Nişasta bazlı şekerler (NBŞ) için yüzde 10 olan kotanın yüzde 5’e indirilmesine dair önerge dün akşam Meclis’te kabul edildi.
Fotoğraflar: DHA
‘Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Tasarı’nın görüşmeleri sırasında AKP tarafından verilen önerge kabul edildi.
Önergeye göre, Türkiye Şeker Fabrikaları’na ait fabrikaların özelleştirilmesi halinde, Türkiye Şeker Fabrikaları tarafından şirketlere tahsis edilen kotalar da devir tarihi itibarıyla alıcıya aktarılmış olacak.
Özelleştirme sözleşmelerinde yer alan üretim taahhüdünün başlangıç tarihinden itibaren alıcı şirketlerin beş yıl boyunca her pazarlama yılı için, kendilerine tahsis edilen kotalardan yüzde 90’ın altında arz sağlamaları halinde, ilgili pazarlama yılı kotasının yüzde 90’ı ile arz arasındaki fark kadar kota hakları, Türkiye Şeker Fabrikaları’na aktarılacak.
Bu aktarım nedeniyle herhangi bir hak ileri sürülemeyecek ve talepte bulunulamayacak.
Kota fazlası fabrikalara gidecek
Düzenlemeye göre, NBŞ için belirlenecek kota miktarında yapılan değişiklik sonucu ortaya çıkan kota fazlası Türkiye Şeker Fabrikaları’na aktarılacak.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, şubat ayında 14 şeker fabrikasının özelleştirilmesi için ihaleye çıkmış ve bu karar çeşitli kesimlerin tepkisine neden olmuştu. İhalede tekliflerin nisan ayında alınması planlanıyor.
Bakanlar kurulu her yıl bu kotayı yüzde 50 artırma yetkisine sahip
Fotoğraf: Reuters
Dünyada şeker kamışı, şeker pancarı ve mısırdan üretilen şeker, Türkiye’de şeker pancarı ve mısırdan üretiliyor. Mısır şurubu yani NBŞ, şeker pancarından elde edilen şekerden daha ucuz ve nakliyesi daha kolay olduğu için üreticiler için daha düşük maliyetli, dolayısıyla daha kârlı.
Dünya genelinde toplam 13 milyon ton olan NBŞ üretiminin yarısı ABD’de yapılıyor.
NBŞ, Türkiye’de belirlenen kota kadar üretilebiliyor. Kota artışı, Şeker Kanunu’nun uygulanmaya başladığı 2002 yılından bu yana her yıl yeniden belirleniyor. Talep, şeker piyasalarını düzenlemekle görevli Şeker Kurumu’nun önerisi üzerine Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından bakanlar kuruluna götürülüyor. Bakanlar kurulu da Şeker Kurumu tarafından ortaya konulan ihtiyaç talebini gerekçe göstererek kotayı artırıyor. Kurul, her yıl bu kotayı yüzde 50 kadar artırma yetkisine sahip.
Son olarak, 3 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan bakanlar kurulu kararıylaNBŞ üretimi için 250 bin ton olarak belirlenen kota yüzde 30 oranında artırılmıştı. Uzmanlara göre bu değişiklikle Türkiye’de NBŞ kotasının fiilen yüzde 20’ye yaklaştığı tahmin ediliyor.