‘Oylar çalındı’ söylentisine sarıldı. Demokratlar bu zaferlerle Senato’da çoğunluğu korudu.
Aynı şekilde Michigan, New York ve Wisconsin eyaletlerindeki vali seçimlerini Trumpçı adaylar kaybetti. Cumhuriyetçiler bu eyaletlerde Trump’ın desteklediği adayların kolayca kazanabileceğini düşünüyordu.
Bu adayların seçimleri kaybetmesine neden olarak öne çıkarılansa eleştirilerse Trump’ın sürekli 2020 seçimlerinin çalındığı söylentisini dillendirmesi ve ‘geçmişte yaşaması’. Muhafazakar kesimden gelen eleştiriler önümüzdeki hafta üçüncü başkanlık seçimi kampanyasını duyurmaya hazırlanan Trump’ı zayıflatabilir.
Kayıplar sonrası uzun süre Trump’ı destekleyen eski Cumhuriyetçi temsilci Peter King, Trump kültünün bitmesi gerektiğini belirtti: ’’Artık Cumhuriyetçi Parti’nin yüzü Trump olmamalı.’’
Trump’a rakip
Diğer yandan ismi 2024 başkanlık adaylığı için geçen Cumhuriyetçi Florida Valisi Ron DeSantis’in Trump’la karşı karşıya gelebileceği söyleniyor.
Ara seçimlerde büyük başarı elde eden DeSantis Cumhuriyetçi gözlemciler tarafından ‘Trump 2.0‘ olarak adlandırılıyor.
Ancak Trump, adaylığı kaptırmamakta ısrarcı.
Fox televizyonuna konuşan Trump, DeSantis’in adaylığının hata olacağını ve onunla ilgili ’hoş olmayan şeyler’ açıklayabileceğini belirtti: ’’Eğer aday olursa kendine çok büyük zarar verebilir. Bu, parti tabanının hoşuna gitmez. Onu herkesten hatta eşinden bile daha iyi tanıyorum.’’
76 yaşındaki Trump, 2024 başkanlık seçimleri için adaylık kararını 15 Kasım’da duyuracağını söylemişti. Trump’a çok yakın isimler bile 15 Kasım’daki açıklamasını yeniden düşünmesini istiyor.
Yine de Trump altı yıldır Cumhuriyetçi seçmenle güçlü bir bağ kurdu ve bazı parti yöneticileri onun kalıcı zarar gördüğünü konuşmak için çok erken olduğunu söylüyor. Trump’ın destekçileri de medyanın onu karalamaya çalıştığında ısrarcı.
Son durum: Sonuçlar başa baş
Associated Press’in açıkladığı resmi olmayan sonuçlara göre, Senato’da Demokratlar 50 sandalyeye ulaşarak çoğunluğu korudu. Cumhuriyetçilerin 49 sandalyesi bulunuyor.
Georgia eyaletinde seçim 6 Aralık’ta yapılacak ikinci tura kaldı. Cumhuriyetçiler Georgia’da kazansa bile beraberliği bozan oy Senato Başkanı Kamala Harris’te olduğu için çoğunluk Demokratlarda kalacak.
Kongre’nin Temsilciler Meclisi kanadında şu ana kadar Demokratlar 204, Cumhuriyetçiler 211 sandalyeye ulaştı. Temsilciler Meclisi’nde 218 sandalyeye ulaşan çoğunluğu elde ediyor.
