Yıl içindeki tatil günleri özellikle yoğun bir tempoyla çalışanlar veya sınav takvimi dolu öğrenciler için çok kıymetli. Peki tatilden her seferinde yeterince rahatlamış ve dinlenmiş biçimde dönebiliyor muyuz?
Tatil bu açılardan beklentimizi karşılayabilir ama pekala da tersi de mümkün. Yani memnuniyetsiz ve yorgun da dönebilirsiniz tatilden. Peki neden? Ve tatilimizin güzel geçmesi için neler yapabiliriz?
huffpost’ta yayınlanan habere göre terapistler birkaç ‘sınırlayıcı’ önlemin işe yarayabileceğini söylüyor.
Fotoğraflar: Unsplash
Başkalarıyla geçirmeniz beklenen zaman
Psikolog Ebony Butler, “İnsanların bizden talep ettiği zaman konusunda bazı sınırlar koymamız gerekiyor” diyor ve ekliyor: “İnsanları en çok strese sokan şeylerden biri de her zaman her yerde olma baskısıdır.”
Bir düşünün, arkadaşlarınızla akşam yemeği, aile buluşmaları, ofi partileri, çocukların okul törenleri ve yeni yıl kutlamaları… Tüm bunlar bu aralar katılacağınız etkinlikler arasında yer alıyor.
Butler’a göre böyle bir dönemde stres yaşamamak için kapasitenizi aşmamaya özen göstermekte yarar var. Her etkinliğe katılmak zorunda değilsiniz.
Katıldığınız aile etkinliklerinin sayısı
Söz konusu özellikle tatiller olduğunda, çoğu zaman ailemizle aramıza koymak istediğimiz sınırlar dikkate dahi alınmaz.
Somatik terapist ve koç Danica Harris, bunu gelenekler uğruna yaptığımızı söylüyor. Bu gelenekler bazen herkese iyi gelse de bazen durum bundan farklı olabilir. Örneğin yılbaşı gününü ailenizle geçirmek size keyif verebilir ve onları mutlu edebilir ancak bunu yapmak için ülkenin öbür ucuna gitmeniz gerekebilir.
Harris, eğer bu size iyi gelmiyorsa, muhtemelen öfkeleneceğinizi ve sonuçta ailenizle olsanız da çeşitli olumsuzluklar gelişeceğini belirtiyor. Oysa bunun yerine kendinizi tükenmiş hissetmenize neden olmayacak bir kutlama yolu üzerine düşünebilirsiniz. Örneğin yılbaşı günü onlarla görüntülü konuşabilirsiniz.
Kendinize şunu sorun: “Aslında ne istiyorum? Başkalarıyla ilişkilerimde ne işe yarıyor, ne yaramıyor?”. Harris, “Eğer buralara bakmazsak, yine muhtemelen her zaman yaptığımız şeyi yaparız… Bu noktada, iyi sınırlarımız yoksa, sadece yapmamız gerekeni yapıyorsak kendimizi terk etmiş oluyoruz” diyor ve ekliyor: “Oysa başkasının ihtiyaçlarını karşılamak için fedakarlık yapmamalıyız. Eğer sürekli olarak başkalarının istek ve ihtiyaçlarına boyun eğersek görüldüğümüzü hissedemeyiz. Dolayısıyla, sınırlar olmadan bir insanla gerçekten anlamlı bir bağ kurmak pek mümkün görünmüyor.”
Hediyeleşmede mali sınırlar
Bu yıl geçmiş yıllardaki bütçeye sahip olmayabilirsiniz. Ancak parayla ilgili konuşmalar söz konusu olduğunda, utanıp sıkılmanız, özellikle hediye alırken gerekli mali sınırları koymaktan kaçınmanız son derece anlaşılabilir. Harris şöyle diyor: “Bu konuşmaları yapmaktan korkmak yerine, onlara yönelmelisiniz. Çünkü genelde başlangıçta konuşmayı yapmanın stresli olduğunu, ancak sınırlar yerine oturduğunda çok fazla rahatlama yaşandığını görüyoruz.”
Düşünsenize, pahalı hediyeler alıp sıkıntıya girmek yerine, herkes için bir limit belirleyip hediye almanız size çok daha iyi hissettirmez mi? Eğer bu konuda dürüst olursanız kimse sınırlarınıza şaşırmaz.
