İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, üretimin durduğu sanayide haziran ayıyla birlikte çarkların yeniden dönmeye başlamasını beklediğini; yurt dışından gelecek siparişler ve iç piyasada perakendenin seyrinin normalleşme sürecinde belirleyici olacağını söyledi.
Corona virüsü salgını sürecinin sanayiye etkileriyle ilgili online toplantı düzenleyen Bahçıvan şunları söyledi: “Üretimi duran sanayicilerimizde mayıs ayı ile birlikte çalışma gayreti, arzusu oluştu. Ama mayısın şöyle bir şanssızlığı var, bayram çok. 1 Mayıs, 19 Mayıs, hemen arkasından Ramazan Bayramı. O nedenle başlamak isteyenler de biraz bayramların sekteye uğratmasından dolayı çok güçlü başlamıyorlar ama ufak ufak da olsa üretim hazırlıkları ve üretime doğru eğilim, motivasyon başlıyor.”
Yurt dışından gelecek siparişlerin yönlendirici olacağını vurgulayan İSO başkanı, “Tabi ki iç piyasada da perakendenin seyri etkili olacak. Ama sanayicimizin üretime dönme iştahı var, bunu çok net görüyoruz. Sanayinin çarklarının Haziran’da dönmeye başlayacağını düşünüyorum” dedi.
‘Şu an öngörü yapmak için erken’
Bahçıvan öte yandan, PMI verilerinin tekstil, giyim eşyaları, inşaatı destekleyen sektörler, elektrik-elektronik ürünler ve otomotivin salgın sürecinden en çok etkilenen sektörler; kimya ve gıdanın ise en az etkilenen sektörler olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
İmalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) nisanda endeks tarihinin en sert düşüşünü kaydederek 11 yılın en düşük seviyesi olan 33.4’e indi.
Bahçıvan, sektörlere yönelik ne tür tedbirler talep edildiği sorusu üzerine ise şu yanıtı verdi: “Bu hafta başladığımız sektörel değerlendirme çalışması ortaya çıktıktan sonra rehabilitasyon dönemine yönelik yapılması gerekenler noktasında talepleri dile getireceğiz. Ama şu an için bir reçete yazmayı henüz bu değerlendirmeler yapılmadan çok erken görüyorum. Her şeyden önemlisi talep eğrisinin nasıl geliştiğini görmemiz lazım. Talep beklentilerine göre değerlendirirsek teşhisler ve tedbirler de hatalı olabilir. Öncelikle talebin nasıl gelişeceğini, biraz da dünyanın gidişatını görerek, gelişmeleri günbegün izleyip hükümetten beklentilerimizi, sanayide kendi yapacaklarımızı da o boyutta götürmek doğru olacaktır. Şu an çok güçlü öngörü ve değerlendirme yapmayı erken ve riskli görüyorum.”
Güvenilir çalışma ortamı sertifikasyonu
Firmaların hangi sağlık tedbirleri içinde çalışacağına yönelik bir sertifikasyonun da gündeme gelebileceğine işaret eden İSO başkanı şu ifadeleri kullandı: “Henüz daha bu istekler gelmedi ama özellikle ihracat yapan firmaların mal sattıkları firmalarda, ‘hangi koşullarda çalışıyorsunuz’ noktasında bir takım sorgulamalar da önümüzdeki günlerde gelecek. Belki bir sertifikasyona gidebilecek bu, hissediyoruz.Bu iş global anlamda bir sertifikasyon sürecine gidecekse o konudaki hazırlıkları da Oda olarak mümkün olduğu kadar bu dönemde yapacağız. En önemli konu çalışanın iş sağlığını koruyarak sanayicinin bu konudaki mesuliyetini yerine getirmesi.”
‘Firmaların borçluluğu şu an tolere edilebilir’
Nakit akışının sıkıntılı olduğu bir dönemde firmaların borçululuk düzeylerinin risk oluşturup oluşturmadığı sorusu üzerine ise Bahçıvan şunları söyledi: “İçinde bulunduğumuz dönem kamu için de, şirketler için de borçluluk oranının eskisi kadar dert edilmeyeceği bir dönem. Faizlerin düşük seyrediyor olması bu dönemin şansı. Maliyetler nispeten düşük seyrederse borçluluk konusunun belli bir süre için biraz daha tolere edilebilir bir konu olarak öngörüyorum. O tarafta çok büyük bir risk olmadığını düşünüyorum… Faiz oranlarının düşüklüğü artı bankaların da bu konuda göstermiş olduğu hassasiyet de var.”