‘Yeni ekonomi modeli’yle dış ticarette fazla verme hedefi tutmadı. Haziranda dış ticaret açığı rekor enerji maliyetleri öncülüğünde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 184,5 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu’yla (TÜİK) Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı dış ticaret verileri yayımlandı. Buna göre ihracat haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 artarak 23 milyar 428 milyon dolar oldu. İthalatsa yüzde 39,7 artarak 31 milyar 595 milyon dolara çıktı.
Böylece dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 184,5 artarak 2 milyar 871 milyon dolardan, 8 milyar 167 milyon dolara yükseldi.
İhracat ilk altı ayda yüzde 20 artarak 125,9 milyar dolar, ithalat yüzde 40,6 artarak 177,3 milyar dolar oldu.
Böylece yılın ilk altı ayında dış ticaret açığı yüzde 142,7 artarak 51,4 milyar dolara yükseldi.
Bunda enerji ithalatındaki güçlü seyir etkiliydi. Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sonrası fiyatlardaki küresel yükselişin de etkisiyle ham petrol, doğalgaz ve akaryakıt fiyatları katlandı. Haziranda enerji ithalatı yüzde 122,5 artışla 8,08 milyar dolar olurken, 12 aylık enerji ithalatı yüzde 139,3 artışla 79,8 milyar dolara çıktı.
İhracatın ithalatı karşılama oranında gerileme
Aynı ayda ihracat yüzde 18,7, ithalat yüzde 39,7 arttı. İhracatın ithalatı karşılama oranıysa Haziran 2021’de yüzde 87,3 iken, bu yıl haziranda yüzde 74,1’e geriledi.
Erdoğan ne hedefliyordu?
Dünyanın önde gelen merkez bankaları, Covid salgını dönemindeki gevşek politikaların üstüne tedarik zincirindeki aksaklıklar ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi faktörler devreye girince, iyice büyüyen enflasyon baskısına karşı faiz artırma yoluna gitmişti. Erdoğan’sa dünyanın sıkılaşmaya başladığı bu dönemde ”Nas böyle emrediyor” diyerek MB’yi faizi indirmeye zorlamıştı.
Erdoğan, TL’deki tarihi gerilemenin ‘yeni ekonomi modeli’ adını verdiği politikanın istenen sonucu olduğunu, Çin’in de böyle büyüdüğünü savunmuş, dövizin değeri artınca ithalatın azalıp ihracatın da artacağını öne sürmüştü.
Böylece cari fazla verilecek ve enflasyon da düşecekti. Ama TL değer kaybetmeye, enflasyon yükselmeye devam etti ve cari açık hedefi karşılık bulmadı.