RIFAT DOĞAN
rfatdogan@gmail.com
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, denize çakılan kazıklar nedeniyle hasar gören Şemsipaşa Camisi’yle ilgili altı ay önce uyarıda bulunduklarını belirterek, külliyenin plansızlığın, sorumsuzluğun ve vurdumduymazlığın yeni kurbanı olduğunu kaydetti.
Mimarlar Odası, “Üsküdar Meydanı’nı yeniden düzenleme adı altında deniz doldurularak alan kazanma projesi kapsamında denize kazık çakılırken oluşan titreşimler nedeniyle Şemsi Paşa Külliyesinde ciddi hasar oluştu” dedi.
Çatlaklara rağmen kazık çakmaya devam ettiler
“Mimar Sinan’ın 1580’de yaptığı bu eşsiz yapının duvarlarında çatlaklar oluşmasına rağmen sürdürülen kazık çakma işi, ancak kamuoyunda oluşan, basına ve sosyal medyaya da yansıyan tepkiler üzerine durduruldu ve İBB projenin tekrar değerlendirileceğini açıkladı” diyen İstanbul Büyükkent Şubesi, caminin özelliğine ilişkin şu bilgiyi verdi: “Mimar Sinan’ın ustalık döneminde sahile zarifçe yerleştirdiği ve insani boyutlarıyla Üsküdar’ı biblo gibi süsleyen Şemsi Paşa Camii, en önemli tarihi ve kültürel varlıklarımızdan biridir. Evliya Çelebi’nin ‘Sahilde küçük bir camidir ama o kadar şirin bir bina olmuştur ki denizden gören bir kasr-ı müzeyyen (süslü saray) zanneder’ sözleriyle tanımladığı cami, gözümüz gibi sakınmamız gereken mimari değerlerimizin en önemlileri arasındadır.”
Açıklamaya şöyle devam edildi: “Böylesi bir değere sahip olan Şemsi Paşa Külliyesi, 1994 yılından bu yana İBB’de egemen olan yanlış politikalarla yok edilen tarihi Üsküdar Meydanı yerine yeni meydan oluşturulmak istenirken, plansızlığın, sorumsuzluğun ve vurdumduymazlığın yeni kurbanı olmuştur.”
Oda, altı ay önce uyarıda bulunmuştu
Üsküdar Meydanı’nda başlatılan proje konusunda altı ay önce uyarıda bulunduklarını dile getiren Büyükkent Şubesi, projedeki sorunlu alanları şöyle anlattı: “Söz konusu proje alanında başta İBB Şehircilik ve Planlama Müdürlüğü olmak üzere görüşü alınması gereken çok sayıda kurum söz konusudur. Meclis kararına esas İmar ve Bayındırlık Komisyonu ile Çevre Komisyonunun ortak raporlarında da altı çizilmiş olduğu gibi ilgili kurumlardan görüş alınmamıştır. Planlama akıl ve bilim işidir. Söz konusu olan, yasa ile kurulmuş, kamu yararına çalışan kurumlar, müdürlüklerdir ki uzmanlık alanları ile ilgili idareye görüş bildirmekle yükümlüdürler. İdarenin bu görüşler çerçevesinde tasarrufta bulunması hukukun ve kamu yararının gereğidir. Planlama ya da herhangi bir yatırıma ilişkin ilgili kurumların her birinin olumlu, olumsuz görüşleri çerçevesinde, alınması gerekli tedbirler, yapılabileceklerin sınırı ve yapılamayacakların tespiti önceden kesinleştirilmeden, yani planlamanın girdileri belirlenmeden planlama yapılamaz. İlgili kurum görüşlerinin alınması planlamanın olmazsa olmaz bir gereğidir ve kırtasiyecilik, kâğıt israfı gibi değerlendirilip ihmal edilemez.”
‘Sorumlulara gerekli işlemler başlatılmalı’
“Bu açıklamadan altı ay kadar sonra, binlerce yıllık tarihe sahip bir alanda korumayı gözeten herhangi bir plan yapılmadan, planlamayı sadece şantiye planlama olarak gören, imarı yap-boz oyununa çeviren anlayışla çarçabuk ihalesi yapılarak kazık çakma işine başlanmış ve Sinan’ın en güzide eserlerinden birisi olarak kabul edilen 437 yıllık Şemsi Paşa Camii hasar görmüştür” diyerek uyarılarında haklı çıktığını belirten oda, açıklamasını şöyle bitirdi: “Cami duvarlarında hasara neden olan titreşim ve zemin hareketleri, açıktır ki iş durdurulsa bile ileride camiye zarar vermeye devam edebilecektir. Kazık çakma işinin Şemsi Paşa Külliyesi önünde olduğu gibi bütün Üsküdar sahilinde ve tüm tarihi İstanbul’da derhal durdurulmasını, bu türden bütün projelerin yeniden gözden geçirilmesini ve plansız programsız olarak işe kalkışarak Şemsi Paşa Külliyesine zarar veren sorumlular hakkında gerekli işlemlerin derhal başlatılmasını talep ediyoruz.”