ALTAN SANCAR
altan-sancar@hotmail.com / @altansancarr
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 76 günlük tatilin ardından bugün açılıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın konuşmasıyla saat 14:00’te açılacak Meclis’te yemin töreni yapılacak. Gündemde ise vergi yasası, seçim barajı, sosyal medya yasası gibi konular bulunuyor.
Meclis’te yeni yasama yılı bugünkü törenle başlıyor. İlk tören, Meclis Atatürk Anıtı’nda düzenlenecek. Anıta çelenk bırakılmasının ardından saygı duruşunda bulunulacak, İstiklal Marşı okunacak. Törenin ardından Meclis Genel Kurulu’nda TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un yöneteceği özel oturumda teamüller gereği Erdoğan konuşma yapacak.
Erdoğan’ın konuşmasının ardından Ziya Selçuk’un yerine Milli Eğitim bakanlığı görevine getirilen Mahmut Özer yemin edecek. Yemin töreninin ardından özel oturum sona erecek.
Meclis’in yeni yasama yılında ele alacağı ilk iş, ‘2020 Yılı Kamu Denetçiliği Kurumu Raporu Hakkında Dilekçe Komisyonu‘ ile ‘İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu‘nu görüşmek olacak.
Yeni yasama yılının ilk siyasi parti grup toplantıları, 5 Ekim salı günü yapılacak. 17 Ekim’e kadar ise 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi Meclis’e sunulacak. Böylece önce Plan ve Bütçe Komisyonu, ardından ise genel kurulda bütçe maratonu başlayacak.
Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri sonrası genel kurulda yapılacak görüşmelerde Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları da konuşma yapacak. Erdoğan cumhurbaşkanı olduğu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise milletvekili olmadığı için konuşma yapamayacak.
Meclis’in bütçe maratonu dışında da önemli gündemleri bulunuyor.
Seçim barajı
AKP ve MHP’nin uzlaştıklarını duyurdukları seçim yasasındaki değişikliklerin yeni yasama döneminde Meclis’e gelmesi bekleniyor. AKP ve MHP tarafından sunulması beklenen teklif ile yüzde 10 olan seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesi hedefleniyor.
Öte yandan Haziran 2023’teki seçimlerde değişikliklerin yürürlükte olması için seçim yasasında planlanan değişikliklerin en geç Haziran 2022’ye kadar yayınlanması gerekiyor. Zira yapılacak değişikliğin seçimde yürürlükte olması için en yakın seçimden bir yıl önce yayınlanması yasal bir zorunluluk.
Siyasi Partiler Kanunu
AKP ve MHP’nin seçim barajıyla birlikte üzerinde çalıştığı bir diğer değişikliğin hedefinde ise Siyasi Partiler Kanunu var. MHP’nin özellikle talep ettiği değişiklikle ‘vekil transferlerinin’ önüne geçilmek istiyor.
2018 yılındaki seçimde CHP’nin İYİ Parti’nin seçimlere katılmasını garanti altına almak için 15 milletvekilini ‘ödünç olarak’ İYİ Parti’ye transfer etmesi büyük tartışmalara yol açmıştı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, DEVA ve Gelecek partileri için de gerekirse aynı yöntemi uygulayabileceklerini belirtip, amaçlarının ‘kurulacak kumpasları’ engellemek olduğunu belirtmişti.
Değişiklikle transfer yoluyla grup kurmanın önüne geçilmesi ve grup kurulmasının seçimlerde en az 20 vekil kazanma şartına bağlanabileceği kulislere yansımıştı.
Öte yandan siyasi partilerin alacakları Hazine yardımlarına ilişkin de bir düzenlemenin teklifte yer alabileceği belirtiliyor.
Sosyal medyaya yeni yasa
Sosyal medyaya ilişkin yeni bir düzenlemenin de yeni yasama döneminde Meclis’in gündemine girmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin sert biçimde karşı çıktığı sosyal medyaya özellikle kullanıcıları ve servis sağlayıcıları ilgilendiren yeni yaptırımlar getirilmesi bekleniyor.
İktidarın ‘yalan haberin önlenmesi’ amacıyla savunduğu düzenleme ile sosyal medyayı mercek altına alacak yeni bir mekanizmanın kurulması hedefleniyor.
Öte yandan sosyal medya şirketlerine yönelik de yeni yaptırımlar getirilmesi planlanıyor.
MHP’nin talebi: Anket şirketleri
MHP Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Karakaya, Ağustos 2018’de ‘manipülasyon yaptığı’ tespit edilen anket şirketlerine yaptırım uygulanmasını öngören bir kanun teklifi hazırlayarak Meclis’e sunmuştu.
AKP ve MHP tarafından yeni yasama yılında gündeme alınması beklenen düzenlemeyle ‘araştırma şirketleri, yayınlanan bir araştırma için araştırmayı kim için yaptığını, araştırmanın finansmanının kim tarafından karşılandığını ve tutarını belgeleri ile birlikte paylaşmayı’ taahhüt edecek yasal zorunluluğa tabi tutulacak.
Vergi kanunu
Meclis, AKP’nin vergi kanununda değişiklik yapılması teklifini de ele alacak. TRT’ye göre bu değişiklikle çiftçiye yönelik tarımsal desteklerden vergi kesintisi kaldırılacak.
Sürpriz: Anayasa değişikliği tartışması
AKP ve MHP’nin gündeme getirdiği anayasa değişikliği de yeni yasama yılının sürpriz konularından olacak. MHP, anayasa değişikliği taslağını hazırlamış ve ortağı AKP’ye göndermişti. AKP’nin de yeni yasama döneminde kendi taslağını hem ortağı MHP hem de diğer siyasi partiler ile paylaşması bekleniyor.
Kulislerde, muhalefet partilerinin ‘güçlendirilmiş parlamenter sistem’ çalışmalarının seçim dönemini referandum havasına sokabileceği çekincesiyle AKP’nin cumhurbaşkanlığı sisteminden tavizler verebileceği iddia ediliyor. Ancak Erdoğan parlamenter dönüş taleplerini kesin bir dille reddetmişti.
Mevcut bakanların Meclis dışından da atanabildiği sistem yerine, bakanların Meclis’ten atanabileceği bir sistemin AKP tarafından teklif edilebileceği belirtiliyor.