SERCAN SARIKAYA
sercansarikaya@diken.com.tr
Türkiye’deki iPhone fiyatlarının vergilerle birlikte alıp başını gitmesiyle ‘iPhone turizmi’ diye bir tabir var artık.
iPhone turizmi için en ideal rotaların başında Gürcistan – Batum geliyor. Buradan iPhone’u nasıl aldığımı ve sonrasında nasıl kaydettirdiğimi adım adım anlatacağım.
Apple eylülde yeni iPhone 14 serisini tanıttı. iPhone 14, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max olarak adlandırılan modeller yine eylül ayında satışa çıktı.
Bugün iPhone 14 Pro 128 gb modelinin vergilerle birlikte Apple Store Türkiye’deki güncel fiyatı 39 bin 999 TL. Ama bu fiyattan almak bile zor çünkü Apple birkaç hafta sonrasına teslimat tarihi veriyor. Bunu fırsat bilen diğer satıcılar da 43 bin liranın üzerinde fiyatlarla ürünü satıyor.
Dünyada iPhone fiyatları nasıl?
Bugün iPhone 14 Pro 128 gb versiyonu ABD’de 999 dolara satılıyor. ABD’den alındığında bölgeyi New York olarak seçtiğimizde 88,66 dolar vergi eklendiği görülüyor. 999 dolar güncel kurla 18 bin 591 liraya denk geliyor.
Aynı model Britanya’da 1099 sterline satılıyor. Bu da güncel kurla 23 bin 548 liraya denk geliyor. Almanya’da aynı cihaz 1299 avroya satılıyor. Yani 23 bin 910 TL. Japonya’da 149 bin 800 yene satışta bu da 18 bin 904 liraya yapıyor.
Yurt dışından alınan telefon nasıl kaydedilir?
Hâl böyle olunca, iPhone’a 40 bin liranın üstünde ödemek istemeyenler yurt dışından temin etme yoluna gidiyor. Tabii bunun da bazı kısıtlamaları var. Şu anda yurt dışından bir cep telefonu getirdiğinizde BTK sistemine kaydedilmesi gerekiyor. Aksi takdirde dört ay sonunda cihaz kullanıma kapatılıyor. Cihaz çift sim özellikliyse diğer yuvaya kartı taktığınızda bir dört aylık süre daha elde edebiliyorsunuz. Bir kere cihaz kaydı yaptığınızda üç yıl boyunca başka cihaz kaydedemiyorsunuz. Ayrıca kaydını yaptığınız cihaz, üç yıl boyunca yalnızca size ait GSM hatlarında çalışabiliyor. Buna yakın zamanda bir kısıtlama daha getirildi. Cihazlar kimliğe işlenecek. Yani daha önce istediğiniz kadar cihaz getirebilirken (kayıt hakkı yine sadece birdi) artık üç yıl süreyle gümrüksüz sadece bir cihaz getirebileceksiniz.
Şu anda BTK sistemine yurt dışından alınan bir cihazın kaydedilmesi için 2 bin 732 liralık bir ücret ödemek gerekiyor. Bunu EFT ya da kredi kartıyla ödemek mümkün. Bu ücret 2023 yılında 6 bin liranın üzerine çıkacak.
Önceden sadece pasaportlu çıkışlarda yapılabilen kayıt işlemi artık yeni kimlik kartıyla da yapılabiliyor. E-devlet üzerinde kayıt ekranına gelip hangi belgeyle çıkış yaptığınızı belirtip işlemi ona göre tamamlıyorsunuz.
Neden Gürcistan?
Telefon turizminde önemli faktörler var. Bunlardan ilki cihazın alınacağı ülkeye ulaşımın kolay olması. Yani sadece kimlikle girilebilen ülkeler en çok tercih edilenler. Gürcistan’a yeni kimliklerle, pasaportsuz vizesiz giriş mümkün. Fiyatlar da makul sayılabilecek bir seviyede. Benim aldığım dönemde iPhone 14 Pro 128 gb versiyonun fiyatı 4 bin 199 lariydi, yani 28 bin 423 TL. Bu fiyata vergi dahil. Ama merak etmeyin o verginin büyük bir kısmını geri almak mümkün. Nasıl olduğunu aşağıda anlatacağım.
Bu faktörlerden dolayı iPhone turizmi için en ideal rotaların başında Gürcistan – Batum geliyor.
