Kadınları toplumsal hayatın dışına sürecek bir uygulama olarak dönem dönem nabız yoklanan, küçük örnekler dışında hayata geçirilemeyen kadınlara özel ‘pembe yolculuk’ uygulaması Bursa’nın raylı sistemi ‘Bursaray’da başladı.
2009’dan bu yana Bursa’nın büyükşehir belediye başkanı koltuğunda oturan Recep Altepe eleştirilere yanıt verdi: “Siz niye dertleniyorsunuz? Bursa’da böyle bir dert yok.”
Fotoğraf: Hürriyet
Yaklaşık iki ay önce change.org’da ‘Pembe Vagonla Cinsel İstismara Son!’ başlığı altında şöyle denerek kampanya başlatılmıştı: “Bursa’da metroların ciddi doluluk oranlarına ulaşması, kadınların metrolarda rahatsız ortamlarda kalması nedeniyle oluşturduğumuz bu projeye katılımlarınızı bekliyoruz. Diğer illerde bu uygulamaların yürürlüğe girmesi, Malatya’da pembe trambüslerin kullanıma başlaması ve insanlarımızın rahat nefes alması nedeniyle Pembe ve Yeşil vagonların Bursa ulaşımında kullanılmasını talep ediyoruz. Kadınlarımız metroya binerken korku ve tedirginlik içinde değil, huzur ve rahat içinde binmeli.”
Talha Aydar isimli kullanıcının başlattığı kampanyaya 3 bin 628 kişi imza verdi.
Bursa’daki kadın örgütleri ise ayrımcı olduğunu söyledikleri uygulamaya izin vermeyeceklerini duyurdu.
7 Haziran Çarşamba sabahı son yeşil vagonun durduğu yerde şu yazı vardı: “Bayan yolcularımıza öncelikli vagon!”
‘Yıllardır vardı talep’
Başkan Altepe, Hürriyet’ten Banu Tuna’ya konuştu.
Altepe, “Neden bu uygulamaya gerek gördünüz?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Yerel yönetimin görevi şehirle ilgili düzenleyici tedbirler almaktır. Amacımız huzur ve kalite kenti olmak. Vatandaşımızın talebine cevap vermeye çalışıyoruz. Bursa merkezi, 500 bin kişinin yaşaması gereken bir alan ama 2.5 milyon kişi yaşıyor. Haliyle metroda yoğunluk yaşanıyor.”
Bursalı kadınlardan bu yönde bir talep geldiğini söyleyen Altepe şöyle devam etti: “Yıllardır vardı talep. ‘Son vagonu tercih ederseniz daha az sıkıntı yaşarsınız’ dedik. Son vagonlar daha boş oluyor çünkü. Herkes ilk vagonlara biniyor.”
‘Japonya’da da var’
Belediye başkanı, “Sıkıntı derken taciz olaylarını mı kastediyorsunuz?” sorusunu ise şöyle yanıtladı: “Hayır, yani bu sadece bizde değil, Japonya’da da var. Bugün ABD’de otururken ayaklarınızı koyacağınız yeri bile işaretliyorlar.”
Diken’in notu: Yaklaşık 10 yıldır Tokyo’daki bazı metrolarda pembe vagonlar kullanılıyor. Ancak Japonya, bu konuda örnek alınacak bir ülke olmaktan uzak, çünkü ülkede ‘kurumsallaştırılmış cinsiyetler arası eşitsizlik’ eleştirileri hayli yaygın.
Bu uygulamayı ‘iyi bir yöntem’ olarak tavsiye ettiklerini anlatan Altepe, kararın belediye meclisinde alınmadığını, bunların ‘günlük uygulama’ olduğunu söyledi.
‘Siz de siyaset yapmayın’
Bursaray… Fotoğraf: bursa.bel.tr
Altepe şöyle devam etti: “Bunlar meclisi ilgilendiren şeyler değil. Hangi meclis üyesi kaç kere metroya bindi? Kaç kere geldi, şu bankta halkın içinde oturdu? Bu işlere kafa yoran biziz. Sivil toplum kuruluşuyum diye konuşanlar var. Vatandaşın böyle bir derdi yok ki!
Belediye başkanı, “Sivil toplum kuruluşları vatandaşı temsil etmiyor mu?” sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Siyaset yapıyorlar. Siz de siyaset yapmayın. Ben vatandaşın içinde yaşıyorum, bir sıkıntısı olursa bize söyler.”
‘Bakın kadın erkek biniliyor vagona’
Bursa’nın problemlerinin ‘Bursa’da çözüleceğini’ kaydeden başkan, “Biz halkımızı mutlu etmeye çalışıyoruz. Bu dışarıdakileri çok fazla ilgilendirmez, Bursa’yı ilgilendirir. Biz gece yarılarına kadar bu şehre kafa yoruyoruz” diye konuştu.
Tuna’nın “Siyaset, siyasi partilerden ibaret değil ki… Ben de bir kadın olarak bu uygulamayı doğru bulmuyorum. Zamanla bir norma dönüşebilir, ön vagonlara binen kadın kalmaz…” sözlerine “Yo yo, hiç öyle bir şey olmaz. Burası medeniyette en önde olan bir şehir. Siz niye dertleniyorsunuz, Bursa’da böyle bir dert yok” diye yanıt veren Altepe, ‘toplumdan kadınları soyutlamanın ilk adımı’ yönündeki eleştirilere katılmadığını “Bakın kadın erkek biniliyor vagona” sözleriyle anlattı.
‘Çağırırdım 500 kadın, tezahürat yaptırırdım’
Söyleşi şöyle sona erdi:
Şu anda öyle gözükmüyor…
Ee demek ki boş, siyasi…
Bu durumda uygulama anlamsızlaşmıyor mu? Yani kimse umursamıyor.
Şikâyet zaten belli saatlerde. Şikâyet edenlere söyledik isterseniz son vagona binin diye. Dışarıdan bir şeyler kurgulanıyor. Ben burada 500 tane insan da toplardım size. Çağırırdım 500 kadın, tezahürat yaptırırdım.
O bir gövde gösterisi olurdu…
Olurdu ama siz de şaşırırdınız, anlamazdınız. Ama biz öyle işlere girmiyoruz. Vatandaş metroya nasıl binecek, nasıl oturup kalkacak, o belediyenin işi.
