AKP’nin yaklaşan seçim öncesi başkanlık sisteminde hem Meclis’i güçlendirmek hem de cumhurbaşkanı seçilmek için gerekli ‘yüzde 50 + 1’ barajını aşmak için değişiklik hazırlığında olduğu öne sürüldü.
BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre AKP, 2023’deki seçimde olası bir ‘başkanlık sistemi – parlamenter sistem’ ikileminin önüne geçmek için hazırlıklara başladı. AKP, ‘parlamentosu güçlendirilmiş başkanlık sistemi’ adıyla yeni önerisini önce MHP’yle görüşecek, sonra da muhalefetle paylaşacak.
AKP’li yöneticiler, yeni düzenlemelerle bakanların ve Meclis’in seçmene hesap verilebilirliğinin ve Meclis’in denetim yetkisinin artırılmasının amaçlandığını ifade etti.
Buna göre AKP’nin planları arasında her ne koşulda olursa olsun başkanlık sistemini korumak yer alırken, feragat edilebilecek konular belirlendi.
AKP’li bir yetkili şunları söyledi: “Anayasa eskiden muhalefetin vesayeti altındaydı. Buna karşı biz, ortada olması gereken anayasa eğrisini bize yaklaştırdık. Ama ikisinin ortada buluşması lazım. Biz zaten fedakarlıkta bulunacağız. Bu işi birlikte çözelim anlayışıyla muhalefete gidilip feragat edilecek konular ele alınabilir.”
Bakanlar vekiller arasından
‘Feragat edilebilecekler’e örnek olarak da bakanların ve başkan yardımcısının milletvekillerinden atanması ve parlamenter sistemdeki güvenoyuna benzer bir sistemle belli koşullarda görevden alınması, gensoru ve sözlü soru gibi Meclis denetim yollarının yeniden getirilmesi ile daha etkin bir denge-denetleme sistemi oluşturulması gösteriliyor.
AKP’liler başbakanlık makamının yeniden getirilmesine ise sıcak bakmıyor.
Oy oranı değişir mi?
Habere göre muhalefetle görüşmelerde masaya konacak konulardan birisi de cumhurbaşkanı seçilebilmek için gerekli oy çoğunluğu. Şu an cumhurbaşkanının, ‘yüzde 50+1’ oy alması gerekiyor.
AKP’de bir grup, sistemin özünün ’50+1′ üzerine kurulduğunu ve sistemin oturması halinde de bir sorun oluşturmayacağını düşünüyor. Ancak başkanlık sistemine geçiş sürecinde tartışılan, daha düşük bir oranın da masaya gelebileceği ifade ediliyor.
Cumhurbaşkanının yetkilerinin bir kısmını parlamentoyla paylaştığı bir sistemde, daha düşük bir oy oranı seçilmesi önerisine muhalefetin de çok itiraz etmeyeceği düşünülüyor.
Hatta, CHP’nin ‘başkanlık sisteminde iktidara gelebilmek’ için daha düşük bir orana yaklaşabileceği görüşü savunuluyor.