Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) raporunda, Türkiye’nin 2014 yılında kendisi hakkında yapılan 101 başvurudan 94’ünde mahkum olduğu belirtildi.
Fotoğraf: Reuters
Birgün’den Onur Erem’in derlediği rapora göre, 2014 yılında Türkiye’den AİHM’e 2 bin 945 başvuru yapıldı. Bu başvuruların 114’ü kabul edilirken, 101’i hakkında ise karar verildi.
9 bin 92 dosya
101 karardan 94’ü şikâyetçiler lehine sonuçlanırken Türkiye yalnızca yedi davayı kazandı. 2015’in ilk altı ayında ise bin 144 başvuru işleme alındı. AİHM’nin önünde Türkiye ile ilgili bekleyen dosyaların sayısı 1 Temmuz 2015 tarihinde 9 bin 92’ye ulaştı.
Avrupa Konseyi’ne bağlı olarak çalışan AİHM, konseyin 306 milyon avroluk bütçesinin 69 milyonunu kullandı. Türkiye’nin Konsey bütçesine katkısı ise 2015 yılı için 13.6 milyon avro (yaklaşık 45 milyon lira) oldu. 2015 yılı için AİHM’in 664 çalışanı içinde 46 Türkiyeli yer aldı.
2015’te Türkiye’nin aleyhine verilen dikkat çekici kararlar ise şunlar oldu:
* Yaşam hakkının ihlali: Türkiye bir prematüre bebeğe ve 74 yaşındaki bir kadına doğru tedavi uygulanmaması nedeniyle yaşam hakkının ihlali gerekçesiyle mahkum oldu. Türkiye ayrıca 1999 depreminde yıkılan binaların sorumlularını bulmadığı için yedi davacıya 124 bin avro ödemeye mahkum oldu.
* Adil yargılanma hakkının ihlali: AİHM, yargılanmakta olan iki kişinin bir gizli tanık tarafından suçlanmasına rağmen gizli tanığa hiçbir soru yöneltemeden mahkum edilmeleri nedeniyle adil yargılanmadıklarına karar verdi.
* Özel hayatın ve aile hayatının korunması: Türkiye, evlat edindiği bir çocuğa kendi soyadını veremeyen bir kadının açtığı davayı kaybetti. Bir transeksüel yurttaşın cinsiyet değiştirme ameliyatı olma talebini “üreme yeteneğini tamamen yitirmediği” gerekçesiyle yerine getirmeyen Türkiye, bu nedenle açılan davayı da kaybetti.
* İfade özgürlüğü: 2000 yılında İstanbul’daki bir HADEP ofisinde bulunan resimler ve yayınlar nedeniyle mahkum edilen siyasetçi Müdür Duman, AİHM’e taşıdığı davasında Türkiye’yi mahkum etti. Evrensel gazetesinde yayınladıkları makale nedeniyle ceza alan iki kişi de AİHM’de açtığı davayı kazandı. Türkiye’nin 2008-10 yılları arasında YouTube’u kapatma kararı da AİHM tarafından haksız bulundu.
* Örgütlenme özgürlüğü: Eğitim Sen Kırklareli Şubesi’nde görevli öğretmen İsmail Sezer, “Türkiye’nin sorunları ve çözüm yolları” başlıklı bir panele katıldığı için verilen disiplin cezasına karşı AHİM’de açtığı davayı kazandı.
