Van’ın Başkale ilçesinde yürütülen bilimsel çalışmalarda tespit edilen yeni bitki türü ‘pastinaca vanensis/Van keşiri’ adıyla tescillendi.
Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi İbrahim Demir, Bayburt Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Abdurrahman Sefalı ve Bingöl Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Yakup Yapar, yeni tür bitkileri tespit etmek amacıyla Başkale’deki İspiriz Dağı’nda geçen yıl çalışma başlattı.
Temmuz 2021’de, 2 bin 700 rakımlı İspiriz Dağı’na botanik gezi düzenlediklerini anlatan Demir, bitkiyi nasıl bulduklarını anlattı: “Gezide rastladığımız bu bitki dikkatimizi çekti. Aldığımız örnekler, taksonomik ve literatür çalışmasından sonra bitkinin yeni bir kayıt olduğunu tespit ettik. Makalemiz, önemli ve prestijli bitki dergisi Phytotaxsa’da yayımlandı. Bitki, bilim dünyasında yeni bir türü olarak kayıtlara geçti.”
Aromatik açıdan zengin bileşiklere sahip
Maydanozgiller familyasından bir tür olan bitkinin, tıbbi ve aromatik bakımdan zengin bileşiklere sahip ‘pastinaca (keşir)’ denen grupta yer aldığını anlatan Demir, dünyada Asya ve Avrupa’da yayılış gösteren gruba ait 14 türden sekizinin Türkiye’de bulunduğunu ve bu türlerin 5’inin endemik olduğunu aktardı.
‘Bilimsel olarak tanımak yetmez, korunmalı’
Bitkiyi Van’da tespit ettikleri için ‘pastinaca vanensis/Van keşiri’ adını verdiklerini anlatan Demir şöyle devam etti: ”Türkiye’de yaklaşık 10 binin üzerinde bitki türü bulunuyor ve bunların neredeyse üçte biri endemik. Botanikçiler olarak yeni türleri tanımladığımızda seviniyoruz ancak bunların korunması gerekiyor. Bu konuda kurumlara ve vatandaşlarımıza görev düşüyor. Bilimsel olarak tanımamız yetmiyor. Bunları gelecek kuşaklara aktarmamız çok önemli. Bitlis başta olmak üzere bölgede botanik çalışmalarına devam edeceğiz.”
Demir, bitkinin kullanım alanları ve tıbbi özelliklerinin yapılacak bilimsel incelemeler sonucu ortaya çıkacağını sözlerine ekledi.