Küresel ekonomi savaş ve krizlerle güç kaybederken, ABD, AB ve Çin gibi büyük ekonomiler arasında yaşanan ticaret savaşları tekrar gündemde. OECD’den vergi anlaşmasının hızlandırılması çağrısı geldi: “Aksi takdirde ticaret savaşları yeniden hortlayacak.”
Ukrayna savaşıyla birlikte ağırlaşan enerji krizi, çip savaşları, gıda krizi ve enflasyonla birlikte hız kesmeden devam ediyor. Bu gelişmelere karşı ülkeler faiz artışlarıyla sıkılaşmaya giderken ekonomiler de yavaşlıyor. Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre 2021’de yüzde 9,7 büyüyen küresel ticaret bu yıl sadece yüzde 3,5 büyüyecek. Karamsar senaryo gerçekleşirse büyüme sadece yüzde 2,8 olacak. Pasta küçüldükçe, daha büyük pay alabilmek için uygulanan korumacı politikaların sayısı da günden güne çoğalıyor. ABD-Çin ticaret savaşlarının yanı sıra Transatlantik (ABD-Avrupa) ticaret savaşlarının yeniden başlayabileceğine ilişkin uyarılar da gelmeye başladı.
‘Vergi anlaşması olmazsa ticaret savaşları hortlar’
Dünya’dan Hilal Sarı’nın haberine göre Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) 136 ülkenin desteklediği küresel vergi anlaşmalarına öncülük eden isim Pascal Saint-Amans, küresel vergi anlaşması hızlı bir şekilde uygulanmadığı takdirde yeni ticaret savaşları yaşanabileceği konusunda uyardı. Yüzde 15 minimum kurumlar vergisi getiren ve en büyük 100 çokuluslu şirketin faaliyetlerini yürüttükleri ülkelerde daha fazla vergi ödemelerini sağlayacak vergi anlaşmasının bir an önce devreye sokulması gerektiğini belirten Saint-Amans “Alternatif o kadar kötü ki. Bu iş BigTech’in ötesine de geçer ve ilaç sektörü gibi çokuluslulara sıçrar” dedi.
Önümüzdeki hafta OECD’deki görevinden ayrılacak olan Saint- Amans ABD ve Avrupa’yı anlaşmayı uygulamamaları halinde ticaret savaşlarını yeniden hortlatacaklarını ve yüzlerce milyar dolar zararla karşı karşıya kalabileceklerini söyledi.
Macron ve Scholz, Biden’ın yeni yasasından rahatsız
Transatlantik ticaret bağlarında da yeni çatlaklar oluşmaya başladı. Avrupa Birliği, ABD Başkanı Joe Biden’ın ‘Enflasyonu Düşürme Yasası’nın detaylarını bu hafta ABD’li yetkililerle görüşecek. Almanya ve Fransa, mevcut krizlerin çözümüne ilişkin birçok konuda farklı tutumda olsa da, liderleri geçtiğimiz günlerde Paris’te bir araya gelen iki ülke Washington’u küresel ekonomideki rekabetin dengesini bozmakla suçluyor.
ABD, AB’nin Çin’e ihracatı kısıtlamasını istiyor
ABD ticaret yetkilileri, AB’li mevkidaşlarından Rusya ve Çin’e uyguladıkları ihracat kontrolü rejimine benzer şekilde Çin’e ihracatlarda belirli kısıtlamalar uygulanmasını istiyor. Bloomberg’de yer alan habere göre AB ticaret bakanlarının Prag’da gerçekleştireceği gayriresmi toplantıya ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai de katıldı ancak görüşmelerde konunun resmi olarak ele alınıp alınmayacağı bilinmiyor. Ukrayna Savaşı nedeniyle Rus şirketlere uygulanan birçok ihracat kısıtlaması, ABD tarafından ‘ulusal güvenlik’ endişeleriyle Çinli şirketlere de sık sık uygulanıyor ve son olarak bazı gelişmiş çiplerin ve çip üretim teknolojilerinin Çin’e ihracının engellenmesi de öne çıkan alanlardan.