(23 Aralık 2023 itibarıyla iPhone 14 Pro fiyatları fiziksel simli versiyonlarda 4 bin 349 lariden başlıyor. E-sim’li modellerse 3 bin 849 lariden başlıyor. E-sim hali hazırda Türkiye’de kullanılabiliyor. Telefona fiziksel bir sim kart takmak yerine dijital olarak sim kart tanımlanıyor. Bazı kullanıcılar bunda sorun yaşadıklarını söylüyorlar.)
Gürcistan’a nasıl gidilir?
Gürcistan’a Artvin’in Hopa ilçesini geçtikten sonra Sarp sınır kapısından giriliyor. Hopa’dan sonra arabayla 30-40 dakika sürüyor sınır kapısına ulaşmak. Sınır kapısından geçtikten sonra Batum’a girmiş oluyorsunuz. Ayrıca Türkiye’den Batum’a direkt uçuş da var. Hopa’dan taksiler ve otobüsler de mevcut.
Daha önce Batum’a giden tanıdıklarımız, arabayla sınırı geçmenin pek mantıklı olmadığına ikna etti bizi. Hem yoğun bir araç kuyruğu oluyormuş hem de arabanız sinirlerinizi yıpratacak kadar uzun bir titizlikle aranıyormuş. O yüzden yine bir tanıdık vasıtasıyla Batum’dan bir taksiciye ulaştık. Sürekli Türkiye’ye gidip geldiği için Türkçesi gayet iyiydi. Ayrıca hemen sınırda minibüs ve taksi gibi ulaşım seçenekleri mevcut. Binmeden önce taksiciyle pazarlık yapmakta fayda var tabii. Hafta sonları aşırı yoğun olduğunu da söylemem gerek.
Batum güzel bir Karadeniz sahil kenti. Biz hızlıca gidip gelme kararı aldığımız için çok gezemedik ama taksici dostumuz sahil şeridinin çok güzel olduğunu ısrarla vurguladı. Boşuna ısrar etmeyin taksicinin numarasını veremem.
Gürcistan’dan iPhone nasıl alınır?
Taksici dostumuzun yönlendirmesiyle iPhone almak için Batum’daki Carrefour alışveriş merkezine gidiyoruz. AVM’de Apple resmi satıcısı olarak iPlus diye bir mağaza var. Soluğu hemen orada alıyoruz.
Taksici dostumuz hemen durumu anlatıyor “Bir adet iPhone 14 Pro 128 gb istiyoruz” diyor ama cihaz bulmak mümkün değil. Bir hafta sonrasına sipariş alabileceklerini söylüyor mağaza çalışanı. Bu arada etraf Türkiye’den gelenlerle dolu. Herkes iPhone avında. Taksici bana AVM’deki diğer teknoloji mağazası Zoommer’a gidelim orada vardır diyor. Bunu işiten tüm yurttaşlarımızla birlikte hızla mağazaya giriyoruz.
Batum’da genel olarak Türkçe biliyor insanlar, yani bir şekilde anlaşmak mümkün. Ama mağaza hınca hınç dolu hepimiz öyle ‘iPhone’a susamışız’ ki görevliler anlamazdan gelebiliyor. Taksici dostumuz dil avantajını kullanarak ihtiyacımı iletiyor çalışana. Çalışan da bir adet iPhone 14 Pro 128 gb kaldığını belirterek getirmeye gidiyor.
O esnada yurttaşlarımızla kaynaşıyoruz tabii ki, gurbette olmanın verdiği duygusallıkla. Hemen birbirimize tüyolar veriyoruz. 30’lu yaşlarında bir erkek kredi kartıyla almanın kolaylığından dem vuruyor ama onun da bazı püf noktaları var. Diğer türlü dövizcilerde liranızı lariye çevirmeniz gerekiyor. O çevirme işlemi de asla güncel kur üzerinden olmuyor yüzde 10-20 civarında zarar ediyorsunuz. Kredi kartıyla aldığınızda bankanız yüksek bir dolar kuru üzerinden çeviri işlemini otomatik olarak yapıyor. Ancak bu işlemi yapmadan önce dolarla ekstre istediğinizi belirtip hesabınıza da o miktarda doları yatırırsanız herhangi bir zararınız olmuyor. Bu alengirli tüyoyu 30 yaşlarındaki erkek yurttaşımız verdi.