Fiziksel alan ve yakınlık
Psikoterapist Manahil Riaz’a göre tatillerde önemli sınırlardan biri de fiziksel sınırlar. Riaz, “Benim hayali bir balonum var, bu yüzden insanlar bana çok yaklaşırsa geri çekilmeye başlıyorum” diyor. Bu, size çok sıkı sarılan biriyle karşılaştığınızda elinizi kaldırmanız ve ona, dokunulmayı istemediğinizi söylemeniz anlamına gelebilir.
Vücudunuz veya yedikleriniz hakkında yorumlar
Butler, “Ailemiz ve arkadaşlarımızla görüştüğümüzde ilk fark ettikleri şeylerden biri dış görünüşümüzdür” diyor ve sevdiklerimizin farkında olmadan “Kilo almışsın” veya “Kilo vermişsin” gibi şeyler söylemesinin tetikleyici olabileceğini belirtiyor. Bunun ardından genelde başka bir sınır aşma davranışı olan yedikleriniz veya yemedikleriniz hakkındaki yorumlar gelir.
Butler, bu konuların her ikisiyle ilgili de sınır koymanın önemli olduğunu söylüyor. Bu, sevdiklerinize vücudunuzla ilgili yorum yapmalarını hoş karşılamadığınızı söylemek anlamına gelebilir. Ya da açıkça “Bugün bunun hakkında konuşmak istemiyorum” demenizi gerektirebilir.
Politika ve din gibi konular
Harris’e göre sohbetler üzerine sınırlar da son derece önemli. Politika ve din gibi konular, farklı insan grupları bir araya geldiğinde en çalkantılı sohbetlere yol açabilir.
Eğer belirli konuları aileniz veya arkadaşlarınızla konuşmak sizi rahatsız ediyorsa sevdiklerinize bu konunun odadan çıkmanıza veya ortamdan tamamen ayrılmanıza yol açacağını söyleyerek önceden bir sınır belirleyebilirsiniz. Bu sınırı belirleyerek sorumluluğu onlara yüklemiş olursunuz.
Harris şöyle diyor: “Diğer kişinin bir seçeneği var… Bu konuyu gündeme getirsin mi getirmesin mi? Eğer sizinle bağlantı kurmak istiyorsam ve siz bana siyaset hakkında konuşmanın ortamdan gitmenize neden olacağını söylediyseniz karar vermek bana düşüyor demektir”.
Söz konusu rahatsız edici konuşmalar aniden ortaya çıkarsa sevdiklerinize sınırlarınızı “Şu anda bundan bahsetmek istemiyorum” diyerek hatırlatabilirsiniz. Harris, “Bunu yapmak diğer kişiye, eğer isterse konuyu değiştirme şansı veriyor. Kişinin kararı, ‘Umurumda değil, politika hakkında konuşmaya devam edeceğim’ ise bu o zaman bu size ilişkinizin doğasıyla ilgili çok şey anlatır” diyor.
Ebeveynlik stilleri, çocuklar ve ilişki durumuyla ilgili konular
Aileniz veya arkadaşlarınız, ebeveynlik tarzınızı veya yakın zamanda yaşadığınız ayrılığı gündeme getirirken muhtemelen iyi niyetlidir ancak bunlar tatil sırasında birçok insan için rahatsız edici konular olabilir. Butler’a göre bu konuların çözümü için de sınırlardan faydalanılabilir.
Bu yorumlar “Çocuğun bunu yapmasına izin vermemelisin” veya “Neden çocuk sahibi değilsin?”, “Ne zaman evleniyorsun?” diye gelebilir. Sizse ne hakkında konuşmayı istediğinizi ne hakkında konuşmayı istemediğinizi açıkça önceden, hatta o anda belirleyebilirsiniz.
Uzmanlar, bu sınırları belirlemenin ve hayır demenin kolay olmadığının altını çiziyor. Butler sınır çizdiğimizde suçluluk, huzursuzluk gibi olumsuz duyguları deneyimleyebileceğimizi söylüyor ve böyle hissettiğinizde kullanabileceğiniz başa çıkma araçlarının bir listesini oluşturmanızı öneriyor.
Günlük tutmak, meditasyon yapmak, doğa yürüyüşleri, terapi gibi araçlar, tatil sınırları size stresli hissettirdiğinde gerçekten işe yarayabilir! Ayrıca bu sınırların yılın tatil zamanlarında ilişkilere yardımcı olabileceğini de hatırlamakta fayda var.