Avrupa Birliği’nin korktuğu, rakiplerininse verdiği sözleri tutamayacağını ileri sürerek Harry Potter’a benzettiği SYRIZA’nın lideri Aleksis Çipras, Yunanistan’ın yeni başbakanı oldu.
Fotoğraflar: Reuters
Türkiye basınının bugünkü manşetlerinde ‘Robin Hood’, ‘Yorgo’, ‘Asi Çocuk’ gibi klişelere hapsettiği 1974 Atina doğumlu Çipras, Atina Milli Teknik Üniversitesi, nam-i diğer Politeknik, İnşaat Mühendisliği mezunu.
Uzun yıllar kent planlanması alanında çalışan Çipras’ın siyasi yaşamı 16 yaşında bir lise öğrencisiyken Komünist Parti’nin gençlik kolu Yunanistan Komünist Gençliği’ne üye olmasıyla başladı.
Çipras bu dönemde, eğitim sistemin yapılmak istenen değişiklikler nedeniyle başlayan ve ‘Önlük Hareketi‘ olarak bilinen öğrenci eylemlerinin liderlerinden biri oldu.
Politeknik öğrencisi olduğu 1995-1997 yılları arasında Ulusal Öğrenci Birliği Merkez Komitesi’nin başkanlığını yürütten Çipras’ın siyaset dünyasına adım atışıysa 2006 yerel seçimleriyle oldu.
Atina belediye başkanlığına aday olduğu seçimlerde oyların yüzde 10,5’ini alarak üçüncü sırada kalan Çipras, 2008 yılında daha sonra SYRIZA’ya katılacak Synaspismos’un genel başkanı seçildi.
2009’daki genel seçimlerde ilk kez milletvekili seçilen Çipras, 2013 yılında bir parti halini alan Radikal Sol Koalisyon SYRIZA’nın genel başkanı oldu.
Çipras’ın bu süreçte ön plana çıkması partisinin de yükselişini sağladı. 2009 genel seçimlerinde yüzde 5,04 oy alan SYRIZA, sadece altı yıl sonra yüzde 36’ya çıktı.
‘Yunanistan’ın polis devleti olmasına gerek yok’
Bu yükselişin asıl sebebi Çipras’ın troyka (Avrupa Komisyonu, IMF ve Avrupa Merkez Bankası’nın oluşturduğu heyet) ve kemer sıkma politikalarına karşı sert söylemleri oldu.
Ancak Çipras’ı farklı bir lider yapan sadece ekonomi hakkında söyledikleri değil. Çipras, ülkesinin çevre politikalarını sıkılaştırmayı vaad eden, göçmenlerin maruz kaldığı muameleden hoşnut olmadığını sıklıkla tekrarlayan bir isim.
Çipras’ın seçimler öncesindeki Twitter’dan #Çiprasasorun etiketiyle kendisine yöneltilen sorulara verdiği yanıtlardan önce çıkanları şöyle:
* “Halkın güvenliğini sağlamak zorundayız, ancak bu bir polis devleti olmamızı gerektirmez” diyen Çipras’a göre toplumsal eylemlere müdahale eden polisler silahsız olmalı.
* “Yunanistan’da doğan her çocuğun Yunan vatandaşlığı güvence altına alınmalı.”
* “Avrupa ve Arap dünyası arasında dostuk köprüsü olmalıyız” diyen Çipras, NATO üyeliğinin devam edeceğini ancak “Başımız eğik şekilde NATO operasyonlarına katılmayacağız. Uluslararası hukuka uygunluğun savunacağız” ifadelerini kullandı.
* Altın madenlerinin çevreye zarar verdiğini söyleyen Çipras, çevre yasalarının güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
‘Ortodoksluğun düşmanı’
Çipras sadece Avrupa için değil, Ortodoks Kilisesi’nin hayatın merkezinde yer aldığı Yunanistan için de ‘yeni‘ bir lider.
Ateist olduğunu söylemesinin ardından Yeni Demokrasi partisi tarafından topa tutulan Çipras, partisinin seçim rogramında laikliğe referans veren maddelerin yer alması nedeniyle ‘Ortodoksluğun düşmanı‘ ilan edilmişti.
Yunanistan’ın evli olmayan ilk başbakanı Çipras ve eşi Peristera Bacyana 20 yılı aşkın süredir beraber. Çift, çocuklarını kilisede vaftiz ettirmek yerine laik bir isim töreni yapmayı seçmiş.
‘Umut tarih yazdı’
Çipras’ın dün akşam yaptığı zafer konuşması seçimler öncesinde çizdiği bu profilin pek de değişmeyeceğini gösteriyor: “Bugün Yunan halkı tarih yazdı. Umut tarih yazdı… Yunanistan yeni bir sayfa açtı. Yunanistan, kemer sıkma politikalarının yıkımını ve korkuyu geride bırakıyor. Bugün kazanan da kaybeden de yok. Yenilenler elitler ve oligarklardır… İtibarımızı, egemenliğimizi geri kazandık.”
Uluslararası basının ‘rock star‘a benzettiği Çipras, dün bu sözün hakkını verir şekilde meydandan ayrılırken fonda Britanya’nın efsanevi punk grubu The Clash’den ‘Rock the Casbah’ çalıyordu.