Ben 4 bin 200 lariyi Hopa’da alıp öyle geçtim Batum’a. Telefonu getirmek için giden Zoommer çalışanı elinde iPhone 14 Pro kutusuyla döndü. Ancak bir sorun vardı. Ben siyah istemiştim şu an ellerinde sadece mor varmış. Taksici nedense benim asla mor telefon kullanacak biri olmadığıma kanaat getirmiş. O yüzden lafa atıldı “Başka bulun” gibisinden. Çalışanın dilinden anlamasam da yüz ifadesinden “Bunu buldun öpüp başına koy bence” dediğinden eminim.
Mor beni bozmaz
Ben de taksici dostumuza “Mor beni bozmaz, kıvançla taşırım hatta” dedim. Bu arada eğer ben almayacaksam mor iPhone’u almak için birbirlerini bıçaklamaya hazır sekiz-10 kişi arkamda bekliyor. Ödeme aşamasına gelince bir sürprizle daha karşılaştık. Hep kötü sürpriz olacak değil ya, normalde fiyatı 4 bin 200 lari olan telefon o gün 4 bin lariden satılıyormuş. 200 lari deyip geçmeyin kaba hesapla 1400 liraya denk geliyor (bu ekstra larileri çok büyük meblağ olmadığı için Hopa’da çok az zararla bozdurabildim). Telefonu kutudan çıkartıp test ettik bir sorun varsa bu kadar yolu geri dönmeyelim diye. Mor iPhone 14 Pro bizi sorunsuz bir şekilde selamlayınca ödemeyi yaptık. Bu anlık indirimleri Zoommer ve iPlus sosyal medya hesaplarından takip etmek mümkün. Ayrıca stok durumunu yine sosyal medya kanallarıyla öğrenebilirsiniz.
Gürcistan’da vergi iadesi nasıl alınır?
Ürünü almadan önce vergi iadesi (tax free) istediğinizi söylemeniz gerekiyor. Bizim gittiğimiz iki mağaza da (iPlus ve Zoommer) vergi iade formu düzenliyordu. Ama bazı mağazalar düzenlemiyormuş. Sizin kimliğinizi alıp bilgileri girerek vergi iade formunu düzenleyip teslim ediyorlar. Faturayla birlikte ‘varlığınızın nedeni bu belgelermiş gibi‘ saklıyorsunuz sınır kapısına kadar. Ayrıca bazı mağazalar vergi iadesine özel bir paketleme yapıp “Bunu iadeye kadar açmayın” diyor. Bize böyle bir paketleme yapılmadı, kutu da açılmıştı ama sorun yaşamadık iade alırken.
Taksici dostumuz biraz gezdirmeyi teklif ediyor ama ben akşam maç izleyeceğim için kibarca reddediyorum. Muhakkak gezmeye geleceğimizi belirterek tabii. Batum ve sınır kapısı arasındaki yol öyle duble filan değil. Patikaya asfalt dökülmüş gibi düşünün. Tek şerit akıyor ve müthiş bir trafik var. Çünkü 1 lari 6,75 liraya tekabül ettiğinden Gürcü dostlarımız alışveriş için sürekli Türkiye’ye geliyor. Taksici dostum da aylık mutfak alışverişini Hopa’dan yaptığını söylüyor. Özellikle hafta sonları market rafları tamamen boşalıyor bu yüzden.
Taksicimiz, bir ayağının Türkiye’de olmasından mütevellit ustalıkla atlatıyor trafiği ve bizi sınıra ulaştırıyor. Teşekkür edip vedalaşıyoruz. Sonraki gelişimizde nasıl ağırlayacağına dair cezbedici olduğunu düşündüğü detaylar anlatıyor. Cezbolmuş gibi yaparak teşekkür ediyorum kendisine.
Sınır kapısından geçiyoruz. Pasaport kontrolden sonra sağda ‘tax free’ bankosunu görüyorsunuz. Burada iki stant var biri belgenizi damgalıyor ve ödenecek tutarı çıkarıyor, diğeri de ödüyor. Pasaportla ya da kimlikle giriş yapmak fark etmiyor, iki türlü de sorunsuz bir şekilde iade alınabiliyor.
