12 yaş üstünün güvenle aşılanabileceğini bir kez daha vurgulayan Türk Tabipleri Birliği (TTB), çocukların yanı sıra toplumda aşının yaygınlaşması, tüm öğretmen, okul görevlileri, servis şoförlerinin aşılanması ve diğer korunma önlemlerinin sürdürülmesi gerektiğini belirtti.
Birliğin ‘Çocuklarda Covid-19: Neden aşı yapılmalı?’ konulu raporunda Covid-19’un, uygulanan önlemlere rağmen henüz kontrol altına alınamadığını belirtilerek şunlar kaydedildi: “Virüse karşı geliştirilen aşılarla özellikle sağlık çalışanlarında ve gelişmiş ülkelerde ölüm oranları azalmaya başladı. Ancak aşı kararsızlığı ve çocukların aşılanamaması nedeniyle aşıyla elde edilecek yarar sınırlı kaldı.
Aşılama konusunda kaydedilen ilerleme sayesinde bugüne dek milyonlarca yetişkine aşı yapılması ve bu sayede bu kişiler için ağır seyreden Covid-19 hastalığına karşı korunma sağlanması, hastalığın ergen grubundaki sıklığını artırırken aşı yapılacak yaş grubunda değişikliği zorunlu hale getirmiştir.”
TTB söz konusu raporunda, çocukların Covid-19’a karşı aşılanmasıyla ilgili sık sorulan sorulara, bilimsel araştırmalara dayanarak yanıt verdi.
TTB’nin yanıtları özetle şöyle:
Hangi aşı yapılmalı?
Günümüzde çocuklarda farklı aşıların uygulanabilirliğine dair çalışmalara devam edilmekle birlikte 12 yaş ve üzeri çocuklar için onaylanmış olan tek aşı halen Pfizer/BioNTech aşısıdır. 10 Mayıs 2021’de Amerika Gıda ve İlaç Ajansı, Pfizer-BioNTech Covid-19 aşısı için uygulama yaşını 12-15 yaş arasını içerecek şekilde genişletti ve bunun ardından Mayıs 2021 itibariyle CDC 12 yaş üstü çocuklarda aşıyı önerdi. 22 Haziran 2021 itibariyle de Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Stratejik Danışmanlık Uzmanları Grubu (SAGE), Pfizer/BioNTech aşısının 12 yaş ve üzeri kişiler tarafından kullanıma uygun olduğunu bildirdi.
Halen çocuklar için aşı denemeleri devam etmektedir ve kanıtlar veya epidemiyolojik durum politikadaki bir değişikliği haklı çıkardığında DSÖ tavsiyelerini güncelleyeceğini belirtmiştir. Pfizer ve BioNTech firmalarının ürettiği Covid-19 aşılarının, 12-15 yaş arasında kullanımı ilk olarak Kanada’da 6 Mayıs 2021 tarihinde başlamış, ardından 11 Mayıs 2021 tarihinde Kuzey Amerika’da bu yaş grubunda aşılama programı başlatılmıştır. Amerika’da yapılan bir araştırmada 31 Temmuz 2021 itibariyle, 12-17 yaş arası ergenler arasında ≥1 doz Covid-19 aşısı yaptıranların genel popülasyona oranı yüzde 42 olarak saptanırken, yüzde 32’sinin iki dozu tamamladığı bildirilmiştir
12 yaş üstü çocuklarda aşı etkili mi?
Erişkin hasta grubunda farklı aşıların etkinliğine karşılaştıran birçok çalışma olmasına rağmen çocuklarda onaylı tek bir aşı olması sebebiyle son derece sınırlı çalışma bulunmaktadır. 12 ila 15 yaş arası 2 bin 260 ergenin dahil edildiği bir çalışmada bin 131 çocuğa aşı ve bin 129 plasebo uygulanmıştır. Araştırma, 12-15 yaş grubunda antikor oluşumunun en az 16-25 yaş grubu kadar, hatta daha iyi bir yanıt oluşturduğunu göstermiştir.
