Türkiye’nin güneydoğusundaki buzulların hızla erimesi su kaynaklarını ve yerel turizmi tehlikeye atıyor.
15 yıllık dağ rehberi Kemal Özdemir, Ağrı Dağı’ndan sonra Türkiye’nin en uzun dağı Cilo’yu anlattı: ”10 sene önce burada buzullar vardı.”
Çimen ve kayalarla kaplanmış yamaçtan akan suda onlarca buz kütlesi görülüyordu. Küresel ısınma Cilo Dağı’nı da vurmuştu.
Al Jazeera’ya konuşan Özdemir, “Şu anda suda çokça buzul parçası görebilirsiniz” dedi. ”Şelalelerin bu denli gür akması, buzulların çok hızlı eridiğini gösteriyor.”
‘Erime süreci beklenenden hızlı ilerliyor’
Hakkari’de 4 bin 135 metre yüksekliğindeki Cilo Dağı’nın buzulları, Türkiye’nin en büyük ikinci buzul alanını oluşturuyor. En büyük buzullarsa yaklaşık 250 kilometre kuzeyde, 5 bin 137 metre yüksekliğe sahip Ağrı Dağı’nda bulunuyor.
Fakat insan kaynaklı iklim değişikliği yüzünden küresel sıcaklıkların artmasıyla birlikte dağların bir zamanlar buzullarla kaplı bölgeleri hızla eriyor.
Aşırı sıcaklarla, kuraklıkla ve orman yangınlarıyla boğuşan Türkiye’de, dün sıcaklık tam 56 ilde 40 derecenin üzerine çıktı.
Van’daki Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde profesör Onur Şatır, ”Erime süreci beklenenden hızlı ilerliyor” dedi: “Araştırmalarımıza göre son 40 yılda, bölgedeki kalıcı kar ve buz örtüsünün neredeyse yüzde 50’sini kaybettik.”
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre 21’inci yüzyılın sonuna kadar dünyanın bazı bölgelerindeki buzullar tamamen yok olacak. Tabii bu durum yüz milyonlarca insanın su kaynağını tehlikeye atıyor.
Türkiye’nin yüzde 88’i risk altında
2020’de milli park ilan edilen bölge yürüyüş yapmak için adeta bir cennet. Üstelik PKK’nın silah bırakmasıyla Hakkari dağlarında turizm giderek artıyor.
Gelgelelim buzulların erimesi bazı alanları tehlikeli hale getiriyor. Öyle ki 2023 Temmuz’da bir buzuldan kopan parça nedeniyle iki yürüyüşçü ölmüştü.
Ziyaretçilerin güvenliği ve buzullar için endişelenen Özdemir, ”İnsanlar buzulların üzerinde yürümemeli” diye uyardı.
Daha önce profesör Faruk Alaeddinoğlu da ‘macera tutkunlarının ve buzulları merak edip deneyimlemek isteyenlerin’ alanda özgürce hareket etmemesi gerektiğini söylemişti.
BM’nin küresel çölleşme raporuna göre Türkiye topraklarının yüzde 88’i risk altında.
Yüzyılın sonuna kadar yağışların yüzde 30 azalması, sıcaklıkların ise 1961–1990 ortalamasına kıyasla beş ila altı derece artması bekleniyor.
