Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, enflasyonun yakın süreçte sorun olmaktan çıkacağını açıklasa da Reuters’ın uzmanlarla düzenlediği ankete göre bu beklenti gerçekçi değil.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomide karşılığı bulunmayan ‘faiz neden, enflasyon sonuç’ teorisiyle Merkez Bankası’na (MB) baskısının sonuçları derinleşiyor.
Verileri tartışmalı Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre enflasyon temmuzda son 24 yılın zirvesine ulaşarak yüzde 78,62’e çıktı. Bağımsız çalışma yürüten Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise enflasyonu yüzde 175,55 olarak duyurdu.
Erdoğan gelecek yıl şubat ve marttan itibaren baz etkisiyle enflasyonun sorun olmaktan çıkacağını açıklasa da uzmanlara göre bu mümkün değil.
Reuters’ın toplam 36 katılımcıyla 12-18 Temmuz’da düzenlediği anketteki medyan (ortanca) tahmine göre, enflasyonun düşmeye başlamadan önce bu yılın üçüncü çeyreği sonuna yakın bir dönemde zirveye çıkması bekleniyor.
Tahmin rakamları yükseldi
Nisandaki bir önceki ankette 2022 üçüncü çeyrek sonu için enflasyon beklentisi yüzde 71 seviyesinde yer alırken, bu ankette tahmin keskin artışla yüzde 84,7’ye yükseldi. Zirveye yakın olması beklenen üçüncü çeyrek sonu için tahmin aralığı yüzde 79,9 ile yüzde 95,2 bandında yer aldı. Enflasyonun ancak yıl sonunda yüzde 70 seviyesine gerilemesi bekleniyor.
2023’ün birinci çeyrek sonunda enflasyonun yüzde 50,8 seviyesine inmesi bekleniyor. Genel seçimler zamanına denk gelen 2023 ikinci çeyrek sonunda yüzde 42,3 olması bekleniyor. 2023 sonundaysa yüzde 34,4 seviyesine gerilemesi öngörülüyor.
Erdoğan ‘modelinde’ ısrarcı
Enflasyon enerji, ulaştırma, gıda ve konut kalemleri öncülüğünde aralıktan beri keskin bir şekilde yükseliyor. Uzmanlar böyle bir durumda faiz artırımına gidilmesi gerektiğini vurgulasa da ankete göre MB’nin politika faizini yüzde yüzde 14 seviyesinde sabit tutması bekleniyor.
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan küresel merkez bankalarının enflasyonla mücadelede sıkılaştırıcı adımlar attığı bir dönemde MB’nin gevşek para politikasını sürdürmesini beklediklerini söyledi: “MB’nin bu ay ve önümüzdeki üç ay boyunca politika faizini sabit tutması bekleniyor. Bu da enflasyon karşısında negatif reel pozisyonun daha da derinleşeceğine işaret ediyor. Zorlu koşullara rağmen MB faiz artırımına dönüş sinyali vermiyor.”
ABD ve Avrupa Birliği, enflasyon karşısında faiz artırımına giderken Erdoğan, Çin’i örnek alarak devreye koyduğu ekonomi modeliyle faiz indirimi yapılması gerektiğini söylüyor. Erdoğan, böylece ihracattan elde edilecek dövizle cari fazla verileceğini savunuyor ama buna rağmen cari açık da enflasyon gibi yükseliyor.