Geçirilmiş Covid-19 enfeksiyonu kanıtı olmayan ve Pfizer-BioNTech aşısının 2. dozundan yedi veya daha fazla gün geçmiş katılımcılarda hiçbir Covid-19 vakası kaydedilmezken ve plasebo uygulanan bin 129 gönüllüden 16’sında hastalık gelişmiş, böylece çalışmada gözlenen aşı etkinliği yüzde 100 olarak saptanmıştır.
12 yaş üstü çocuklarda yan etki görülür mü?
Yapılan çalışmalarda erişkin yaş gruplarında olduğu gibi çoğunlukla geçici hafif ila orta ağırlıklı yan etkiler gelişmiştir. Yapılan 2 bin 260 hastalık çalışmada lokal ve sistemik olaylar genellikle hafif ila orta şiddette olup, her iki yaş grubunda (12-15 ve 16-25 yaş grubu) benzer sıklıkta rapor edilmiştir.
Genellikle bir veya iki gün içinde düzelmiştir. Her iki yaş grubunda da enjeksiyon bölgesinde ağrı en yaygın lokal reaksiyon. Ateş, baş ağrısı ve halsizlik ise sistemik reaksiyonlar olarak tanımlanmış ve sıklıkla ikinci dozdan sonra ortaya çıkmıştır.
Çocuklarda yan etkiler nelerdir?
Çocuklarda erişkinlerde olduğu gibi aşıya bağlı bir ila üç gün süren yan etkiler izlenebilir; bu yan etkiler aşı yerinde ağrı, halsizlik, baş ağrısı, döküntü, kas ağrısı, eklem ağrısı, ateş olarak sıralanabilir. Bu yan etkiler aşı yerinde ağrı dışında, aşının ikinci dozundan sonra daha sık bildirilmiştir. Erişkinlerde olduğu gibi, aşı yapıldıktan sonra 15-30 dakika boyunca alerjik reaksiyon gelişme riski açısından çocukların
Pfizer/BioNTech sonrası miyoperikardit gelişir mi?
Aşı sonrası özellikle genç erkeklerde ortaya çıkan miyokardit bildirimleri tüm dünyadan yapılmaya başlanmıştır. Bu durum Amerika Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi (ACIP) Çalışma grubunun, aşının yarar-risk değerlendirmesinin yapılması için toplanmasına neden olmuştur. 23 Haziran 2021 yılında yapılan toplantı sonucunda aşının birey ve toplum üzerindeki faydalı etkilerinin aşı sonrası nadir olarak gelişen miyokardit riskine göre çok daha ağır bastığı vurgulanmıştır.
ACIP’nin 23 Haziran 2021’deki fayda-risk değerlendirmesine ilişkin sonucuna göre, 12 ve üstündeki tüm kişiler için aşı önerilmeye devam etmektedir. ACIP, özellikle 12-29 yaş arası erkekler için, COVID-19 aşılamasından sonra miyokardit riski de dahil olmak üzere, yararları ve riskleri hakkında aşı sağlayıcıları ve halkı bilgilendirmenin önemini vurgulamaktadır.
MIS-C ve Pfizer/BioNTech Aşısı
MIS-C’li (21 yaşından küçük kişilerde akut SARS-CoV-2 enfeksiyonundan 2-6 hafta sonra ortaya çıkan, çok çeşitli belirtilere ve komplikasyonlara neden olan ağır bir hastalık tablosu) çocukların Covid-19’a karşı yüksek düzeyde antikorları gelişiyor. Ancak bunun yeniden enfeksiyona karşı korumayla ilişkili olup olmadığı ve koruyucu antikor seviyelerinin ne kadar süre devam ettiği bilinmemektedir. MIS-C geçiren çocuk ve genç yetişkinler, tanının üzerinden 90 gün geçtikten sonra aşılanabilirler.
