Ali DAĞLAR
Kampusu içinde Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) ait, yurt yapımı için ayrılmış araziye cami projesi iptal edilen Eskişehir Anadolu Üniversitesi (ANAÜ) bu kez korsan yayın suçlamasıyla gündemde.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 26 Nisan 2013’te, Dünya Fikri Mülkiyet Günü’nde ilk kez verilen Telif Hakları Ödülü’nün sahibi ANAÜ, Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR) tarafından korsan yayının önünü açmakla suçlandı.
ANAÜ’nün, kütüphanesindeki kitapları eser sahibinden izinsiz olarak öğrencilerin dijital kullanımına (flaş belleğe kopya) açtığı, üstüne bu işlemin nasıl yapılacağını gösteren ‘Kendin-Tara (Bookeye Scanner) Anadalu Üniversitesi Kütüphanesi’nde’ başlıklı bir video oluşturup YouTube’a yüklediği ortaya çıktı.
Olaydan ihbar üzerine haberi olan YAYBİR, “Sözün bittiği yerdeyiz” açıklamasını yaparken, avukatı Abdullah Egeli, “Telif hakkının önemini ve değerini en iyi bilmesi gereken, bu alanda ödüllendirilmiş bir üniversitenin bu şekilde açık suç teşkil eden yasadışı işler yapmasını kınıyoruz. Yasal yollara başvuracağız” dedi.
YAYBİR: ‘Sözün bittiği yerdeyiz!’
ANAÜ logolu ‘Kendin-Tara (Bookeye Scanner) Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi’nde’ başlıklı, 49 saniyelik video ANAÜ kütüphanesinde çekilmiş. Bir öğrenci kütüphanenin raflarından bir kitabı alıyor, kütüphane danışmasındaki tarama cihazından teknik olarak nasıl taranacağını göstererek taramasını yapıyor, ardından bir flaş belleği tarama cihazına takarak, kitap sayfalarını dijital olarak yüklüyor.
YAYBİR ihbar üzerine fark ettiği video nedeniyle ANAÜ Rektörlüğü’ne hitaben şu açıklamayı yaptı: “Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi, eser sahibinin mali hakları arasında yer alan çoğaltma ve yayma hakkını hiçe sayarak videoda görülen ‘Kendin-Tara (Bookeye Scanner)’ uygulamasını öğrencilerinin kullanımına sunmakta. Hak sahibinin izni olmadan bir eserden çoğaltma yapılması yasada suç olarak tanımlanmasına rağmen üniversite, öğrencilerinin kullanımına sunduğu bu uygulamayla ‘istediğiniz kitabı ücretsiz olarak tarayabilir ve harici belleğinize kaydedebilirsiniz’ diyor. Bu ve benzeri uygulamalar önü alınamaz korsan paylaşımlarına yol açmaktadır. Meslek Birliği olarak bugüne kadar hem fiziki olarak korsanla mücadelemizi yürüttük hem de mevzuatlarda yapılacak değişikliklere müdahale ederek hak sahiplerinin ve telif haklarının korunmasını gözeten düzenlemeler çıkartılmasına çaba sarf ettik. Artık yayıncılarımızın ve ilgili Genel Müdürlüğümüzün ‘sözün bittiği yere gelinmekte olduğunu’ görme günüdür. Acil ve ciddi önlemler alınmadığı takdirde, telif hakkı bulunan eserlere bedelsiz ve izinsiz erişimin sağlanması çok da uzun olmayan bir vadede yayıncılık sektörünü baltalar, fikir eserlerinin ithalatına bağımlılığı artırır ve fikri bir yoksulluk tuzağına yol açması nihai sonuç olabilir.”
‘Kınıyoruz, yasal başvurularımızı yapacağız!’
YAYBİR avukatı Abdullah Egeli ise olayla ilgili Diken’e şu açıklamayı yaptı: “Kendisine telif hakları ödülü verilen Anadolu Üniversitesi açık bir biçimde telif hakları yasasına aykırı davranmakta olup, bu davranışı videoyla paylaşıp yaygınlaştırmaktadır. YAYBİR olarak bizim herhangi şekilde ve bu şekilde eser çoğaltımına iznimiz yoktur. Bu şekilde çoğaltımlar aynı zamanda internette de korsan PDF kitapların yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Gerek üniversite, gerekse rektörlük hakkında yasal yollara başvuracağız. Telif hakkının önemini ve değerini en iyi bilmesi gereken üniversitenin bu şekilde yasadışı işler yapmasını da ayrıca kınıyoruz.”
26 Nisan 2013’te dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından, ülkenin kültürel hayatına katkıları nedeniyle Orhan Gencebay, Ayşe Kulin, İskender Pala, Yılmaz Erdoğan, Eşref Armağan, Mehtap Elaldı, Doğuş Yayın Grubu, Anadolu Üniversitesi ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne Telif Hakları Ödülü verilmişti.