Türkiye’de her üç çocuktan ikisi şiddetli maddi yoksunluk içinde yaşıyor. Bu oran batı bölgelerinde dört çocuktan ikiye düşerken, doğuda dört çocuktan üçe çıkıyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Melike Kökkızıl’ın hazırladığı ‘Üç çocuktan ikisi şiddetli maddi yoksunluk çekiyor’ başlıklı araştırma notunu yayınladı.
Şiddetli maddi yoksunluk oranı Türkiye’de yüzde 63,5 Yunanistan’da yüzde 16,5
Araştırma verilerine göre, Türkiye, çocuklar arasında şiddetli maddi yoksunluk açısından hem Güney Avrupa ülkelerinin hem de daha düşük gelişmişlik düzeyine sahip Macaristan, Romanya gibi ülkelerin epey gerisinden geliyor. Sözgelimi çocuklarda şiddetli maddi yoksunluk oranı Türkiye’de yüzde 63,5 ken, seçili ülkeler arasında Türkiye’ye en yakın ülke olan Romanya ‘da bile oran yüzde 36. Bu oran Yunanistan’da yüzde 16.5, İtalya’da yüzde 12.4’e geriliyor.
Yoksunluk doğu bölgelerinde yüzde 75’in üzerinde
Çocuklarda şiddetli maddi yoksunluk sıklığı Türkiye’nin batı bölgelerinde yüzde 50-55 düzeyinde, doğu bölgelerindeyse yüzde 75’in üzerinde bulunuyor. Bölgelere ayrıntılı bakıldığında, doğuyla batı arasındaki derinlik dikkat çekiyor. Buna göre, şiddetli maddi yoksunluk çeken çocukların oranı Ege’de yüzde 50.9 düzeyindeyken, Güneydoğu Anadolu’da yüzde 80.9’u buluyor. Çocuklar arasında şiddetli maddi yoksunluk İstanbul’da yüzde 61.7, Akdeniz’de ise yüzde 64.5’e çıkıyor. Araştırmada, hem İstanbul’un hem Akdeniz’in yoğun göç alan bölgeler olduğuna dikkat çekiliyor.
Her dört çocuktan biri üç temel ihtiyacını gideremiyor
Araştırma sonuçları, Türkiye’de protein ihtiyacını karşılayamayan çocukların oranının 64.7, ısınma ihtiyacını karşılayamayanların oranının 39.9, giyim ihtiyacını karşılayamayanların oranınınsa yüzde 40.0 düzeyinde olduğunu gösterdi. Bu üç temel ihtiyacının hiçbirini gideremeyen çocukların oranıysa yüzde 24,8. Bir başka deyişle, Türkiye’de her dört çocuktan biri üç temel ihtiyacının hiçbirini gideremiyor.
‘Şiddetli maddi yoksunluk’ nasıl belirleniyor?
Betam araştırmayı, Türkiye’deki Gelir ve Yaşam Koşulları Anketleri verilerini Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) ölçütlerini kullanarak yapıyor. Buna göre, kira ve faturaların ödenmesi, evin ısınma ihtiyacının yeterince karşılanması, beklenmedik harcamaların karşılanması, her iki günde bir et, balık ya da protein eşdeğer gıdaların tüketilmesi, evden uzakta bir haftalık tatil masrafının karşılanması, bir arabaya, bir çamaşır makinesine, bir renkli televizyona, bir telefona sahip olunması olarak belirlenen dokuz kalemden dördünü yerine getiremeyen bireyler şiddetli maddi yoksunluk içerisinde kabul ediliyor.