Belge damgalayan abinin bir özelliği varmış, asla yerinde durmuyor. Biz gittiğimizde oradaydı hemen işlemi yaptırıp ödeme sırasına geçtik. Sonra o abi gitti bir saat gelmedi. Telefonla ulaştılar anca öyle döndü. Ödeme sırasında beklerken hayatımın en verimli içsel yolculuğunu yaşadım. Önümde sadece altı-yedi kişi olmasına rağmen bana sıra tam 70 dakika sonra geldi. İşlem yapan hanımefendiden mi kaynaklanıyor sistem mi yavaş, yoksa Gürcü yönetimi “Buraya gelip iPhone’larımızı alıp vergi ödemeden gitmek kolay değil” mi diyor bilemiyorum. Kendimle geçirdiğim (me time) bu kaliteli 70 dakikanın ardından evrakları verdim. 456 lari (3 bin 86 TL) vergi iadesi alacağımı söyledi veznedeki hanımefendi. Hangi para birimiyle almak istediğimi sordu dolar ya da avro dedim. Bu da bir püf noktası, TL derseniz yine yüksek kur zararınız oluyor. Lari olarak alırsanız onu bozdururken yine zarar edeceksiniz. Dolar ya da avro bozdurmak sorun olmuyor bildiğiniz gibi. Vergi iademi dolar olarak aldım.
Burada şunu da belirtmem lazım yoğunluktan dolayı tax free sırası bayağı uzayabiliyormuş. 5-6 saat beklediğini söyleyenler var. O yüzden hafta sonu yerine hafta içi gitmek nispeten daha iyi olabilir.
Gürcistan’dan iPhone almak ne kadara mâl oluyor?
Gelelim asıl meseleye. “Peki tüm bu çileye değdi mi, toplamda ne kadar kâr ettin” sorularının yanıtlarını vereyim. Evet değdi ve hiç de küçümsenmeyecek bir fark var arada.
➤ iPhone 14 Pro 128 GB Gürcistan fiyatı: 27 bin 70 TL (3 bin 999 lari)
➤ Taksi ücreti (gidiş-geliş): 500 TL
➤ Yurt dışı çıkış harcı: 150 TL
➤ BTK telefon kayıt ücreti: 2 bin 732 TL
➤ Ara toplam: 30 bin 452 TL
➤ Vergi iadesi: 3 bin 86 TL
➤ Toplam maliyet: 30 bin 569 – 3 bin 86 = 27 bin 366 TL
iPhone 14 Pro 128 GB Türkiye fiyatı: 39 bin 999 TL
Benim aldığım dönemde fiyat anlık indirimle 3 bin 999 lari’ydi. Şu an fiziksel simli iPhone 14 Pro’lar 4 bin 349 lari’den başlıyor. Hesabı buna göre yapmanız gerekiyor. Fiyatları yukarıda verdiğim linklerden de takip edebilirsiniz.
iPhone 14 Pro almaya değer mi?
Uzun süredir iPhone 11 kullanan biri olarak büyük bir fark hissettiğimi söylemeliyim. Özellikle fotoğraf ve video işlerine meraklıysanız gelinen nokta inanılmaz. Videolardaki sinema modu ve sarsıntı önleme özelliği çekimlerde büyük kolaylık sağlıyor. Cihazın grafik performansı da çok iyi. Asphalt ve FIFA Mobile gibi grafik yükü yüksek oyunları en üst ayarda takılmadan oynayabiliyorsunuz. Ekran çentiği yerine gelen Dynamic Island da ufak bir yenilik diyebiliriz. Android telefonlarda yıllardır benzeri bulunan kamera çıkıntısını olduğu gibi alıp kullanmayı kendine yedirememiş Apple. Ekran çentiği yerine gelen Dynamic Island, kamera çıkıntısını daha afili göstermek için bulunmuş bir şey aslında. Ama onu da animasyonlar ve uygulama optimizasyonlarıyla şık göstermeyi başarmış Apple.
Önceki nesil cihazlarla büyük fark olsa da hâlihazırda iPhone 13 Pro kullanıyorsanız çok büyük değişiklik hissetmeyeceksiniz. “Videolarım daha az sallansın”, “Dinamik adaya düşsem yanıma alacağım üç şey…” gibi düşüncelere gark oluyorsanız hiç durmayın tabii.
*Bu haber ilk olarak 2 Kasım 2022’de girilmiştir. Sonrasında güncellemeler yapılmıştır.