Türkiye, doğal gaz ithalatının yüzde 39’unu Rusya’dan, yüzde 15’ini Azerbaycan’dan yüzde 11’ini Cezayir ve yine yüzde 11’ini İran’dan yapıyor. ABD’den alınan LNG’nin payı 2020’de yüzde 6 iken bu oran 2021’de yüzde 8 ve 2022’de yüzde 10’a çıkıyor. Dolayısıyla ExxonMobil anlaşması, Bakan Bayraktar’ın “çeşitlendirme” açıklamasının aksine Rusya’ya olan bağımlılığın azaltılarak yerinin ABD gazıyla doldurulması olarak anlam kazanıyor. Başka bir deyişle bu anlaşma, Bakan Bayraktar’ın “çeşitlendirme” ve Türkiye’ye hareket alanı sağlama iddiasının aksine ABD emperyalizmine bağımlılığı enerji alanında da derinleştiriyor.
Erdoğan iktidarının yaşadığı ekonomik ve siyasi sıkışmışlığın bir sonucu olarak bir süreden beri ABD ve Batılı emperyalistlere yanaşmaya ve bu konuda adımlar atmaya çalıştığı biliniyor.
Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğini onaylaması sonrasında ABD, Türkiye’ye F-16 savaş uçakları satışının önündeki engelleri kaldırmış ve devamında Türkiye ile ABD arasındaki görüşme trafiği hız kazanmıştı. Özellikle ABD’nin Irak ve Suriye’deki askeri güçlerini çekeceği açıklaması, Erdoğan iktidarı cephesinde büyük heyecan uyandırmış ve İran’ın dengelenmesi başta olmak üzere bölgede ABD’den yeni roller ve Kürtlere karşı yeni operasyonlara ‘onay’ beklentisinin önünü açmıştı. Ancak Ukrayna Savaşı’nın yarattığı yeni kamplaşma ve egemenlik mücadelesi bağlamında ABD emperyalizminin önceliğini Ortadoğu değil, Karadeniz ve Kafkasya’da NATO’nun varlığının güçlendirilmesi ve Rusya’nın kuşatılması oluşturuyor. Bu nedenle ABD, Ortadoğu’da yeni roller üstlenmek isteyen Erdoğan iktidarının önüne Rusya’ya karşı yeni ödevler koymuştu.
İşte ExxonMobil anlaşması ile ABD’nin bu alanda Erdoğan iktidarının önüne koyduğu ev ödevlerinden biri daha yerine getirilmiş oldu. Bu noktada ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısının en önemli ayağı TANAP (Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı) olan ve Avrupa’nın enerji ihtiyacının tedariki bakımından büyük önem taşıyan Güney Gaz Koridoru konusunda Türkiye’nin rolüne yaptığı vurguyu da hatırlatmak gerekiyor.