ABD, İsrail aleyhine ‘kronik bir yanlılık’ gösterdiğini öne sürdüğü Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’ni ‘iki yüzlü ve çıkarcı’ olmakla suçlayarak üyelikten çekildi.
Fotoğraf: Reuters
İnsan hakları aktivistleri bu gelişmeyle insan haklarını küresel boyutta geliştirme çabalarının daha da zora gireceğinden kaygılı.
ABD’nin BM Temsilcisi Nikki Haley dün Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile birlikte yaptığı açıklamada, Rusya, Çin, Küba ve Mısır’ı konseyin reforme edilmesi için ABD’nin gösterdiği çabaları engellemekle suçladı.
Haley ayrıca, ABD ile ortak değerleri paylaştıkları ve konseyde kalması için ısrar ettikleri halde, ‘statükoya karşı çıkmak istemeyen’ ülkeleri de eleştirdi.
Dün açıklanan üyelikten çekilme kararıyla ABD, Paris iklim antlaşması ve 2015 tarihli İran nükleer anlaşmasından sonra bir çok taraflı ortaklıktan daha çıkmış oluyor.
Haley, “İsrail’e yöneltilen orantısız odaklanma ve bitmeyen düşmanlık, konseyin insan hakları gerekçeleriyle değil siyasi tarafgirlikle hareket ettiğini gösteriyor” dedi.
ABD’nin kararını İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu memnuniyetle karşıladı.
Venezuela, Çin, Küba ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ni örnek gösteren Haley, “Konseyin üye listesine bakarsanız en temel haklara gösterilen aşikar saygısızlığı anlarsınız” diye konuştu. Ancak Haley, Yemen savaşında sivil ölümlerinden sorumlu tutulduğu için 2016 yılında insan hakları gruplarının konseyden çıkarılmasını istediği Suudi Arabistan’dan hiç söz etmedi.
ABD son dönemde Meksika sınırında ana-babalarından ayrı düşmüş sığınmacı çocukların gözaltına alınmasından dolayı yoğun eleştiri altında.
BM insan hakları başkanı Zeid Ra’ad el Hüseyin dün yaptığı açıklamada, ABD’yi bu ‘insafsız’ uygulamaya son vermeye çağırdı.
ABD, merkezi Cenevre’de olan 47 üyeli İnsan Hakları Konseyi’ndeki üç yıllık üyeliğinin yarısını tamamlamış bulunuyor.
ABD’nin BM’de yapılmasını istediği reformlar arasında, dikkat çekecek derecede kötü insan hakları siciline sahip olan ülkelerin konsey üyeliğinden atılmasına imkan tanınması bulunuyor.
Şimdiki durumda bir ülkenin konsey üyeliğinin askıya alınabilmesi için 193 üyenin üçte iki çoğunluğunun onayı gerekiyor.
El Hüseyin, ABD’nin kararı üzerine yaptığı açıklamada, “Bugünün dünyasında insan haklarının durumu dikkate alınırsa, ABD’nin gerilemesi değil, daha ilerlemesi gerekir” dedi.
Pompeo ise “İnsan Hakları Konseyi sessiz kalarak ve suçsuzları haksız yere suçlayarak kusurlu olan tarafları aklıyor ve hak ihlallerine imkan veriyor” iddiasında.