Harvard Üniversitesi’nin araştırmasına göre şempanzeler de tıpkı insanlar gibi yaşlandıkça daha az yeni arkadaşlıklar kuruyor, sosyal çevresini daraltıyor.
İnsanlar yaşlandıça yeni arkadaşlar edinmek yerine daha anlamlı ilişkiler kurabildiği dar çevresini tercih ediyor. Gerilim ve anlaşmazlıkların olduğu ilişkilerden kaçıp pozitif ilişkilere odaklanıyor.
Harvard araştırmasıyla bu yalnızca insana özgü olduğu düşünülen davranış şeklinin ilk kez insan olmayan bir canlıda; en yakın akrabalarımızdan biri olan şempanzelerde de olduğu görüldü.
Araştırma 1995-2016 yılları arasında 78 bin saatlik gözleme dayanıyor. Uganda’daki Kibale Ulusal Parkı’nda yaşayan 15-58 yaş aralığında 21 şempanzenin sosyal etkileşimleri incelendi.
Çalışmanın hayvanların da yaşlanırken kiminle sosyalleşeceğini kasıtlı olarak seçtiğini gösteren ilk kanıt olduğu düşünülüyor.
Araştırmacılar bu çalışma için yalnızca erkek şempanzeleri inceledi. Çünkü erkek olanlar kadın şempanzelere göre daha güçlü sosyal bağlar kuruyor ve daha sık etkileşime geçiyor.
Verileri analiz eden araştırmacılar şempanzelerin yaşlanan insanlarla hemen hemen aynı davranışları sergilediğini gördü.
Daha yaşlı şempanzelerin ortalama karşılıklı arkadaşlığı daha fazlayken, gençlerde daha çok tek taraflı ilişkiler olduğu ortaya çıktı.
Karşılıklı arkadaşlık şempanzelerin birbirini temizlemesi gibi davranışlar olarak tanımlanıyor.
Yaşlı şempanzelerin daha çok yalnız zaman geçirdiği ve etkileşime geçeceği zaman da yaşlı şempanzeler ya da karşılıklı arkadaşlıkları olanlara meyilli olduğu görüldü.
Aynı huzur ve sakinlik arayan yaşlı insanlar gibi şempanzelerin de yaşlandıkça negatiflikten kaçındığı daha olumu ilişkilere yöneldiği gözlemlendi.
Araştırmada çıkan bir başka sonuç da yaşlı şempanzelerin daha çok onların yakınına oturan türdeşlerinin yakınlarına oturmayı tercih ettiği ortaya çıktı. Bu da karşılıklı arkadaşlık olarak kategorize edilen davranışlardan.
15 yaşındaki şempanzelerin ortalama 2.1 tek taraflı arkadaşlığı, 0.9 karşılıklı arkadaşlıkları varken 40 yaşındakilerin neredeyse hiç tek taraflı arkadaşlıkları yoktu. Ancak karşılıklı arkadaşlığa gelince bu sayı ortalama üçe çıktı.