MESUDE ERŞAN
@mesudersan
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, küçük kaplumbağaların (kabuğu 10 santimetreden küçük) salmonella bakterisi taşıyabileceği uyarısı yaptı.
Salmonella, beş yaşın altındaki çocuklarda, 65 yaşın üstündekilerde ve bağışıklığı baskılananlarda ağır enfeksiyonlara yol açabiliyor. Prof. Dr. Şimşek, “Bu risk grubundakiler kaplumbağa beslememeli. Besleyen herkes de el temizliğine çok dikkat etmeli” dedi.
Sadece kaplumbağa değil, iguana, yılan, kertenkele gibi sürüngenler, kurbağalar, kuşlar, tavuk ve civcivlerden de salmonella bulaşabiliyor. Bakteri, hasta insanlardan diğer insanlara da geçebiliyor.
Temastan sonra el yıkama önemli
Salmonella enfeksiyonlarının Türkiye’de sık görüldüğünü belirten Prof. Dr. Şimşek, “Salmonella bakterilerinin bir kısmı tifo yapıyor. Bir kısmı ise ishal. İshal yapan salmonellalar birçok sürüngende var. Özellikle de kaplumbağalarda” dedi.
Bakterinin kaplumbağaların dışkısında bulunduğunu dolasıyla içinde yaşadıkları sulara da kolayca bulaşabileceğini belirten Prof. Dr. Yavuz, şunları söyledi: “İnsanlar gibi hayvanlar da bu bakteriyi taşıyabiliyor. Hayvan hasta olmasa bile bakteri bağırsaklarında kalabiliyor ve dışkısıyla atılabiliyor. Hayvan sağlıklı görünse de bakteriyi çıkarmaya devam edebiliyor. Küçük çocuklar kaplumbağaları eline alıyor. Ellerini yıkamadan ağzına götürünce de bakteri bulaşabiliyor. Sadece hayvanın kendisine değil, içinde yaşadığı sulara temas edildiğinde de mutlaka ellerin iyi yıkanması gerekiyor. Aslında tüm hayvanlar için kural aynı. Sevdikten, dokunduktan sonra mutlaka elleri yıkamak lazım. Hayvanların yuvasını, tuvaletini temizleyenler dikkatli olmalı. Yine sonrasında eller iyice yıkanmalı. Bağışıklığı baskılananlar, çok yaşlılar bu temizlikleri yapmamalı. Riskli kişilerde bakteri kana karışabiliyor. Çocuklarda ağır hastalık yapabiliyor.”
Yavuz, aynı sularda, ortamlarda yaşayan sürüngenlerin salmonellayı birbirine de bulaştırabilecekleri söyledi.
Civciv ve ördeklerde de olabilir
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü de civciv ve ördek yavrularının bağırsaklarında taşınan salmonellanın, hayvanın çevresi ve tüm vücut yüzeyinde bulunabileceği uyarısı yapıyor. Sadece tutma, sarılma ile de bakterilere maruz kalınabileceği vurgulanarak, “Sürüngenler de (kaplumbağa, iguanalar, kertenkele, vb) salmonella taşıma olasılığı fazla olan hayvanlar. Hasta kümes hayvanları, özellikle yılan, kaplumbağa, kertenkele gibi sürüngenler, kurbağalar, kuşlar, civciv ve örnek gibi evcil hayvanlar ile temastan sonra hijyen kurallarına uyulmaması halinde bulaşma olabilir. Evcil de olsa tüm hayvanlar ile temastan sonra eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır” hatırlatmasında bulunuyor.
Dört-yedi gün hastalık yapabiliyor
Salmonella bakterisi vücuda alınmasından yaklaşık 12-72 saat sonra ishal, ateş, bulantı, kusma ve karın kramplarıyla ortaya çıkıyor. Hastalık genellikle dört-yedi gün sürüyor. Çoğu kişi tedavi olmadan iyileşiyor. Bazı kişilerde, ishal hastanın hastaneye yatmasını gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi yetersiz olan kişilerde hastalık daha ciddi seyrediyor.
Öpmeyin, koklamayın!
Salmonella ABD’de bazı eyaletlerde salgınlara neden olmuştu. Bunun üzerine CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi) konuyla ilgili çalışma yaptı. CDC kaplumbağa besleyenlere aşağıdaki uyarılarda bulunuyor:
- Kaplumbağanızı öpmeyin, kucaklamayın ve çevresinde bir şeyler yiyip içmeyin. Bu davranışlar salmonella mikroplarını ağzınıza yayabilir ve sizi hasta edebilir.
- Kaplumbağanızı mutfağınızdan, yemek yediğiniz, sakladığınız veya yemek hazırladığınız diğer alanlardan uzak tutun.
- Her şeyi temiz tutun.
- Mümkünse kaplumbağa ile ilgili tüm eşya ve malzemeleri evin dışında temizleyin.
- Evde temizlemeniz gerekiyorsa, mutfakta, yemek yediğiniz veya yemek hazırladığınız diğer alanlarda bunu yapmayın. Malzemeleri yıkadığınız kapları işiniz bittikten sonra iyice yıkayın ve dezenfekte edin.